روزنامه آرمان امروز
1402/02/17
سه عامل کلیدی برای حفظ دریای خزر
احمد وظیفهسه عامل مهم در مورد کاهش آب درياي خزر موثر است:
وضعيت بارش
وضعيت رودهايي که به اين دريا مي‌ريزند که مهمترين آنها رودخانه ولگا در روسيه است که از قطب شمال سرچشمه مي گيرد
وضعيت دماي محيط.
تاثير اين سه عامل به صورت مجزا در فاصله سال‌هاي 1979 تا 2015 مورد ارزيابي قرار گرفت و مشخص شد که سطح آب درياي مازندران از سال 1979 تا 1996 سالانه 12 سانتي‌متر بالاتر رفته است، اما پس از آن تا سال 2015 ارتفاع آب 1.4 متر پايين‌تر آمده و نيمي از اين کاهش ارتفاع به خاطر تاثير افزايش دما بوده است؛ هر چند تغييرات در وضعيت باد و ميزان رطوبت نيز از عوامل موثر محسوب مي‌شوند و در صورتي که روند افزايش دما در سال‌هاي آينده ادامه داشته باشد، اين کاهش ارتفاع آب نيز ادامه خواهد يافت. براساس آخرين بررسي دانشمندان آمريکايي و روسي که با آخرين مدل‌هاي محاسباتي روي گرمايش زمين انجام شد، پيش‌بيني مي‌شود سطح آب درياي خزر تا پايان قرن حاضر بين 9 تا 18 متر کاهش يابد. سطح تراز آب درياي خزر با سرعت بسيار زياد در حال کاهش است؛ به‌طوري که بررسي‌هاي اوليه نشان داده که سال 2022 نسبت به 2021 نزديک به 25 سانتي‌متر سطح تراز آب خزر کاهش داشته که رقم بسيار بالايي است و براي خزر بي‌سابقه است. در اين ميان افزايش دما باعث شده تا تبخير آب اين درياچه نيز به شدت افزايش پيدا کند و از طرفي روهاي منتهي به آن نيز کم آب شوند. از سويي استفاده بي رويه در بخش کشاورزي نيز عامل ديگري است که باعث شده تا اين درياچه در معرض کاهش آب قرار داشته باشد. بيشترين تاثير اين کاهش ارتفاع در قسمت‌هاي شمالي و در محدوده کشور روسيه است که با ادامه اين روند تا 75 سال آينده اثري از قسمت‌هاي شمالي اين دريا باقي نخواهد ماند. اما سوالي که در شبکه هاي اجتماعي و مردم از من مي پرسند، با روند گرمايش زمين، از يک سو آب شدن يخ هاي قطب شمال و پرآب شدن رودخانه ولگاي روسيه و از طرف افزايش دماي محيط آيا مي توان درياي خزر را حفظ کرد تا به سرنوشت درياچه اروميه دچار نشود، من نيز در پاسخ به آنها مي گويم، تنها راه حفظ ارتفاع آب درياي مازندران افزايش بارش و افزايش ميزان آب ورودي به آن و همچنين نظارت بر استفاده از آب اين درياچه در مصارف کشاورزي و صنعتي است. همچنين از سال 2010 افزايش تبخير در خزر را شاهديم و اين امر تاثير زيادي بر سطح تراز آب داشته است، علاوه بر آن سيستم‌هاي هيدروليکي و سدسازي نيز در اين زمينه اثرگذار است، به گونه‌اي که حجم اوليه سدهاي ولگا 175 کيلومتر مکعب، حجم اوليه سدهاي کورا، 25.5 کيلومتر مکعب و حجم اوليه کل سدهاي اين حوزه 212 کيلومتر مکعب بوده، ولي به دليل تجمع رسوب و عدم لايروبي حجم مفيد سدهاي ولگا به 80 کيلومتر مکعب، حجم مفيد سدهاي کورا به 14 کيلومتر مکعب و حجم مفيد کل سدها به 102 کيلومتر مکعب رسيده است. روند مصرف آب در ايران همواره صعودي بوده و اين در حالي است که در شمال خزر پس از فروپاشي شوروي، روند مصرف آب نزولي و اکنون تثبيت شده که دليل آن تغيير در سياست‌هاي بخش کشاورزي و پرداخت پول از سوي کشاورزان است.
رئيس مرکز ملي اقليم و مديريت بحران خشکسالي سازمان هواشناسي
سایر اخبار این روزنامه
دسته جات عزاداری در خیابان‌ها برای حجاب راه بیندازید!
رانت نجومی دولت به پتروشیمی‌ها
خط‌ونشان مجلس برای دولت
روز زرد و سیاه کاخ باکینگهام
توافق محدود و بلندمدت در راه است
ترانه علیدوستی تبرئه شد، حبیب رضایی و مهدی کوشکی متهم شدند
سه عامل کلیدی برای حفظ دریای خزر
آقای نماینده مردم هم نیاز به خودرو ایمن دارند!
شهر می‌فروشند مثل آب خوردن!
ادعای جنجالی ونزوئلایی‌ها علیه ایران
روز زرد و سیاه کاخ باکینگهام
اتحادیه اروپا برای بازگشت به برجام تمایل دارد
هشدار زرد برای این ۱۴ استان
تب مرگبار شالیزار در شمال کشور
