روزنامه خراسان
1402/06/06
موسیقی اصیل ایرانی در خدمت نوحه‌های عاشورایی
کنسرت عاشورایی «چهارپایه عشق»،جدیدترین اجرای مصطفی راغب، خواننده پرمخاطب کشورمان است که به همت موسسه «آوازی نو» برگزار شده است و تا دهم شهریور ادامه دارد. برای اطلاع از فضا و محتوای این برنامه هنری با مصطفی راغب، گفت‌وگو کرده‌ایم. دلیل نام‌گذاری «چهارپایه عشق» برای این کنسرت چیست؟ سنت چهارپایه خوانی، از چندین دهه پیش همزمان با ماه محرم و صفر در کشورمان برگزار می‌شده؛ سنتی که هنوز در بازار قدیمی تهران و تعدادی از شهرستان‌ها به‌عنوان یکی از خاص‌ترین آیین‌های عزاداری در حال اجراست. در تشریح این سنت باید بگویم در زمان‌های گذشته که هنوز بلندگو وارد کشور نشده بود برای این که مردم، چهره مداح را ببینند و صدایش به همه عزاداران برسد، چهارپایه‌ای زیر پای مداحان، قرار می‌دادند، مداح روی این چهارپایه می‌ایستاد و به مدیحه‌سرایی در وصف امام حسین (ع) و یارانش می‌پرداخت. از جایی که تعداد زیادی از نوحه‌های این کنسرت عاشورایی، ریشه در گذشته‌های دور دارد ما این نام را برای کنسرت انتخاب کرده‌ایم. علاوه بر این سعی کرده‌ایم طراحی صحنه به شکلی انجام شود که تداعی‌گر این سنت ارزشمند عاشورایی باشد. اگر به این کنسرت بیایید با تعداد زیادی نوازنده روی سن مواجه می‌شوید که بر اساس همین سنت، روی چهارپایه نشسته‌اند. بنده هم به‌عنوان خواننده در میانه صحنه و وسط نوازنده‌ها به‌صورت ایستاده نوحه‌ها را اجرا می‌کنم. چطور شد که به فکر اجرای کنسرت عاشورایی رایگان افتادید؟ سال‌های سال برگزاری یک کنسرت فاخر رایگان در رثای مقام والای سیدالشهدا(ع) به عنوان یک دغدغه مهم در ذهن بنده و همکارانم بود تا این که امسال با لطف خداوند، این آرزوی قلبی ما به مرحله انجام رسید. از نظر بنده کار کردن برای اهل‌بیت (ع)، وسواس‌های خاصی را می‌طلبد. من همیشه در این مورد حساس بوده‌ام تا کاری انجام دهم که خیلی‌ها را جذب کند و حال دلشان خوب شود، به‌طوری‌که بعد از ترک سالن، همه مخاطبانی که به این کنسرت آمده‌اند، حال خوبی داشته باشند. خوشبختانه این کار انجام شد و در هرشب اجرا با بازخوردهای خوبی روبه‌رو شدیم. آیا در این کنسرت، فقط نوحه‌های قدیمی و پرمخاطب اجرا میشود یا آثار جدیدی هم تولید شده است؟ قطعات موسیقی که در این کنسرت اجرا میشود شامل تعدادی نوحه است که بنده در هیئت‌های یزد اجرا کرده‌ام، علاوه بر این با آهنگ سازی بنده و چند نفر از دوستانم نوحه‌های خاطره‌انگیزی به زبان فارسی، عربی، ترکی و همچنین چند نوحه جدید میان کارها وجود دارد. در راستای ایجاد جذابیت برای نسل جوان چه نوآوری‌های موسیقایی به کار برده‌اید؟ ما تنظیم‌ها را به‌گونه‌ای در نظر گرفته‌ایم که مخاطبان سنین مختلف با آن ارتباط برقرار کنند. همچنین باید به این نکته اشاره کنم که قطعات به شکلی ساخته شده است که عموم جامعه را با همه سلیقه‌ها در برمی‌گیرد و به قشر مذهبی خاصی تعلق ندارد. این ارکستر با 26 نوازنده دارای سازبندی متنوعی است. ازجمله سازهایی که با هدف تنوع در فضای موسیقی از آن‌ها بهره گرفته‌ایم، می‌توان به سازهای زهی (سازهای ویولن و ویولن‌سل)، سازهای کوبه‌ای (دمام، دف، ادوات) و همچنین نی، کمانچه، دیوان، تار، گیتار الکتریک و گیتار نایلون اشاره کرد. در این کنسرت، گروه کر با فضاهای متنوعی ما را همراهی می‌کند. تمامی این آثار با تنظیم نوید اسکندر، امیر میلاد نیکزاد، آرش ناصر المعمار و آهنگ سازی بنده تهیه شده است. آیا از موسیقی نواحی هم در این آثار بهره برده‌اید؟ بله ما در این کنسرت سعی کرده‌ایم از ظرفیت های موسیقی بومی کشورمان نیز بهره بگیریم. به‌عنوان‌مثال، در یکی از موسیقی‌ها که برای امام رضا (ع) ساخته شده است از موسیقی و آواز اصیل خراسانی در مایه دشتی بهره گرفته‌ایم، علاوه بر این آوازهایی لابه‌لای کارها خوانده میشود که حس نوستالژی را برای مخاطب، ایجاد می‌کند. لطفاً درباره روایتگری فرازهایی از واقعه عاشورا در این کنسرت (به‌عنوان یکی از بخش‌های ویژه آن) توضیح دهید. همان‌طور که اشاره کردید یکی از بخش‌های درخور‌توجه این کنسرت، بخش روایتگری آن توسط دوست هنرمندم حامد حسین زادگان است که تسلط ویژه‌ای در اجرای روایت‌ها دارد. حامد حسین زادگان در بخش‌هایی از این کنسرت به بیان ویژگی های مقام والای حضرت اباعبدا... الحسین (ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و یاران باوفای ایشان می‌پردازد. این روایتگری در کنار اجرای موسیقایی نوحه‌ها، حال و هوای ویژه‌ای به کنسرت بخشیده است. آیا برنامه‌ای برای برگزاری این کنسرت رایگان در شهرستان‌های مختلف کشور هم دارید؟ به دلیل استقبال گرم مردم، ما بسیار مشتاقیم که این کنسرت را در شهرستان‌های مختلف کشور، برای عموم مردم اجرا کنیم، اما برگزاری این برنامه‌ها به صدور مجوز از سوی مسئولان هر شهرستان نیاز دارد. ما از هر پیشنهادی برای اجرای این کنسرت عاشورایی با آغوشی باز، استقبال می‌کنیم. در تولید نوحه‌ها تا چه حد به دستگاه‌های اصیل موسیقی ایرانی توجه شده است؟ سؤال خوبی است. ما سعی کرده‌ایم تمام نوحه‌هایی که در این کنسرت اجرا میشود بر اساس دستگاه‌های اصیل ایرانی ساخته شود. به‌عنوان‌مثال، اثر موسیقایی «سرخ غروب» در دستگاه همایون، «کیستی» در دستگاه شور و ابوعطا و «گره‌گشا» در دستگاه نوا و دشتی هستند. بی‌تردید، لازمه تولید یک کار فاخر، بهره‌گیری از زیرساخت‌های موسیقی اصیل است و ما در این کنسرت عاشورایی سعی کرده‌ایم آثار را در قالب‌هایی بسازیم که علاوه بر تنوع، لذت بیشتری را به مخاطب منتقل کند. چه آثاری در این کنسرت اجرا میشود؟ تیتراژ سریال «عشق کوفی»(که در ایام محرم به پرمخاطب‌ترین سریال این دهه تبدیل شد و توسط بنده اجرا شده بود)، نوحه‌های معروف فارسی، ترکی و عربی که بسیاری از مردم کشورمان آن‌ها را شنیده‌اند و اثری با نام «آره من دیوونتم» که بیشتر به حال و هوای امروز نزدیک است، تعدادی از آثاری است که اجرا می‌کنیم. کدام قطعه موسیقی را ویژه‌تر می‌بینید؟ همه آثار به دلیل عرض ارادت به ساحت مقدس اهل‌بیت (ع) ، دارای ویژگی‌های خاص خود است، اما قطعه موسیقی «آره من دیوونتم» ازنظر محتوا دارای حال و هوای امروزی‌تری است. مخاطب این اثر جوان‌هایی هستند که احساس می‌کنند قلبشان به دلیل گناه سیاه شده است و شرمنده هستند، ولی همچنان به شفاعت اهل‌بیت (ع) امیدوارند. این اثر از زبان فردی است که اعمال خوبی ندارد، اما دلباخته امام حسین (ع) است و سعی می‌کند راه درست را انتخاب کند. در اجرای این اثر ابتدا راوی،داستان معروف علی گندابی (جوانی که گمراه بود و توبه کرد) را تعریف می‌کند و در ادامه موسیقی، اجرا میشود. به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌ای که در طول اجرای این کنسرت دیده‌اید، چیست؟ وقتی داخل سالن، اشک شوق و نهایت دلدادگی مخاطبان به ائمه اطهار (ع) را می‌بینیم، انرژی مضاعفی می‌گیریم. همین‌که می‌توانیم با قشرهای مختلف در این اجراها همنشین شویم برای ما مهم و کافی است. افرادی را می‌بینیم که شاید به ظاهر مذهبی نیستند، اما بعد از این که از سالن خارج می‌شوند برای ما دعا می‌کنند. وقتی می‌بینیم مخاطبانی که شاید حتی تجربه رفتن به مجلس روضه را ندارند با حال خوب از سالن خارج می‌شوند،به این اجراها افتخار می‌کنیم. و سخن پایانی من خطاب به مسئولان کشور می‌گویم که مسئولان عزیز! از این قبیل کنسرت‌ها باید حمایت کنیم نه این که با سخت گیری‌های گاه و بی گاه با آن‌ها برخورد شود. این قبیل تولیدات هنری با دین و نیز، موسیقی آیینی و اصیل ما گره خورده است و در بطن آن،واقعه بزرگ عاشورا روایت میشود. واقعه‌ای که باید همه جهانیان آن را بشنوند و زندگی ناب و آزادگی امام حسین (ع) را بیاموزند. در پایان این گفت‌وگو بهترین‌ها را برای همه مردم سرزمینم آرزومندم.
سایر اخبار این روزنامه
تاخت و تاز سوء تغذیه
حتی قدرت ورق‌زدن کتاب هم ندارم
موسیقی اصیل ایرانی در خدمت نوحه‌های عاشورایی
ماجرای اعتصاب نویسندگان و بازیگران هالیوود چیست؟
خیانت زوج‌ها جنایت علیه فرزندان
تکه های سیاسی و اجتماعی پازل اقتصاد
ایران و آژانس، 2 گام تا توافق
101 هزار واحد از وعده 4 میلیونی به بهره‌برداری رسید
نگرانی حداد درباره «شانا»، تهدید نکونام و افول اقتصادی چین
آمادگی مقاومت برای جنگ تمام عیار
مالیات ستانی از لوکس ها و سلبریتی ها روی دور تند
متهم فراری پرونده« رتیل‌های خونریز» دستگیر شد
والیبال از اوج عزت تا حضیض ذلت!
