عوامل رکوردشکنی نرخ طلا و سکه

محمد کشتی آرای
طی یک ماه اخیر شرایط نسبتا با ثباتی را در بازارطلای جهانی شاهد بودیم. نوسان قیمت ها در اونس جهانی حدود 5 تا 10 دلار بود و  شرایط این بازار تاثیری در تغییر قیمت ها در بازار داخلی نداشت. اکنون که در یک هفته گذشته و خصوصا روز چهارشنبه 11 آبان با جهش های قیمت طلا و سکه و ارز در بازار داخلی مواجه شده ایم نیز اونس جهانی کمترین اثرگذاری را در این تحولات داشته است. افزایش قیمت و رکورد شکنی که این روزها در بازار طلا، سکه و ارز به نظاره نشسته ایم از چند عامل نشات گرفته است که مهم ترین آنها قوت گرفتن انتظارات تورمی است. در مورد انتظارات تورمی به تفصیل توسط اقتصاددانان سخن گفته شده و اکنون نیز شاهد آن هستیم که تحت تاثیر کمرنگ شدن شانس احیای توافق برجام این انتظارات درحال افزایش است. تاکید مکرر مقامات اروپایی و آمریکایی بر توقف مذاکرات و موضوعیت نداشتن احیای برجام برای طرف غربی در شرایط کنونی، خواه ناخواه سیگنال‌های افزایش نرخ ارز و رشد تورم را به سوی بازارهای ارز و طلا در کشور ما ارسال می کند و این بازارها اگرچه با دخالت بانک مرکزی تا حدی در برابر این سیگنال ها مقاومت می کنند، در پاره‌ای مقاطع از کنترل خارج شده و با جهش هایی مواجه می شوند. توجه به این نکته ضروریست که بانک مرکزی به عنوان متولی تنظیم بازار ارز که بازار طلا نیز به شدت متاثر از آن است در هفته های اخیر از بهبود شرایط ارزی کشور سخن گفته اما در برابر رشد خزنده قیمت ها در بازار ارز واکنش مناسبی نداشته است. بدون واکنش مناسب بانک مرکزی به رشد نرخ ارز در بازار آزاد، نرخ رسمی ارز از نرخ آزاد آن فاصله می گیرد و این دوگانگی می تواند متقاضیان را به حضور و حتی هجوم به بازار ارز تشویق کند. تقاضاهای واسطه گرانه ، تقاضاهای هیجانی و تقاضاهایی که برای فرار از کاهش ارزش پول ملی به بازار طلا و سکه وارد می شود نیز بخشی از دلیل اتفاقی است که روز چهارشنبه شاهد آن بودیم. این تقاضا موجب رکوردزنی حباب قیمت سکه و طلا شده به نحوی که اکنون حباب قیمت سکه به رقمی حدود 2 میلیون و 800 هزار تومان رسیده است. آرامش بازار طلا و ارز در بلند مدت به هم پیوسته و در گرو ثبات اقتصادی و نزول انتظارات تورمی است. تحرکات بانک مرکزی نیز نقش تعیین کننده ای در ثبات بازار در کوتاه مدت دارد و واکنش های بازارساز در روزهای آینده می تواند حباب قیمت سکه و طلا را کاهش دهد یا بر آن بیفزاید.