روزنامه خراسان
1402/08/24
افزایش اتکای خانوارها به درآمدهای غیرمولد
محمد حقگو- معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی که به‌تازگی منتشر شده، الگوی مصرف و درآمد خانوارهای استان تهران و کشور را بررسی کرده که نشان می دهد چگونه خانوارهای تهرانی در سال های 1396 تا 1401، از هزینه های خود به قیمت تامین دو قلم اصلی خوراک و مسکن کم کرده اند. نتیجه قابل تامل دیگری که در این بررسی ها به دست آمده، سوق یافتن منابع درآمدی خانوارها از «کار» به سوی مشاغلی است که با عنوان غیرمولد شناسایی می‌شوند و عمدتاً شامل درآمدهای بدون کار یا دلالی هستند. وضعیت متوسط دخل و خرج خانوارهای تهرانی چقدر از کل کشور بهتر است؟ این دیدگاه معمولا وجود دارد که در تهران، درآمدها بیشتر و وضعیت رفاهی خانوارها بهتر است. هرچند تفاوت دسترسی های موجود در تهران با دیگر نقاط کشور چندان قابل مقایسه نیست و همچنین تفاوت درآمدی اقشار مرفه و محروم در این استان نسبت به سایر استان های کشور زیاد است، با این حال، بررسی اتاق بازرگانی تهران با توجه به داده های مرکز آمار تا حد زیادی بهتر بودن «متوسط تراز بودجه ای» خانوارهای شهری استان تهران نسبت به خانوارهای شهری کل کشور را رد می کند. بر این اساس، مشاهده می شود در شرایطی که متوسط درآمد خانوارهای شهری در سال 1401، ماهانه 14 میلیون تومان و درآمد خانوارهای تهرانی در آن سال 19 میلیون تومان بوده، با این حال، تقریباً به همین نسبت نیز متوسط هزینه های خانوارهای تهرانی از خانوارهای شهری کل کشور بیشتر بوده است. به طوری که در بازه زمانی یادشده خانوارهای تهرانی ماهانه حدود 16 میلیون تومان و خانوارهای شهری ماهانه 11 میلیون تومان هزینه داشته اند. این موجب شده تا در نهایت، متوسط پس انداز ماهانه 2 گروه از خانوارها به هم نزدیک و در استان تهران 2 میلیون و 830 هزار تومان و در کل کشور به طور متوسط 2.5 میلیون تومان باشد. سهم بیش از 50 درصدی درآمدهای غیرمولد در سبد درآمدی خانوارهای شهری گزارش مذکور در بخشی دیگر به سراغ بررسی الگوی درآمد خانوارهای شهری تهرانی و کل کشور رفته است. بر این اساس متوسط درآمد خانوارهای شهری کل کشور نشان می دهد 33 درصد کل درآمد مربوط به حقوق و دستمزد، 14 درصد مربوط به بخش غیر کشاورزی، 2 درصد مربوط به بخش کشاورزی، 0.46 درصد از محل یارانه و اکثر سهم یعنی 51 درصد مربوط به درآمدهای غیر شغلی است. درآمدهای غیر شغلی از مواردی نظیر حقوق بازنشستگی، برآورد اجاره بهای مسکن شخصی و سایر منابع درآمدی نظیر اجاره از محل کسب، ملک و زمین، درآمد حاصل از سود سپرده، دریافتی از بیمه و کمک هزینه های تحصیلی، درآمد حاصل از فعالیت در بورس و ... تشکیل شده است. همچنین این ترکیب درآمدی برای خانوار شهری استان تهران نشان می دهد که 30 درصد کل درآمد مربوط به حقوق و دستمزد، 15 درصد مربوط به بخش غیر کشاورزی، 0.3 درصد مربوط به بخش کشاورزی، 0.21 درصد از محل یارانه و اکثر سهم یعنی حدود 55 درصد مربوط به درآمدهای غیر شغلی است. نکته مهم این‌جاست که همان‌طور که ملاحظه می شود، سهم درآمدهای غیر شغلی از کل درآمد خانوارهای شهری بالاست. این الگوی درآمدی می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که اکثر درآمد خانوار از بخش هایی به دست می آید که مولد نیستند. نمودار مربوط به الگوی درآمد خانوارهای شهری تهران(نموداربالا) نیز نشان می دهد این میزان روند نسبتاً افزایشی در سال های اخیر داشته است.. چرا درآمدهای غیر شغلی اهمیت پیدا کرد؟ به گزارش خراسان، پاسخ به این سوال که چرا درآمدهای غیر شغلی اهمیت پیدا کرده، چندان دشوار نیست. آمارهای متعددی از رشد و جهش های بالای قیمت دارایی هایی نظیر ارز و طلا و سکه و .... حکایت دارد که بیشتر از رشد درآمدها از محل کار یعنی دستمزد و حقوق بوده است. دلیل این مسئله هم به مولفه های کلان اقتصادی تورم و عوامل ایجاد کننده آن برمی گردد؛ بنابراین بازدهی بالاتر سرمایه‌گذاری بر روی دارایی ها، آن هم در غیاب ابزارهای کنترلی نظیر مالیات بر سوداگری، موجب شده تا افراد به مرور تمایل بیشتری برای فعالیت در این بازارها داشته باشند. رشد 10 درصدی هزینه های ضروری در بودجه خانوارهای شهری تهرانی سهم هزینه های ضروری در سبد هزینه خانوار، یکی از معیارهای سنجش رفاه خانوارها به شمار می آید. هر چه این سهم بیشتر باشد، بیانگر این است که خانوارها مجال دیگری برای هزینه کرد در حوزه هایی مانند تفریح و آموزش که زمینه رشد غیر جسمی آن ها را فراهم می کند، نخواهند یافت و برعکس. با این شرح، ملاحظه میشود که در سال گذشته سهم هزینه خوراک و مسکن به عنوان هزینه های ضروری در سبد هزینه خانوارهای شهری کشور و نیز استان تهران به ترتیب حدود 64.5 درصد و 72 درصد بوده است. اما آن‌چه در ترکیب این هزینه ها اهمیت بیشتری دارد، جانشینی اقلام مصرفی در طول زمان است. آمارها نشان می دهد که لااقل برای خانوارهای شهری تهرانی در طول سال های گذشته سهم مسکن و خوراک از هزینه خانوارها افزایش یافته و در مقابل از سهم سایر هزینه ها کم شده است. بر این اساس مشاهده می شود که این میزان در بین سال های 96 تا 1401، حدوداً ده درصد افزایش یافته و از حدود 61 به 71 درصد رسیده است. در این میان، سهم هزینه های مسکن قابل توجه است که در بازه زمانی مذکور، از حدود 43 به بیش از 50 درصد افزایش یافته است.
سایر اخبار این روزنامه
حماسه سرایی فردوسی از نبرد «یازده رخ» در گناباد
اسرائیل زیر گیوتین زمان
قهرمانان قصه خراسان
افزایش اتکای خانوارها به درآمدهای غیرمولد
گام‌های استوار ایرانیان برای ترویج کتابخوانی در جهان اسلام
روش‌های پیدا کردن گوشی
وقاحت ژرمن ها در جنگ غزه
فرمول مشارکت حداکثری
حاضران و غایبان رقابت در خبرگان
نامه اعتراضی ۱۰۰ نفر از کارمندان وزارت خارجه آمریکا خطاب به بایدن درباره جنگ غزه
فاجعه پایان نامه های بی ثمر
واکاوی جنایت در دفتر وکیل
جولان جاعلان با همکاری کارچاق کن‌ها!
