جنگ جهانی سوم در راه است؟

یدالله کریمی پور
در حالی که ایرانیان برمسائل درونی خود متمرکزند، در باختر رودخانه بزرگ دنیپر، به ويژه در جبهه جنوبی خرسون، رویدادهای سرنوشت سازی برای جهان و جهانیان در گذر است. طی چند روز اخیر، ۱۱ خبرگزاری مشهور و پر بیننده دنیا ، بخش عمده ای از تمرکز خود را بر احتمال آرماگدون هسته ای قرار داده اند. این اصطلاحی مذهبی است که در برگیرنده نبرد بزرگ آخرالزمانی و سرانجام پایان جهان و زمین است. جمعه ۷ اکتبر جو بایدن در این زمینه گفت که خطر «آرماگدون» هسته‌ای در بالاترین سطح خود از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ قرار دارد. وی افزود که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه زمانی که از استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به عنوان تاکتیکی پس از شکست‌هایش در اوکراین صحبت می‌ کرد، «شوخی نمی‌کرد». چهارماه پیش در همین جا اشاره شد که هرگاه پرزیدنت پوتین از ضعف کارکردی ارتش روسیه مطمئن شود، در استفاده از تسلیحات غیر متعارف تردید نخواهد کرد. اکنون بایدن به صراحت می گوید: رهبر روسیه وقتی درباره استفاده از سلاح‌های هسته ای، بیولوژیکی یا شیمیایی صحبت می‌کند. «شوخی نمی کند» زیرا «ارتش او به طور قابل توجهی عملکرد ضعیفی» از خود نشان داده است. بایدن خطاب به دموکرات‌های آمریکا گفت: «برای نخستین بار از زمان بحران موشکی کوبا، ما تهدیدی مستقیم برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای داریم». ولی این روزها چه نشانه هایی مبنی بر ضعف استراتزیک روسیه به چشم می خورد؟  این روزها نشانه های کوچکی از قرار گرفتن ارتش روسیه در وضعیت پدافندی دیده شده است. چنان چه در سیر رویدادهای جنگ، چنین وضعی تبدیل به موقعیتی استراتژیک شود، یعنی دیگر جایی برای مانور بیشتر روسیه باقی نماند، آن گاه استفاده از تسلیحات غیر متعارف، مهمترین گزینه پرزیدنت پوتین خواهد بود. 8 اکتبر برای نخستین بار در تاریخ نظامی فدراسیون روسیه و در پی انفجار  پل کریمه(بزرگترین پل جهان) و نیز از دست رفتن هشت منطقه مناسب پیرامون خرسون از طریق ضد حملات و مهم تر از آن عقب نشینی از خارکیف و انتقاد گسترده ملی گرایان روس، سرگئی سوروویکین به سمت فرماندهی کل نیروهای نظامی روسیه در اوکراین منصوب شد. این نخستین بار است که یک فرمانده به‌ صورت رسمی مسئولیت کل واحدهای روسی در اوکراین را به عهده می گیرد. هم چنین این نخستین بار است که تغییر فرماندهی نظامیان روسی در اوکراین علنی و رسمی اعلام می شود. سوروویکین بر خلاف آلکساندر دورونیکوف فرمانده احتمالی پیشین، یک روس گرای سرسخت و باورمند به برتری تمدنی روس ها بوده است. کارنامه وی در سوریه و به ویژه چچن نشانگر تفکر تهاجمی او است. سوروویکین برای دفاع از پرستیژ روسیه و حفظ جایگاهش در جهان، هرگز ابایی در بکارگیری تسلیحات غیر متعارف ندارد. تنها طی چند روز پیش رو،‌ عملکرد تهاجمی وی و فرماندهان جدید مدنظرش و پیامدهای دهشتناک آن روشن خواهد شد.
استاد دانشگاه