سایه کودتا بر سر بن سلمان

آرمان امروز- سرويس بين الملل: عربستان پس از کش و قوس هاي فراوان براي رسيدن به يک توازن در عرصه بين الملل به نظر مي رسد در داخل نيز با چالش هاي جدي مواجه است. بر همين اساس شنيده مي شود که اقدامات بي سابقه اي از طرف شاهزاده‌هاي آل سعود از ماه ها پيش در سکوت براي تشکيل يک جبهه متحد عليه وليعهد عربستان انجام‌شده است.
در همين خصوص شاهزاده هاي ارشد عربستان که به حاشيه رانده شده‌اند، بر اين باورند که ادامه سکوت در برابر سياست هاي محمد بن سلمان به معناي به حاشيه رانده شدن جمع زيادي از آنها و تضعيف بيشتر خاندان سلطنتي خواهد بود.
شاهزاده ها در محافل خود به شکل بي سابقه اي بر اين امر تاکيد دارند که اگر وضعيت به همين منوالي که بن سلمان در پيش گرفته، ادامه يابد، سرنوشت خانواده سلطنتي نابودي است.
چرا که اختلافات داخلي خاندان سلطنتي عربستان علني شده است و صحبت هايي از فرار شاهزاده ها و شاهدخت هاي اين کشور با اموال خود به خارج و تشکيل جبهه عليه محمد بن سلمان شنيده مي شود که همگي اينها عليه خانداني است که براي بيش از يک قرن بر يکي از غني ترين کشورهاي جهان حکمراني کرده است.


اقدامات محمد بن سلمان در رسيدگي به پرونده هاي مربوط به خانواده سلطنتي عربستان باعث بروز مشکلاتي شد که در صورت تداوم وضعيت ممکن است منجر به فروپاشي خاندان سلطنتي و نظام حکمراني سلطنتي در عربستان شود.
وليعهد در بازداشت و حبس خانگي شاهزاده ها و شاهدخت ها، کاهش اعتبارات مالي آنها، برکناري چهره هايي که در وفاداري آنها به خود ترديد داشت و مصادره سرمايه برخي از آنها زياده‌روي کرد.
همچنين بن سلمان براي بسياري از آنها در ازاي زنداني نشدنشان ماليات تعيين کرد، اتفاقي که براي شاهزاده وليد بن طلال افتاد و صندوق سرمايه‌گذاري عمومي که شخص بن سلمان رياستش را برعهده داشت، در پي بازداشت شاهزاده ها و اعضاي خاندان سلطنتي در هتل ريتز کارلتون در سال 2017 شرکت او را به طور کامل مصادره کرد.
بايد توجه داشت که خاندان سلطنتي عربستان سالانه دستکم 10 ميليارد دلار براي تفريح و آسايش خود هزينه مي کند اما بن سلمان به صورت عامدانه اعتبارات مالي برخي از شاهزاده هايي را که در وفاداري آنها شک داشت يا ممکن بود در صورت براندازي بن سلمان، جانشين او شوند، کاهش داد.
از اولين کساني که وليعهد با اين روش با وي برخورد کرد، شاهزاده سلمان بن عبدالعزيز بن سلمان بود که با وجود اينکه هيچ چشم‌داشت سياسي نداشت و به تامين مالي پروژه هاي عمراني در کشورهاي فقير شهرت داشت، دستگير شد.
در مورد دلايل بازداشت وي، خاندان سلطنتي رواياتي نقل مي کنند مبني بر اينکه او جز 11 شاهزاده اي بود که ژانويه 2018 پس از تجمع در کاخ سلطنتي در رياض در اعتراضي نادر به اقدامات رياضتي از جمله توقف پرداخت قبوض برق و آب شاهزاده ها بازداشت شدند.
تا قبل از اين شاهزادگان در عربستان سعودي از پرداخت قبوض برق و آب معاف بودند اما بن سلمان برخي اقدامات اقتصادي انجام داد که شامل کاهش يارانه ها، وضع ماليات بر ارزش افزوده و کاهش مزايايي از جمله معافيت از پرداخت قبوض برق، آب و خدمات عمومي بود که اعضاي خانواده سلطنتي از آن برخوردار بودند.
محمد بن سلمان کمپين گسترده اي از دستگيري ها را در خانواده سلطنتي به راه انداخت و آن را با احمد بن عبدالعزيز، عمو و جايگزين پيشنهادي براي خود و محمد بن نايف، وليعهد سابق آغاز کرد که گفته مي شود آن چنان با تحقير شکنجه شد که از شکنجه هاي مکرر ديگر نتوانست روي پاهايش بايستد.
موج اين دستگيري ها همچنين شامل شاهدخت ها و دخترانشان، مانند شاهدخت بسمه بنت آل سعودي مي شود که دستگيري هاي ريتز کارلتون را هم بايد به آن افزود که در جريان آن طبقه بازرگانان خانواده سلطنتي از جمله شاهزاده وليد بن طلال بازداشت شدند. مايکل استيونز از موسسه تحقيقاتي مرکز خدمات متحد سلطنتي روسي در مورد اين دستگيري ها گفت، پس از اينکه بن سلمان از موج نارضايتي بين‌المللي در پي ترور جمال خاشقجي در داخل کنسولگري عربستان در استانبول در سال 2018 جان سالم به در برد، ديگر هيچ ترسي نداشت.
کاخ سفيد به رهبري دونالد ترامپ تا حد زيادي از محمد بن سلمان حمايت کرد و انگليس و فرانسه هم با اينکه تا حدودي مخالف بودند با اين حال به معامله با رياض ادامه دادند، روسيه و چين هم هيچ توجهي‌نداشتند.
استيونز گفت: اين پيامي از سوي ملک سلمان و پسرش محمد به بقيه اعضاي خانواده بود تا موافقت کنند، اقدامي که وفاداري را تضمين مي‌کند و در عين حال به همه يادآوري مي‌کند که چه کسي رهبر است.
از سوي ديگر دو منبع مرتبط با خانواده سلطنتي و يک ديپلمات برجسته خارجي نيز عنوان کردند، وليعهد که سخت در تلاش است تا قدرت را قبضه کند، مي ترسد که شاهزاده هاي ناراضي دور شاهزاده احمد و شاهزاده محمد بن نايف به عنوان دو گزينه احتمالي براي به دست گرفتن تاج و تخت پادشاهي جمع شوند.
اين آمادگي براي انتقال قدرت است. اين يک پيام روشن براي خانواده سلطنتي است که هيچ کس نمي تواند اعتراض کند يا جرأت کند بن سلمان را به چالش بکشد.
اين شائبه ها مشخصا زماني جدي تر مي شود که جمهوري خواهان نيز نتوانستند پيروزي قابل توجهي در آمريکا کسب کنند و دموکرات ها همچنان در بدترين وضعيت روابط با بن سلمان قرار دارند و آرزو مي کنند تا او از قدرت به هر شکلي کنار رود.