نخبه دزدی رسمی!

مخالفت با برگزاری نخستین آزمون رسمی ورود به دانشگاه‌ها ترکیه، یوس (YÖS)، پای پول در میان است! آرمان امروز - حميد رضا خالدي : از سال گذشته، آزمون يوس ترکيه با عنوان (Yabancı Öğrenci Sınavı)در ايران رواج پيدا کرده و بسياري از کارشناسان و برخي از مسئوان از ترويج اين نوع آزمون ها ابراز نگراني مي کنند. در اين آزمون فارغ التحصيلان مقطع ديپلم متوسطه تبعه هاي خارجي، براي ورود به دانشگاههاي ترکيه در آن شرکت کرده و بر اساس نمره و امتياز کسب شده در اين آزمون yös مجاز به انتخاب رشته و پذيرش از دانشگاههاي دولتي ترکيه مي‌شوند. اغلب داوطلبان جهت آمادگي و قبولي در آزمون يوس با نمره بالاي 90 ، بايد در کلاس هاي يوس به‌صورت دوره هاي حضوري يا آنلاين شرکت کنند. اين آزمون از آنجا براي کشور ما نگران کننده است که سيل عظيمي از دانش آموزان، دانشجويان و نخبه‌گان يا از کشور مهاجرت مي‌کنند يا براي ادامه تحصيل به کشورهاي ديگر مي‌روند و ايران در حال از دست دادن سرمايه‌هاي انساني خود است. موضوعي که کارشناسان از آن به‌عنوان کاهش سرمايه‌هاي اجتماعي و انساني ياد مي‌کنند. در اين ميان، حالا شاهد دست‌چين کردن دانش آموزان با استعداد ايراني براي تحصيل در کشور ترکيه هستيم، در شرايطي که ضمانت اجرايي براي بازگشت آنها پس از اخذ مدرک وجود ندارد.  در چنين شرايطي سازمان سنجش اعلام کرده که اين آزمون در 21 اسفند سال‌جاري به صورت رسمي برگزار خواهد شد. خبري که بعد از تقلب در کنکور که هنوز  سازمان سنجش از زير‌بار فشار آن بيرون نيامده به چالشي جديد براي اين سازمان بدل شده است.  به گزارش روابط عمومي اين سازمان، اولين آزمون رسمي يوس (YÖS) در کشور تحت نظارت «سازمان سنجش آموزش کشور» و دانشگاه T.C. MARDIN ARTUKLU (به عنوان موسسه صاحب امتياز آزمون) و يک موسسه فرهنگي و هنري خصوصي برگزار خواهد شد. براساس گزارش هاي منتشر شده، آزمون YÖS از دو بخش اصلي تشکيل شده است. بخش اول هوش و دانش رياضي و هندسه را مي‌سنجد و بخش دوم سوالاتي درباره زبان ترکي است. دفترچه سؤالات به دو زبان انگليسي و ترکي در اختيار داوطلبان قرار مي‌گيرد و هر داوطلب به آن زباني به سوالات پاسخ مي دهد که هنگام ثبت نام آزمون يوس مشخص کرده است.
از تکذيب تا تاييد فعاليت؟!
اين خبر در حالي منتشر مي‌شود که وزارت آموزش و پروش در خردادماه سال‌جاري در نامه‌اي به اداره کل کنسولي وزارت امور خارجه نسبت به فعاليت برخي موسسات خصوصي خارجي که بدون اخذ مجوز قانوني مبادرت به جذب دانش آموزان ايراني در مدارس کشورهاي خارجي مي‌کنند، هشدار داده و خواستار جلوگيري از فعاليت يک موسسه ترکيه‌اي شده بود، حالا ظاهرا قرار است که اين اتفاق به‌صورت کاملا قانوني انجام شود.  همچنين رئيس مرکز امور بين‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش گفته بود که از وزارت امور خارجه خواسته‌اند که اين موضوع به سفارت ترکيه منعکس و از آن‌ها خواسته شود فعاليت اعزام دانش آموز ايراني به مدارس ترکيه از طريق موسسه ياد شده متوقف شود و با هيچ يک از موسسات ايراني ديگر در اين گونه اعزام‌هاي بدون مجوز دانش آموزان ايراني به مدارس ترکيه همکاري نکنند. رئيس مرکز امور بين‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در مورد برگزاري آزمون يوس (YÖS) در ايران گفت: «اين آزمون مهاجرفرستي و دست‌اندازي به نيروي انساني کشور ماست. اين کار مالباختگي و اغواگري مردم را در پي دارد.»
مخالفيم!


«مهدي فياضي» رئيس مرکز امور بين‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در مورد خبر سازمان سنجش در مورد برگزاري نخستين آزمون رسمي ورود به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي کشور ترکيه يوس (YÖS) در ايران و مشورت با مرکز امور بين‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش براي برگزاري اين آزمون اظهار کرد: «هيچ چيزي با ما هماهنگ نشده و ما کاملا مخالف برگزاري چنين آزموني هستيم و اگر چنين اقدامي انجام شود، با آن برخورد خواهد شد.» پيش از اين فياضي تاکيد کرده بود که دانش آموزان ايراني به دليل اغوا به مالباخته تبديل مي‌شوند، زيرا مدارس و دانشگاه‌هاي ترکيه در مقطع ليسانس هيچ برتري بر مدارس و دانشگاه‌هاي ايراني ندارند، اما تبليغات موسسه مذکور آن‌ها را نهايتاً پس از مهاجرت به مالباخته تبديل مي‌کند. او در مورد چرايي اشکال برگزاري چنين آزموني در کشور بيان کرد: « اين کار مالباختگي و اغواگري مردم را در پي دارد. همه دانشگاه‌هاي ما تا فوق ليسانس از دانشگاه‌هاي ترکيه بهتر هستند و ما با يکديگر رقابت داريم و اين کار با نگاه جذب و نگهداشت نخبگان در کشور مغايرت دارد. ما در برخي موارد از کشور ترکيه بهتر هستيم و آنها از ما عقب‌تر هستند و در برخي موضوعات ديگر ترکيه از ما جلوتر است و حتي در موضوعاتي با يکديگر برابري مي‌کنيم. به هر حال ما در خيلي موضوعات از ترکيه بالاتر هستيم.»  فياضي با يادآوري قول سفير ترکيه در ايران براي جلوگيري از اين شکل از تبادل دانشجو، خاطرنشان کرد: «سفير ترکيه به دفتر وزارت خارجه ما قول داده بود که ديگر اين اقدام را انجام ندهند و جلوي آزمون يوس و موسسات مربوط به آن در ايران را بگيرند، ولي زير قول خود زدند!»
سودهاي وسوسه انگيز
اينها اما تنها واکنش نسبت به برگزاري آزمون «يوس» از سوي سازمان سنجش نبود. کاربران فضاي مجازي هم در واکنش به اين خبر، موجي از انتقادها را حواله سازمان سنجش کردند ضمن آنکه کارشناسان حوزه آموزش هم نقدهايي جدي را به اين اقدام منتشر کردند و از آن به عنوان نخبه دزدي رسمي ياد کردند. در اين شرايط محمدرضا نيک نژاد، کارشناس آموزش در اين زمينه به «آرمان امروز» مي‌گويد: «ريشه استقبال از مهاجرت دانش آموزان به شيوه هاي مختلف، به ناکارآمدي ساختار مدارس ما بر مي گردد. سيستم آموزشي ما سيستمي کارآمدي نيست که بيش از 40 سال است دانش آموزان ما تلاش دارند از زير سيطره مديريتي آن بيرون بيايند اما موفق نبودند.»   
 وي با بيان اينکه وقتي کنکور به تابويي براي دانش آموزان تبديل مي شود، طبيعي است که از مهاجرت استقبال مي کنند، مي‌افزايد: «از سويي اين تفکر در بين خانواده هاي ايراني جا افتاده که هر چه سريعتر و زودتر بچه هاي خود را به خارج بفرستند، وي زودتر آنجا جا مي افتاد و آينده روشن تري را خواهد داشت.»
نيک نژاد با بيان اينکه سياست هاي دولت نيز به نوعي چنين سياست هايي را تشديد مي کند گفت: چند ماه قبل دولت مصوب کرد که دانشجوياني که بخواهند به خارج مهاجرت کنند، بايد جدود 200 ميليون تومان را براي آزاد سازي مدکر خود بپردازند. اين مساله نيز عاملي شد براي اينکه خانواده ها تصميم بگيرند به جاي پرداخت اين مبلغ، آنها را از همان دوران دانش آموزي به خارج بفرستند تا هزينه کمتري هم داشته باشند.
وي با تاکيد براينکه دانش آموزاني که مهاجرت مي کنند اکثرا جزء خانواده هاي فرهنگي با دغدغه هاي فرهنگي هستند گفت:  فشارها و شرايط نابسمان کشور باعث شده تا آنها حاضر باشند روي زندگي اشان قمار کنند و فرزندانشان را به خارج از کشور بفرستند.
پاي پول در ميان است
اما چرا سازمان سنجش، خودش متولي اين اتفاق رسمي شده است؟ سوالي که نيک نژاد در پاسخ به آن گفت: «اصلي ترين دليل آن، انگيزه هاي مالي است. شما فکر مي‌کنيد چرا کنکور در ايران حذف نمي‌شود؟ دليل آن سودهاي نجومي است که از برگزاري کنکور و ارتباط با مافياي کنکور و برگزاري کلاس هاي کنکور و کتاب هاي کنکور عايدشان مي شود. الان هم سازمان سنجش اطمينان دارد که از قبل برگزاري آزمون «يوس» و همچنين برگزاري دوره هاي آماده سازي بعد از آن يا حتي شايد از طريق دريافت پول از ترکيه اي ها، مي تواند به در آمد سرشاري دست پيدا کند. سودهايي آنچنان کلان که باعث شده تا حتي چشمان خود را روي عواقب اين نخبه دزدي رسمي ببندند.»
تهديد نخبه‌هاي ايراني توسط ترکيه در اين شرايط يک کارشناس حـــوزه آموزشي نيز، به انتشار اين خبر واکنش نشان داده و تحسين مصطفي، که هم‌اکنون دبير دبيرستان‌هاي مريوان است، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «خبر برگزاري آزمون بورسيه مدرسه ترکيه‌اي در ايران زنگ خطر بسيار جدي است اما چون مادون صوت است، کسي آن را جدي نمي‌گيرد. امروز زنگ خطر مديريت آموزشي کشور، به‌ويژه آموزش و پرورش و سازمان پدافند غير عامل به‌صدا در آمده است، ولي مانند پيامک ارسال شده به رئيس بانک ملي دانشگاه ناديده گرفته مي‌شود و با اين تفاوت آنجا ضرر محدود مالي و اينجا استعداد و آينده کل کشور هدر خواهد رفت.»
در اين ميان و در جنبه تاريخي اين موضوع که تحسين مصطفي، براي آن مثال مي‌آورد، ماجراي «شاپشال»، معلم روس مقلب به اديب السلطان است که وي معلم روس محمدعلي شاه قاجار بود و در ادامه گفته‌هايش مي‌افزايد: «اهميت معلم و نفوذ نرم، مي‌تواند مصداق اين حقيقت تاريخي باشد، خطرات جدي با کمترين صدا در آموزش و پرورش رخ مي‌دهد، مثلا خبر سوالات کنکور خارج از کتاب و برگزاري آزمون بورسيه در کشور، اثرش از دست رفتن آينده کشور است. » وي در پايان صحبت‌هايش مي‌افزايد: «چند دهه است دنيا دريافته که با يک بمب چند هزار دلاري مي‌توان چند هزار دلار تخريب ايجاد کرد، اما اگر يک استعداد برتر پرورش يافته را جذب کند بدون هيچ هزينه چند هزار دلار جذب کرده، و چند هزار دلار هم به کشورهاي ديگر ضرر وارد کرده است. با يک حساب سر انگشتي مي‌شود دريافت که براي پرورش يک دکتر سرانه آن حدود 5 ميليار تومان معادل 170 هزار دلار هزينه مي‌شود که مفت از دست مي‌روند.»