رانندگی امن در بارندگی

اوایل زمان بارش باران و برف، آب حاصل از این بارش‌ها به داخل منافذ معابر وارد و این امر باعث می‌شود موادی مثل چربی، روغن، ضایعات خروجی اگزوز و آلودگی هوا نیز به سطح زمین راه پیدا کنند. در واقع این آلودگی‌ها در منافذ نفوذ کرده و پس از بارش باران یا برف، آب حاصل از بارش‌ها موجب جاری‌شدن این آلودگی‌ها روی سطح راه شده و راه را لغزنده می‌کنند. در چنین شرایطی وسیله نقلیه روی زمین سر خورده و تصادفات ایجاد می‌شود، هر چند که میزان و شدت لغزندگی بعد از گذشت دقایقی از بارش باران کاهش پیدا می‌کند. آلودگی هوا تأثیر مستقیمی بر لغزندگی معابر پس از جاری شدن باران یا برف ندارد، اما سایر آلودگی‌هایی مثل دود اگزوز که آن‌ها هم به نوعی آلودگی هوا محسوب می‌شوند، در این امر نقش دارند. منافذی که در سطح راه‌ها وجود دارند در واقع شیار‌ها و ترک‌هایی هستند که در سطح راه ایجاد می‌شوند و مستعد این هستند که آلودگی‌ها مثل روغن و چربی که گاه از خودرو می‌ریزد، داخل آن قرار گیرد. بارش‌ها از داخل این منافذ گذشته و با نفوذ به آن‌ها آلودگی را به سطح راه هدایت و راه حالت صابونی پیدا می‌کند. این لغزندگی موجب افزایش تصادفات ترافیکی می‌شود. در چنین شرایطی وسیله نقلیه با یک ترمز لیز می‌خورد و با وسایل نقلیه دیگر برخورد می‌کند.
در مورد تصادفاتی که روی خطوط عابر‌پیاده رخ می‌دهد هم باید گفت این خطوط معمولاً برجسته‌تر هستند و متأسفانه به‌رغم اینکه از سال‌های گذشته کارشناسان در این خصوص توصیه‌هایی را مطرح کردند، در بسیاری از موارد و نقاط شهر می‌بینیم که همچنان شرایط لغزنده بودن یا لغزنده‌شدن این خطوط در زمان بارندگی دیده می‌شود. انتظار بر این است از مواد خاصی که زبری خاصی داشته، استفاده شود تا از این حوادث جلوگیری شود.
لغزندگی معابر در زمان بارندگی ایجاد می‌شود و با در نظر گرفتن این شرایط انتظار می‌رود از موادی که لغزنده هستند برای خطوطی مثل خطوط عابر‌پیاده استفاده نشود. مثلاً هر موتورسیکلتی که در باران روی خطوط عابر پیاده ترمز کند، محکوم به واژگونی است. البته این به میزان بارندگی و لغزندگی معبر هم بستگی دارد. در زمان بارش باران میزان لغزندگی در هر دو نوع خطوط طولی و عرضی افزایش پیدا می‌کند، اما لغزش روی خطوط طولی کمتر است.
شهرداری باید برای خطوط عرضی و طولی معابر از متریالی استفاده کند که اولاً در شب‌ها امکان دیدن آن‌ها وجود داشته باشد و در وهله دوم نیز جنسی داشته‌باشند که نوعی زبری داشته باشد و لغزنده نباشد. باید دید بهترین رنگ‌ها برای جلوگیری از لغزندگی چیست.


در مورد شیوه ترمز گرفتن هم بهتر است که رانندگان پیش از رسیدن به خطوط، ترمز گرفته و مهم است که دقت کنند این اقدام به صورت ناگهانی نباشد. رانندگان باید ابتدا با پنجه پا فشاری به پدال آورند و بعد فشار را بیشتر کنند. ترمز ناگهانی حتی در راه‌های خشک نیز توصیه نمی‌شود. البته از مهم‌ترین نکاتی که حین بارش باران باید به آن توجه کرد، حفظ سرعت مطمئنه است. سرعت مطمئنه یعنی راننده قادر باشد وسیله را به طرز ایمنی متوقف کند. فاصله طولی مناسب نیز از دیگر فاکتور‌هایی است که حین بارش باران و برف باید به آن بیشتر توجه کرد.
زمانی که بارش باران و برف متوقف می‌شود و برودت هوا همچنان زیاد است، لایه‌ای نازک از باران روی سطح مسیر یخ می‌زند که اصطلاحاً به آن یخ سیاه گفته می‌شود. این یخ در واقع آنقدر نازک است که روی مسیر رؤیت نمی‌شود و یکی از دلایل اینگونه نام بردنش هم همین موضوع است.
این مورد باعث بسیاری از تصادفات است که باید برای آن برنامه‌ریزی لازم انجام دهیم. اینکه جاده‌ای صاف و سرد است، نشانه‌ای است برای اینکه احتمال دهیم آب به یخ تبدیل می‌شود. استفاده از شن و ماسه و نمک برای یخ‌زدایی از برخی محور‌های شهری و برون‌شهری شیوه‌ای است که به کار گرفته می‌شود. شن و ماسه و نمک موادی است که در بسیاری از کشور‌های جهان سوم برای یخ‌زدایی استفاده می‌شود؛ این در حالی است که نمک خود برای مسیر مشکلاتی را ایجاد می‌کند. بر همین اساس توصیه ما این است که در این زمینه مطالعات تطبیقی با راهکار‌های کشور‌های پیشرفته صورت گیرد و ببینیم که آخرین دستاورد آن‌ها در این حوزه چیست. قطعاً کشور‌های پیشرفته به دستاورد‌هایی در این حوزه رسیدند و در دنیا برای رفع یخ‌زدگی معابر به شن و ماسه بسنده نمی‌کنند. ما از نظر تجربی این را شاهد بودیم که عموماً ریختن شن و ماسه همزمان با بارش برف و باران آغاز می‌شود. بر همین اساس باید به هشدار‌های هواشناسی توجه شود و پیش از شروع بارش باران و به خصوص برف، نمک‌پاشی آغاز شود. در حال حاضر به نظر می‌رسد اقدامات لازم پس از آغاز بارش انجام می‌شود و لازم است در این زمینه برنامه‌ریزی‌های مجددی را انجام دهیم. در سطح شهر یا جاده‌ها منبع‌هایی قرار داده شده که در آن موادی مثل شن و ماسه و نمک نگهداری می‌شود. شهروندان می‌توانند در صورت گرفتار‌شدن در مسیر به خصوص در سربالایی و سرپایینی‌ها برای نجات خود از این مواد استفاده کنند و خود آن‌ها را به سطح مسیرشان بریزند.
* کارشناس حوزه ترافیک