فـُـــوت«بال»

زهره هراتيان در گفت‌وگو با «قانون»: اگر دستگاه شوك در زمين مسابقه باشد، شانس زنده‌ماندن بازيكنان 60 درصد است
رییس کمیته پزشکی فیفا اعلام كرد، هیچ مسابقه‌ای بدون وجود دستگاه شوک قلبی اجازه برگزاری نخواهد داشت
فوتبال ورزش جذابي است. بسياري از هواداران اين رشته پرطرفدار آن را با گل‌هاي زيبا، نوستالژي‌ها و دريبل‌هاي پي‌در‌پي ستارگان به ياد دارند اما براي برخي از آن‌ها، فوتبال روزهاي غمگيني را ساخته است. سخن از گل‌هاي دقيقه نودي يا شكست‌هاي سنگين نيست. سخن از پايان زندگي يك ورزشكار است. شايد بسياري از هواداران به ياد داشته باشند كه چگونه مارك ويوين فوئه، بازيكن تيم‌ملي كامرون در سال 2003 و در مسابقات جام كنفدراسيون‌ها نقش بر زمين شد و درگذشت.
از اين دست موارد در سال‌هاي اخير فراوان داشته‌ايم. بازيكنان بسياري در زمين فوتبال روي چمن افتاده‌اند و تلاش پزشكان براي بازيابي آن‌ها فايده‌اي نداشته است. آخرين مورد اما در كُماست؛ عبدالهاك نوري، هافبك 20ساله تيم فوتبال آژاكس، چند روز قبل در حالی که بازی تيمش در مقابل وردربرمن تا دقیقه 72 با نتیجه دو بر یک به سود سبزپوشان آلماني در جریان بود، به یک‌باره در سمت چپ زمین خودی از حال رفت و نقش بر زمین شد تا مسابقه متوقف شود. آسیب‌دیدگی نوری به گونه‌ای بود که تمام اعضای دو تیم نگران شدند و بعد از 15دقیقه بازی نیمه‌تمام ماند.


معروف‌ترين مرگ‌ فوتباليست‌ها
مرگ مارک ويوين‌فوئه، بازيکن تيم ملي کامرون در رقابت‌هاي جام کنفدراسيون‌ها نخستين اتفاق تلخ در اين زمينه بود. تصوير زمين خوردن فوئه به‌سرعت در سراسر دنيا پخش شد و خوشحالي بازيکنان فرانسه، قهرمان آن رقابت‌ها، بعد از گل‌زني که گل‌هاي‌شان را به اين بازيکن تقديم کردند، به يکي از تصاوير به يادماندني آن سال تبديل شد. مرگ فوئه برخي از باشگاه‌ها را در به خدمت گرفتن بازيکنان سياهپوست دچار ترديد کرد اما موارد بعدي ثابت کرد اين اتفاق مي‌تواند براي هر بازيکني رخ دهد. مدتي بعد ميکلوش فهر، بازيکن مجارستاني بنفيکا در ديدار مقابل گيمارش دچار حمله قلبي شد تا پيراهن شماره 29 تيم پرتغالي براي هميشه به ياد او کنار گذاشته شود. تصوير لبخند او تنها ثانيه‌هايي قبل از حمله قلبي، بدون شك براي مدت‌ها در ذهن طرفداران بنفيکا باقي خواهد ماند. پيرماريو موروسيني، يكي ديگر از نمونه‌هاي معروف مرگ بازيكنان در زمين فوتبال است. در دقيقه 33 ديدار ليورنو مقابل پسکارا، موروسيني ناگهان روي زمين افتاد و به بيمارستان نرسيد. البته توقف يک ماشين پليس جلوي در ورودي ورزشگاه، تاخيري يک دقيقه‌اي در رسيدن او به بيمارستان ايجاد کرد اما پزشکان اعلام کردند اين تاخير تاثيري در شرايط او نداشت. مورد بعدي در اسپانيا رخ داد. آنتونيو پوئرتا، مدافع 22ساله سويا در سال 2007 در ديدار مقابل ختافه تسليم مرگ شد و دو سال بعد اتفاق مشابهي براي دنيل خارکه، کاپيتان اسپانيول رخ داد. اسپانیول اردوی پیش‌فصلش را در فلورانس ایتالیا سپری می‌کرد که خارکه براثر حمله قلبی درگذشت.
‏هرچند اخبار دقیقی از لحظه مرگ او وجود نداشت اما رسانه‌های اسپانیایی ادعا کردند او در حال صحبت ‏کردن با همسرش از طریق تلفن بود که دچار حمله قلبی شد. همسر خارکه در زمان مرگ او باردار ‏بود.‏ از بین همه کسانی که بعد از مرگ خارکه به او ادای احترام کردند، حرکت آندرس اینیستا بیش از همه در ‏یادها ماند. اینیستا بعد از گل‌زنی در فینال جام جهانی 2010، نوشته‌ای را که زیر پیراهن اصلی‌اش داشت، ‏به نمایش گذاشت: «همیشه در قلب ما می‌مانی، دنیل خارکه».‏ نکته قابل تامل اينکه همه اين بازيکنان در زمان مرگ بين 22 تا 28سال داشتند. سال‌هايي که اوج شکوفايي يک بازيکن و سلامت جسماني است و همين امر، توجه بيشتر به شرايط سلامت بازيکنان را ضروري‌تر مي‌کند. مثال‌هايي از اين دست، فراوان هستند اما نكته حايزاهميت اين استكه هيچ‌گاه دليل روشني براي مرگ بازيكنان فوتبال در زمين مسابقه ذكر نشده است.
يك آمار خيره‌كننده
مقر پزشكي فيفا در ايران (ايفمارك) آمار خيره‌كننده‌اي از فوتباليست‌هايي منتشر كرده كه در زمين بازي جان خود را از دست داده‌اند. اين مركز پزشكي در اين باره نوشته است: « به طور میانگین هر ماه یک ایست قلبی در بین فوتبالیست‌های حرفه‌ای رخ می‌دهد. بسیاری از ناهنجاری‌های قلبی در معاینات پیش از فصل قابل شناسایی هستند ولی همچنان درصدی از این مشکلات قلبی در معاینات پیش از فصل قادر به تشخیص نيستند». بعد از اتفاقي كه چند روز پیش براي بازيكن 20 ساله آژاكس رخ داده است، میشل دی هوک، رییس کمیته پزشکی فیفا اعلام کرد كه شاید اگر دستگاه شوک در محل بازی وجود داشت، این اتفاق تلخ رخ نمی‌داد.
او در ادامه گفته است: «در آینده نزدیک، قوانینی وضع خواهد شد که هیچ مسابقه‌ای در رده‌های ملی و حتی در لیگ‌های آماتور، بدون حضور دستگاه شوک قلبی اجازه برگزاری نداشته باشد». زهره هراتيان، رييس ايفمارك در اين باره به «قانون» گفت: «به طور معمول اين‌گونه بازيكنان ديواره‌هاي قلبي بزرگ‌تري نسبت به ديگران دارند و وقتي تعداد ضربان قلب‌شان بالاتر از حد معمول مي‌رود، خون كافي به ديواره قلبي نمي‌رسد و اريتمي رخ مي‌دهد؛ به اين معني كه خون در هر ضربان به خوبي پمپ نمي‌شود و به مغز نمي‌رسد و سبب آسيب مغزي مي‌شود. 10 ثانيه بعد از اينكه به مغز گلوكز نرسد، شخص بيهوش مي‌شود.‌ اگر در كمتر از دو دقيقه به آن ورزشكار شوك وارد شود، به احتمال 60 درصد جريان خون به صورت نرمال مي‌شود. اگر دستگاه CPR نيز در محل باشد، احتمال زنده ماندن بيشتر مي‌شود. از سال 2013 در تمام مسابقات زيرنظر فيفا، بايد دستگاه شوك و CPR وجود داشته باشد. ما نيز در همين راستا و با اينكه قوانين فيفا در سطح باشگاه‌ها نبود، تلاش كرديم تا اين قانون را در كشورمان اجرا كنيم و در حال حاضر بيشتر بازي‌هاي ليگ فوتبال ايران در حضور دستگاه شوك و CPR برگزار مي‌شود».
صرف هزينه براي جان!
درگذشت يك بازيكن در زمين فوتبال، صحنه‌هاي غم‌انگيزي را براي هواداران و خانواده‌هاي آن‌ها رقم مي‌زند. شايد مرور فيلم مرگ بازيكنان توسط خانواده‌ بازيكنان، سبب شود تا آن‌ها سال‌هاي متوالي قيد تماشاي يك مسابقه فوتبال را بزنند. اما بدون شك پيشگيري از چنين رخدادي مي‌تواند سبب شود تا علاوه بر جلوگيري از مرگ يك ورزشكار، خانواده‌اي داغ نبيند. پيشگيري با تامين تجهيزات لازم، شانس زنده ماندن يك ورزشكار را افزايش مي‌دهد. اي كاش باشگاه‌ها علاوه بر صرف هزينه‌هاي ميلياردي براي جذب چند بازيكن و در كنار آن خوشحالي هواداران از تماشاي بازيكنان محبوب‌شان، كمي به فكر تامين تجهيزاتي باشند كه جان بازيكنان را نيز بيمه كند.