تسهیلات اربعین و خدا قوت به مسئولان

همزمان با نزدیک‌شدن به زمان زیارت اربعین مسائل مختلفی از جمله هزینه‌های این سفر معنوی ذهن زوار امام‌حسین (ع) را به خود مشغول کرده‌است. در این میان مانند سال گذشته اعلام شده که قرار است وامی به زائران اربعین داده‌شود؛ وامی که به نظر می‌رسد با توجه به تفاوت‌هایی که نسبت به سال گذشته دارد، بیشتر از آنکه راه‌حلی برای مشکلات مالی سفر زوار باشد، تلاش شده تا کمترین زحمتی را برای بانک ملی به عنوان متولی امسال وام اربعین ایجاد کند.
هر چند وام اربعین نسبت به سال گذشته رشد دو برابری داشته و به ۱۰ میلیون تومان رسیده و در صورت وجود هواپیما با قیمت ۸ میلیونی اعلام شده، می‌تواند کمک هزینه بلیت رفت و برگشت تهران- نجف باشد، اما هم‌اکنون قیمت بلیت رفت تهران- نجف در ایام اربعین حداقل بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان است و از سوی دیگر شرایط اعلامی از سوی بانک ملی نیز نشان می‌دهد زوار نه‌تن‌ها لازم است مبلغ ۵/۲ میلیون تومان را در حساب خود تا زمان بازپرداخت اقساط وام بلوکه داشته‌باشند، بلکه باید ظرف شش ماه با نرخ سود ۲۳ درصدی مصوب شورای پول و اعتبار، چیزی نزدیک به ۱۰ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان را به عنوان بازپرداخت اقساط به بانک بازگرداند که ماهی یک میلیون و ۷۸۰ هزار و ۲۴۱ هزار تومان خواهد بود.
از دیگر شرایطی که اعلام شده این است که متقاضیان تسهیلات باید تا ۲۵ مرداد ضمن ثبت‌نام در سامانه سماح درخواست وام خود را به شکل غیرحضوری انجام دهند و اگر چک برگشتی یا بدهی بانکی نداشته‌باشند، بعد از استعلام‌های لازم وام به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. با این حال مشاهدات میدانی نشان می‌دهد با وجود اینکه مسئولان بانک ملی مدعی شده‌بودند برای این وام «هیچ وثیقه و تضمینی از زوار گرفته نخواهد شد و تسهیلات در قبال قرارداد لازم‌الاجرایی که وام‌گیرنده امضا می‌کند از یکم تا پنجم شهریور ماه پرداخت خواهد شد» ولی از افراد مراجعه‌کننده به بانک خواسته‌شده برای هر وام یک نفر ضامن معرفی کنند و عملاً این وام به افراد زیر ۱۸ سال نیز داده نخواهد شد. شرایطی که در مجموع تفاوتی چندانی با وام‌های معمول دیگر بانک‌ها ندارد و در ایامی غیر از اربعین نیز افراد می‌توانند در بانک‌هایی که به شکل معمول گردش مالی دارند، اینگونه وام‌ها را دریافت کنند.
وام اربعین در مجموع نوعی تسهیلات برای خرید ارز اربعین و کمک‌هزینه‌های این سفر است و براساس روالی که پیش از این نیز وجود داشته قرار است ۲۰۰ هزار دینار عراق به هر کدام از متقاضیان با نرخی کمتر از قیمت بازار داده‌شود که هر چند ممکن است تفاوت بسیار قابل‌توجهی نسبت با قیمت بازار نداشته‌باشد، ولی همین مسئله نیز گفتنی است که هنوز ارز اصطلاحاً دولتی سفر زیارتی اربعین حدود ۱۰۰ یورو از ارز سفر تفریحی به آنتالیا ترکیه کمتر است.
مسائلی مانند شیوه پرداخت به اصطلاح وام اربعین یا ارز دولتی برای اربعین نشان می‌دهد برخلاف توصیه مکرر رهبر انقلاب درخصوص اهمیت این «رزمایش عظیم و شگفتی‌ساز» مسئولان امر با وجود برنامه‌ریزی‌های سالانه هنوز موفق به فراهم کردن امکانات لازم برای استفاده همگانی از این اتفاق مهم مذهبی، فرهنگی و اجتماعی نشده‌اند و عملاً شرایط به شکلی طرح‌ریزی شده که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند با توجه به اینکه سال گذشته نیز به بسیاری از افراد وام وعده داده‌شد، پرداخت نشد، دنبال دریافت وام یا ارز اربعین نباشند و بدون توجه به این به اصطلاح تسهیلات در خصوص امکان یا عدم امکان پاگذاشتن در مسیر زیارت اربعین برنامه‌ریزی کنند. نبودن چنین تسهیلاتی بهتر از بودن و تبلیغات گسترده برای آن است.