بوی تقلب در انتخابات ترکیه به مشام می رسد

آرمان امروز-رضا پورحسين: تحرکات رجب طيب اردوغان در ماه هاي اخير در راستاي پيروزي در انتخابات اين شائبه را ايجاد کرده است که شايد او در روزهاي منتهي به اين رويداد مهم شايد اقدامات جدي تري نيز براي رسيدن به قدرت انجام دهد. اقداماتي که شايد جنبه غيرقانوني داشته باشد و ترکيه را به روسيه اي ديگر تبديل کند. صلاح الدين خديو، تحليلگر مسائل بين الملل در اين خصوص مي گويد: در اين روزها انتخابات رياست جمهوري ترکيه هر چه بيشتر به انتخابات رياست جمهوري روسيه در سال 1996 شبيه مي شود. آن چه اين شباهت را کامل کرد، حضور مجازي پوتين در مراسم افتتاح نخستين نيروگاه هسته اي ترکيه بود. پوتين عملا در کمپين تبليغاتي اردوغان حاضر شد. جداي از شباهت هاي شخصيتي، نظام هاي حکومتي دو کشور با هم اشتراکات فراواني دارند.  دو کشور بازمانده امپراتوري هاي بزرگ و داراي تاريخي مشحون از جنگ و رقابت و هم کاري هستند.  وي افزود: در دوران اخير هم پس از دورە اي اميدوار کننده از گشايش دموکراتيک، سمبل پسرفت و بازگشت به اقتدارگرايي هاي انتخاباتي به حساب مي آيند. از اين رو پشتيباني روسيه از اردوغان، صرفا حاکي از شراکت و همکاري اقتصادي، سياسي و ژئواستراتژيک در محيطي آکنده از تضادهاي ژئوپولتيک بالقوه نيست.
بلکه جانبداري از گسترش اقتدارگرايي نوين و مبارزه با روند دمکراسي سازي هم محسوب مي شود.  در سال 1996 يلتسين در حالي آماده برگزاري انتخابات دومين دورە رياست خود مي شد که محبوبيتش به پايين ترين سطح رسيده بود. خديو ادامه داد: اين سرنوشتي تلخ براي مردي بود که روزگاري در اوج محبوبيت قرار داشت و قهرمان گذار از اقتدارگرايي عصر شوروي به سوي ليبراليسم و دمکراسي به شمار مي رفت. يلتسين محبوب، گورباچف را کنار زد و ناقوس  مرگ شوروي را به صدا در آورد. وي در اوت 1991 در ميدان سرخ بر شانه هاي مردم به مصاف تانک ها رفت و کودتاي محافظه کاران کمونيست را در هم شکست. در سپتامبر 1993 هم هنوز آن قدر مقبوليت داشت که با تانک به پارلمان حمله کند و به گردن کشي نمايندگان خاتمه دهد. اين تحليلگر مسائل بين الملل گفت: آن چه او را در سرازيري قرار داد، اوضاع وخيم اقتصادي بود. آزادسازي قيمت ها و تغيير نظام اقتصادي از برنامه ريزي دولتي به اقتصاد بازار، به هرج و مرجي بي سابقه منجر شد. در غياب حکومت قانون و ساختارهاي لازم، خصوصي سازي صنايع و شرکت هاي دولتي، يکي از بزرگ ترين غارت هاي اقتصادي تاريخ را رقم زد. خديو تصريح کرد: مقامات دولتي و وابستگانشان از رهگذر زد و بند و ارتشا و سوء استفاده از قدرت، دارايي هاي عمومي را خصولتي کرده و صدها ميليارد دلار به جيب زدند. قيمت ها سر به فلک کشيد و رکود و تورم توامان، اکثريت مردم را از تامين غذاي روزانه عاجز نمود.
با اين وصف، نوستالژي براي شوروي و نظام تامين اجتماعي آن و برآورده شدن حداقل هاي زندگي احيا شد.  ژيوگانف رهبر حزب کمونيست روسيه به سمبل دوران خوش گذشته تبديل و در نقش جدي ترين رقيب او ظاهر شد. وي توضيح داد: تمام نظر سنجي ها حاکي از پيروزي وي بر يلتسين بود. يلتسين ابتدا کوشيد انتخابات را به عقب بيندازد. اما به زودي پشيمان شد و تصميمي ديگر گرفت. اتحاد با مافياي روس و اليگارش ها و سرمايه داران نوکيسه حاکم بر حيات اقتصادي جامعه. خديو خاطرنشان کرد: صحنه هم مانند امروز ترکيه بود. نامزدهاي گوناگون از ياران سابق يلتسين گرفته تا ناسيوناليست هاي دو آتشه حضور داشتند و رقابت سختي براي يارگيري از آن ها جريان داشت. ناگهان تمام رسانه هاي دولتي و خصوصي روسيه در شيپور خطر کمونيسم دميدند و مردم را از عواقب شکست رئيس جمهور بيمار و ناتوان ترساندند. شرکت هاي تبليغاتي غربي هم به صحنه آمدند و گزارش هاي متعددي از تزريق پول توسط سفارت آمريکا به سود يلتسين وجود داشت. وي افزود: آمريکايي ها موفق شدند الکساندر لبد ورزشکار و ژنرال محبوب را که آراي بالايي داشت، متقاعد کنند به سود بوريس کنار برود. نگراني واشنگتن از عواقب سياسي و ژئوپولتيک بازگشت کمونيست ها نفش چشم گيري در اين انتخابات داشت. انتخابات به دور دوم رفت و علي رغم تقلب گسترده و کسب 53 درصد آرا توسط نامزد کمونيست، يلتسين به عنوان پيروز اعلام گرديد. خديو توضيح داد: دو سال بعد وضع اقتصاد به قدري وخيم شد که مسکو رسما اعلام ورشکستگي کرد. چندي بعد هم يلتسين به علت بيماري قبل از پايان دوره، کناره گيري کرد. او پوتين را جانشين خود کرد و حکومت را تحويل همان هايي هايي داد که به کمک آنان در انتخابات کذايي پيروز شده بود. اين تحليلگر مسائل بين الملل گفت: اکنون در ترکيه داستاني مشابه جريان دارد. رئيس جمهور بيماري که دو دهه پيش قهرمان دموکراسي و گسست از اقتدارگرايي کماليستي و تضعيف نقش ارتش و شکوفايي اقتصادي بود، به مروج اقتدارگريي نوين تبديل شده است. وي افزود: اردوغان در حال تبديل ارتش، نيروهاي امنيتي و دستگاه قضايي به ابزارهاي قدرت شخصي است و شبکه اي از اليگارش هاي نوکيسه دورش را احاطه کرده است. خديو ادامه داد: در نظر مردمي که از تورم و بيکاري و انقباض آزادي هاي سياسي و انتخاباتي به جان آمده اند، بازگشت به گذشته و حزب جمهوري خواه خلق - حزب آتاترک و پاسدار راست کيشي کماليسم – دريچه اي به سوي رهايي است. وي افزود: اينک روسيه نگران بازگشت ترکيه به قبل از اردوغان و ناتوگرايي و غرب گرايي مجدد آن است. شکست اردوغان دور از انتظار نيست.