روزنامه آرمان امروز
1402/02/04
ماهواره «آیات» برای پیش بینی زلزله چه شد؟
مهدی زارعدر سال‌هاي آخر دهه هشتاد شمسي ساخت ماهواره «آيات» براي پيش بيني زلزله در سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي مطرح شد. از آن هنگام پيشرفت مهمي براي توسعه اين برنامه در ايران رخ نداده است. پيش بيني‌هاي قابل اعتماد بايد شامل تجزيه و تحليل و سيگنال‌هايي باشد که وقوع يک زمين لرزه قابل توجه را با مشخص کردن زمان، مکان و انداره يک زمين‌لرزه شديد (بزرگاي 6 يا بيشتر) در کوتاه مدت نشان مي‌دهد.
در ميان فناوري‌هاي موجود براي تحقيقات زلزله، سنجش از دور به‌دليل ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد آن مانند تصويربرداري سريع و دامنه وسيع دريافت تصوير، مورد استفاده قرار گرفته است.
از داده‌هاي ماهواره‌اي مي‌توان براي نظارت بر فعاليت ورقه‌هاي زمين‌ساختي فعال و تغييرات ارتفاع سطح زمين براي شناخت فعاليت‌هاي لرزه‌اي و کمک به پيش‌بيني و آمادگي براي زلزله‌ها استفاده کرد. يکي از مهمترين مزاياي فناوري ماهواره براي پيش‌بيني زلزله، توانايي جمع‌آوري داده‌ها از مکان‌هاي دور با دقت بيشتر است. ماهواره‌ها مي‌توانند حرکت زمين را با کارايي و دقت بيشتري نسبت به لرزه‌سنج‌هاي سنتي رصد کنند و اطلاعات دقيق‌تري درباره حرکات پوسته زمين در اختيار دانشمندان قرار دهند.
با اين حال، يکي از بزرگترين چالش‌هاي مرتبط با استفاده از فناوري ماهواره‌اي براي پيش‌بيني زلزله، اين واقعيت است که اغلب تفسير داده‌ها دشوار است چرا که داده‌هاي جمع آوري شده توسط ماهواره‌ها اغلب بايد با الگوريتم‌هاي پيچيده و با مدل‌هاي کامپيوتري که براي شناسايي فعاليت‌هاي لرزه‌اي بالقوه طراحي شده‌اند، تجزيه و تحليل شوند.
چالش ديگر براي استفاده از فناوري ماهواره براي پيش‌بيني زلزله اين است که داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با ماهواره‌ها اغلب در چارچوب زماني که مي‌توان از آن استفاده کرد محدود است. در حالي که ماهواره‌ها مي‌توانند داده‌هاي مربوط به حرکات پوسته زمين را در دوره‌هاي زماني طولاني جمع‌آوري کنند، اغلب تفسير داده‌ها از نظر پيش‌بيني فعاليت‌هاي لرزه‌اي آينده دشوار است.
بهره برداري فناوري ماهواره به دليل هزينه نيز محدود است. هزينه پرتاب و نگهداري ماهواره ها بسيار گران است. اين امر مي‌تواند دسترسي محققان به داده‌هاي مورد نياز براي پيش‌بيني دقيق را دشوار کند.
عليرغم اين چالش ها، فناوري ماهواره به عنوان ابزار مهمي براي مطالعات پيش بيني زلزله است. با استفاده از ترکيبي از تصاوير ماهواره‌اي و داده‌هاي لرزه‌اي، دانشمندان مي‌توانند مناطقي را شناسايي کنند که احتمال وقوع زلزله‌هاي بزرگ بيشتر است. از اين اطلاعات مي توان براي توسعه راهبرد هاي کاهش ريسک سوانح و همچنين هشدار دادن به مردم در مناطق آسيب پذير احتمالي استفاده کرد. با بهره گيري از حسگرهاي لرزه اي در ماهواره دانشمندان قادر به شناسايي زمين لرزه ها در زمان واقعي خواهند بود و به مردم در مناطق آسيب پذير هشدارهاي به موقع صادر خواهند کرد.
ناهنجاري‌هاي پيش از زلزله و سنجش از دور عمدتاً روش هاي پيش بيني را به سمت شناسايي ناهنجاري و تجزيه و تحليل يک پارامتر فيزيکي منفرد سوق داده است. بسياري از تحليل ها بر اساس رويدادهاي منفرد هستند که عدم درک اين پديده پيچيده طبيعي را فراهم مي کند زيرا معمولاً سيگنال هاي زلزله در نويزهاي محيطي پنهان مي شوند. جهاني بودن چنين تحليلي هنوز در مقياس جهاني نشان داده نشده است.
ادامه دارد...
استاد پژوهشکده زلزله شناسي
سایر اخبار این روزنامه
تازه ترین تحولات در برجام و تبادل زندانیان
نگاه‌های مختلف به مسائل،محل اختلاف و کشمکش نشود
آقای میرسلیم پاسخ دهند
ماهواره «آیات» برای پیش بینی زلزله چه شد؟
اصغر فرهادی: ممنوع‌الخروج و ممنوع از کار شده‌ام
طناب‌کشی در اردوگاه اصولگرایان
تهدید در کمین 19 میلیون تهرانی
بازی دلالان با جان کودکان سرطانی
نقشه شوم «الهام» برملا شد!
تورهای خطرناک ۲۰۰ میلیونی
پس لرزه‌های یک افطاری
بازداشت مهاجم پرسپولیس
پیام‌رسان‌های داخلی به یکدیگر متصل شدند
راه‌اندازی شعبه‌های ویژه برخورد با بی‌حجاب‌ها
تالاب میقان در آتش سوخت
مرگ ۱۱۶ در سه روز تعطیلی
ورود سامانه بارشی جدید ؛ این استان‌ها منتظر بارش باشند
