بازار لاستیک؛ عرضه کمتر، قیمت 2 برابر

از توصیه‌ های مهمی که همیشه به صاحبان خودرو می شود، تعویض به موقع لاستیک هاست تا از سوانح بسیاری که ممکن است به این دلیل به وجود بیاید جلوگیری شود. سوانحی که بعضاً بسیار خطرآفرین است و حتی می تواند به مرگ منجر شود. مسلما همه دارندگان خودرو مایل هستند با تعویض و تهیه لاستیک جدید از هر خطر جانی و مالی که آن ها را تهدید می کند، پیشگیری کنند. در نتیجه دغدغه رانندگان برای خرید لاستیک با کیفیت  و قیمت مناسب قابل درک است. خرید لاستیک همچون بازار خودرو، شامل بخش فروش سهمیه‌ای و آزاد است و در بخش بازار آزاد نیز لاستیک‌های وارداتی سهم اثرگذاری در تعیین قیمت‌ها دارند. طی ماه های اخیر بسیاری از شهروندان از نبود لاستیک تعاونی در بازار گلایه دارند و این که مجبور هستند برای خرید دو حلقه لاستیک ساعت ها در صف انتظار بکشند. در این میان افزایش قیمت در بازار فروش آزاد، ناراحتی مردم را دوچندان کرده است. علاوه بر آن تاخت و تاز سودجویان برای قاچاق و گران فروشی اوضاع بازار را وخیم تر می کند. چنان که در روزهای اخیر، دو واحد فروش پلمب شد و به گفته نیروی انتظامی، 320 حلقه لاستیک قاچاق هم در استان کشف شده است. از سویی دیگر، خبرها حاکی از آن است که تولیدکنندگان معتقدند به‌رغم افزایش قیمت مواد اولیه به خصوص  پس از تصمیم دولت مبنی بر افزایش نرخ پایه محصولات پتروشیمی، مجوزی برای افزایش قیمت دریافت نکرده‌اند و قیمت‌های بازار نیز در اختیار آن‌ها نیست. حالا سه روز است که وزارت صمت مجوز افزایش 20 درصدی قیمت لاستیک را صادر کرده است. در گفت و گو با مسئولان این حوزه به بررسی وضعیت حاکم بر بازار لاستیک و تاثیری که تصمیم وزارتخانه بر اوضاع دارد، پرداخته ایم.   عرضه قطره چکانی رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران و فروشندگان لاستیک مشهد در توضیح وضعیت بازار گفت: الان کارخانه ها به صورت عرضه مستقیم در سایت هایشان به مصرف کننده می فروشند، حدود 3 ماه به صورت قطره چکانی جنس را عرضه می کردند که همین باعث شد لاستیک در بازار کاهش پیدا کند.   کاهش 60 درصدی عرضه وی افزود: در سه ماه اخیر، عرضه در بازار واقعا حدود 60 تا 65 درصد کاهش پیدا کرد، برای مثال شرکتی که در ماه از کارخانه 2500 حلقه لاستیک تحویل می گرفت، 110 حلقه لاستیک برای دو ماه دریافت کرد. سهمیه به این شکل شد و بازار التهاب پیدا کرد.   کارخانجات خواستار افزایش قیمت  جنتی با بحق دانستن گلایه  مصرف کننده اظهار کرد: مصرف کننده نمی تواند لاستیک خارجی بخرد، لاستیک خارجی گران است. ما به کارخانجات می‌گفتیم چرا جنس نمی دهید، بازار نیاز دارد؛ پاسخ آن ها این بود که در سال 1402 افزایش قیمت نداشته‌ایم و با توجه به افزایش حقوق کارگر، هزینه مواد اولیه و افزایش قیمت حامل‌های انرژی برایمان صرف ندارد.   تصویب افزایش 20 درصدی  رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران و فروشندگان لاستیک مشهد با اشاره به اعلام افزایش قیمت 20 درصدی از سوی وزارت صمت  گفت: کارخانه ها از عصر روزی که این خبر منتشر شد؛ به مرور سبدهایشان را اعلام کرده اند و پیش بینی من این است که در نیمه اول آبان وضعیت لاستیک به حالت عادی برخواهد گشت. برای نمونه قیمت مصوب برای لاستیک پژو که یک میلیون و 700 هزار تومان بوده است با 20 درصد افزایش قیمت، 2 میلیون و 40 هزار تومان به فروش خواهد رسید.   جنس های نامرغوب چینی فروش رفتند جنتی با بیان این که وضعیتی که وجود دارد صرفا به علت کاهش عرضه از سمت کارخانه بوده است و صنعت و معدن این موضوع را می دانست. در این دو ماه تاجرهایی جنس های چینی خود را به فروش رساندند و انبارهایشان را جارو کردند. نمی‌توان ادعا کرد در این تاخیر دو ماهه غرضی وجود داشته است، اما آن چه که در این دو ماه به فروش رفت جنس های نامرغوب چینی بود در حالی که من به جرئت می‌توانم بگویم، کیفیت لاستیک های ایرانی بسیار بالاتر از لاستیک های چینی است. به همین دلیل هم هست که مصرف کننده در حالت طبیعی لاستیک ایرانی را ترجیح می دهد. در ادامه، کارشناس مسئول بازرسی و نظارت سازمان صمت استان در تشریح علت افزایش قیمت در بازار لاستیک گفت: در مجموع 9 واحد تولیدی لاستیک در سطح کشور وجود دارد که تقریبا 80 تا 90 درصد لاستیک مورد نیاز را تولید می کنند و بخشی هم به صورت واردات تامین می شود، اتفاقی که در شش ماه اول سال افتاد تولید نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.   16 درصد کاهش تولید بیاتی افزود: در 5 ماه اول سال گذشته میزان تولید 9 میلیون و 100 هزار حلقه لاستیک بوده ،ولی در مدت مشابه امسال این میزان به 8 میلیون حلقه لاستیک کاهش یافته است. به عبارتی 16 درصد کاهش تولید به وجود آمده است. به تبع آن عرضه نیز کمتر شده است. از طرفی چون لاستیک های تولید داخل قیمت پایین تر و کیفیت خوبی دارد حتی در مقایسه با کالاهای خارجی، تقاضا برای لاستیک داخلی بیشتر است. با این حال چون بعضی تقاضا برای مصرف کالای خارجی دارند، واردات انجام می شود.   افزایش بیش از 2 برابری قیمت ها در بازار وی در ادامه به نمونه هایی از افزایش قیمت اشاره و اظهار کرد: به علت کمبود عرضه، لاستیک پرایدی که  قیمت مصوب آن جفتی یک میلیون و 300 هزار تومان بود در بازار 3 میلیون تا 3 میلیون و 300 هزار تومان هم به فروش رسیده و مشابه خارجی آن هم همین قیمت را داشته است. در لاستیک پژو هم که قیمت مصوب یک میلیون و 800 هزار تومان بوده است در بازار قیمتی مشابه خارجی آن یعنی در حدود 4 میلیون تومان دارد. در موارد دیگر هم متأسفانه به همین سیاق بوده است. البته ما به دلیل این شرایط در یک ماه گذشته طرح تشدید نظارت ها را داشته ایم. بیاتی تصریح کرد: از طرفی بعضی رینگ ها در کارخانجات قیمت آزاد دارد و قیمت پیشینی ندارد و توسط سازمان حمایت از مصرف کننده و تعزیرات قیمت گذاری نمی شود. آن ها هم رو آورده اند به تولید مواردی که مشمول قیمت گذاری نمی شود. به این دلیل که واحدهای تولیدی برای سال 1402به دنبال افزایش قیمت بودند. کارشناس مسئول بازرسی و نظارت سازمان صمت استان با اشاره به افزایش هزینه های کارخانه ها در زمینه های مختلف گفت: کارخانجات درخواست افزایش قیمت 50 درصدی داشتند که موافقت نشد و در نهایت وزارت صنعت، معدن و تجارت  با 20 درصد افزایش قیمت موافقت کرد. البته نماینده های مشهد ما هنوز از محل تولیدات جدید چیزی جذب نکرده اند.     لاستیک خارجی جایگزین لاستیک داخلی نشده است وی در پاسخ به این سؤال که فروش لاستیک های وارداتی در این شرایط چگونه بوده است؟ با بیان این که کیفیت لاستیک داخلی به اذعان رانندگانی که استفاده می کنند، بسیار بهتر از مدل خارجی آن است، پاسخ داد: از آن جایی که تامین ارز واحدهای واردکننده مشکلات خاص خودش را دارد و زمانبر است، این نیست که بخواهد در یک بازه زمانی خاص واردات بیشتر انجام شود و بخواهد جایگزین لاستیک داخلی شود.بیاتی در نهایت ابراز امیدواری کرد که با شروع عرضه لاستیک توسط کارخانجات تا دو هفته آینده التهاب بازار روند کاهشی خواهد داشت.