بازگشت سرعت اینترنت به سال 89

سینا تفنگچی: در شرایطی که هیچ کسی اینترنت را به گردن نمی‌گیرد که ما با گردن نگیران مسئول مواجه هستیم آرمان امروز- حميد رضا خالدي: اختلال در اينترنت و کاهش پهناي باند شبکه‌هاي مجازي خارجي، همه را کلافه کرده و آنقدر وضعيت اينترنت کشور خراب است که گاهي دسترسي به سايت‌هاي داخلي نيز امکان پذير نيست. اين اتفاق در شرايطي رخ مي‌دهد که از دو ماه پيش و با وعده مسئولان که به‌طور مرتب اعلام مي‌کردند که اختلال در اينترنت و فيلتر فضاي مجازي به‌دليل اعتراضات و شرايط ناآرام کشور است، هنوز کسي نمي‌داند با فروکش کردن اين اعتراضات چرا اينترنت کشور به همان حداقل‌هاي سه ماه پيش باز نمي‌گردد. گزارش رصدخانه اينترنتي IODA نيز وضعيت نابسامان اينترنت در استان‌هاي کردستان، البرز، تهران، سمنان، لرستان و بوشهر را در روز گذشته تاييد مي‌کند و در گزارشي اعلام کرده که اين استان‌ها با اختلالات شديد اينترنتي همراه بوده‌اند.
ايرنا، نيز در گزارشي از کاهش سرعت اينترنت نوشته است: با توجه به اينکه مدارس و دانشگاه‌ها اين روز‌ها به واسطه آلودگي هوا به صورت مجازي برگزار مي‌شوند، کاربران مدت زمان زيادي را در تعامل با اينترنت مي‌گذارند و شواهد و اعتراض‌ها نشان مي‌دهد، سرعت اينترنت براي برگزاري کلاس‌هاي مجازي نيز مطلوب نيست. اين کندي را مي‌توان در آمار سايت اسپيدتست نيز مشاهده کرد. آخرين آمار ارائه شده از سرعت اينترنت در کشور‌هاي مختلف نشان مي‌دهد «ميانه» سرعت اينترنت ايران همراه 2 رتبه و اينترنت ثابت 3 رتبه کاهش يافته است. از سويي ديگر برخي اقدامات و گزارش‌ها حاکي از نزديک شدن به اجراي کامل طرح اينترنت ملي و طبقه‌بندي شدن اينترنت در ايران است.
چه کسي پاسخگوي مردم است؟ 
اما سرانجام اين موضوع چيست و اختلال اينترنت در کشور دائمي است؟‌ اين موضوع چه تاثيري بر زندگي مردمي دارد که 80 درصد کارهاي خود را از طريق مجازي انجام مي‌دهند و سرگرمي بيشتر آنها، شبکه‌هاي اجتماعي است؟  دکتر سينا تفنگچي، کارشناس فضاي مجازي در پاسخ به اين سوالات به «آرمان امروز» مي‌گويد: ما سال‌ها پيش بحثي به‌نام «اعتياد به موبايل» يا «اعتياد به اينترنت» داشتيم، اما امروز بحث اعتياد مطرح نيست چون امروز زندگي ما در اينترنت و تلفن همراه تعريف شده است. مردم کشور ما از يک ابزار براي پيش بردن زندگي و اقتصاد استفاده مي‌کنند، پس در نتيجه با توجه به اختلالات اينترنتي و فيلترينگ، زندگي مردم دچار اختلال شده است و کسي پاسخگوي اين وضعيت نيست. قطعا اگر شما به‌عنوان خبرنگار آمار بگيريد، در اين مدت اختلالات رواني و مشکلات روحي مردم افزايش پيدا کرده، چون يکي از ابزارهاي مهم مراودات و سرگرمي روزانه مردم نابود شده است.»


وي در ادامه گفته‌هايش معتقد است که پيام‌رسان‌هاي داخلي نمي‌تواند اين خلا‌ها را جبران نمايد و مي‌گويد: «اجبار براي کوچ از اينستاگرام و واتس‌آپ به پيامرسان‌هاي داخلي، موجب شده مردم ساعاتي از روزشان را بيهوده براي اتصال به اينترنت يا وصل شدن vpn صرف کنند. همين حالا و يک ربع گذشته، مشغول اين بودم که ببينم فيلترشکن گوشي بنده به vpn متصل مي‌شود تا بتوانم به يکي از کارهايم برسم! حالا اين تلف شدن ساعت‌ها را بين 85 ميليون ايراني محاسبه کنيد تا ببنيد چه زمان عظيمي از وقت ايراني‌ها در انتظار اتصال به اينترنت يا وي پي ان‌ها تلف مي‌شود و هيچ کسي پاسخگو نيست. در اين مدت که شما مي‌خواهيد به پروکسي يا اينترنت متصل شويد، تمرکز برروي کارهاي ديگر نداريد و رسما ذهن مردم درگير است. ما نخواسته، ناگزير هستيم که توجه و تمرکز‌مان به اينترنت يا زماني‌ معطوف شود که صرف اينترنت کند يا فيلتر خواهد شد.»  مسئولان بايد بپذيرند که هرچقدر بخواهند به‌سمت پيام‌رسان‌هاي داخلي مردم گرايش پيدا کنند، بازهم اين کوچ مجازي رخ نمي‌دهد يا زمان زيادي خواهد داشت، از سوي ديگر بايد بپذيريم با وجود هزينه‌هاي هنگفت، حمايت‌هاي بي‌دريغ و تبليغات فراوان و اجبار سازمان‌ها و ارگان‌ها براي استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي داخلي، هنوز نتوانسته‌اند آنها خود را در ميان مردم جا بيندازند و به حداقل‌هايي که مردم به آن رضايت بدهند که کسب و کار خودشان را در آنها راه‌اندازي کنند، برسند.
بازگشت به اينترنت کيلوبايتي
روز يکشنبه شاپرک با انتشار نامه‌اي از پرداخت‌يارها خواست تا در سريع‌ترين زمان ممکن دامنه خود را از دات‌کام به دات‌آي‌آر انتقال دهند. هرچند شاپرک دليل انتشار اين نامه را خطر احتمالي مسدود شدن دامنه‌هاي دات‌کام به دنبال تحريم‌ها اعلام کرد، اما به‌نظر مي‌رسد شرکت‌هاي پرداخت‌يار رويکرد متفاوت‌تري نسبت به اين موضوع دارند؛ به عقيده آنها با اين درخواست شاپرک شائبه بسته شدن کامل اينترنت بين‌المللي و توسعه اينترنت ملي به وجود آمده است. در سال 89 وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در يک بازه زماني 6 ماهه به دستگاه‌هاي دولتي مهلت داد تا ميزباني سايت‌هاي خود را به داخل کشور منتقل کنند و حتي سازمان فناوري اطلاعات نيز پيشنهاد مسدود کردن سايت‌هايي را مطرح کرد که ميزباني خود را تا مهلت تعيين شده به داخل کشور منتقل نکرده باشند. هر چند در آن زمان هيچ‌کدام از سايت‌هاي دولتي و حاکميتي مسدود نشدند، اما اين دستورالعمل وزارت ارتباطات موجب شد به تدريج ميزباني تمام سايت‌هاي دولتي و حاکميتي به داخل کشور منتقل شود. در حالي که تا کنون سابقه نداشته است که نهادهاي حاکميتي کسب‌وکارها را ملزم به استفاده از دامنه داخلي يعني دامنه دات‌آي‌آر کنند. هر چند که مسئولان شاپرک اعلام کرد که هيچ اجباري در کار نيست، اما شائبه بازگشت به سال 98 و 89 به ميان مي‌آيد. با اين حال سينا تفنگچي در اين رابطه مي‌افزايد:  «متاسفانه امروز با برخي از مسئولاني طرف هستيم، که به‌هيچ عنوان حاضر نيستند يکي از کارهاي خود در قبال فضاي مجازي، اينترنت و فيلترينگ را گردن بگيرند. يعني ما با گردن نگيران مسئول مواجه هستيم. در گفت‌وگوهاي اخير وزير ارتباطات بارها اعلام کرده که «به‌من ارتباطي ندارد» پس به چه کسي ارتباط دارد؟ يکي از نمايندگان مجلس چندي پيش گفته بود: « شما دقيقا وزارت چه چيزي را برعهده‌ داريد؟ که هيچ چيزي به شما ارتباط ندارد؟» همچنين عضو شوراي عالي فضاي مجازي اعلام کرده که ادامه فعاليت شبکه‌هاي اجتماعي منوط به داشتن مجوز از شرکت‌ها است، مگر تا پيش از اين اعلام نمي‌شد که امنيت ملي شبکه‌هاي اجتماعي را فيلتر کرده، آن‌هم به دليل اعتراضات! در حالي‌که وزير کشور و ديگر مسئولان با افتخار مي‌گويند بحران‌ها و ناآرامي‌ها تمام شده و اعتراضات فروکش کرده، چرا فيلترينگ برداشته نمي‌شود و سرعت اينترنت افزايش پيدا نمي‌کند؟ از همه مهمتر دولت الکترونيک، شهرهاي سبز، اقتصاد ديجيتال، شهر هوشمند و... ريشه آن به دولت احمدي نژاد باز مي‌گردد، امروز با کدام اينترنت بايد محقق شود؟ حتي در پيام‌رسان‌هاي داخلي که مي‌خواهيم استفاده کنيم آنها با اينترنت ضعيف کار نمي‌کنند، پس ما امروز به اندازه رفع نيازهاي داخل هم اينترنت نداريم.
به‌عنوان مثال خدمات بانکي هم با اين وضعيت اينترنت با اختلال روبه‌رو شده. مثلا چندي پيش يکي از اپليکيشن‌هاي بانکي اعلام کرد که نمي‌تواند خدمات آنلاين به‌دليل اختلال در اينترنت ارائه بدهد و زيرساخت‌هاي آن با مشکل روبه‌رو شده‌است.
تکرار اشتباه سال 98، چرا؟ 
سينافنگچي، کارشناس حوزه کسب و کار در درابطه با اقدام شاپرک و تکرار اتفاقات سال 98  که مسدود کردن دامنه‌‌هاي .com باعث زيان چندين هزار ميلياردي به مردم و کسب و کارها شد، و هنوز هيچ کسي آنها را گردن نگرفته، مي‌گويد: «انسان طي سال‌ها به بلوغ فکري مي‌رسد و در زمان‌هاي مختلف دايره دانشي خود را افزايش مي‌‌يابد. متاسفانه برخي از مسئولاني که برسر کار هستند مانند سال 84 تا 92 عمل مي‌کنند و حرف مي‌زنند. ما برگشتيم به سال‌ها پيش و مسئولاني که اينترنت 128 کيلوبايتي را براي مردم مناسب مي‌ديدند و اينترنت 512 کيلوبايتي را منوط به داشتن نامه رسمي يا مجوز کسب و کار مي‌دانستند، حالا نيز همان تفکر را دارند. اين دستاوردها و اعمال سليقه جز اينکه نارضايتي‌هاي عمومي را افزايش دهد يا براي کشور هزينه به‌بار بياورد، هيچ دستاورد ديگري ندارد. فضاي مجازي يکي از ابزارهاي سرگرمي مردم و جوانان است. اينکه سرعت اينترنت آنقدر پايين باشد که حتي دسترسي به سايت‌هاي داخلي نيز ممکن نباشد، عقب‌گرد به همان سال‌هاي 84 است و کارها به رويه‌ کاغذي بازمي‌گردد و سندهاي تحول و چشم انداز در کل فراموش شود.