روزنامه مردم سالاری
1396/05/28
چرا اردوغان دیوار می‌سازد؟
رییس جمهور ترکیه این روزها بیش از همیشه چهره یک رهبر نگران را به خود گرفته است. این مهم را میشود از تصمیماتش فهمید. او که پس از کودتای نافرجام علیه دولتش درگیر تسویه حساب‌های شخصی و حزبی با منتقدانش شده،مدت‌هاست که سیاست دیوار سازی پیشه کرده و می‌خواهد دورتادور کشورش را محصور کند.او رییس‌جمهوری است که نمی‌خواهد همچون صدام حسین و بشار اسد درگیر جنگ داخلی و خارجی شود اما سیاست‌هایش موجب شده تا در سوریه زمینگیر شود و با همسایگانش بدعهدی کند و در داخل نیز با منتقدانش اختلافات فراوانی پیدا کند. او که زمانی رفیق گرمابه و گلستان بشار اسد بود اولین همسایه ای شد که به اسد پشت کرد و بدتر آنکه مخالفان دولت سوریه را هم از درون مرزهایش تجهیز کرد. حتی کمی‌آنسوتر زمانی دولت وی بیشترین مراودات تجاری را با روسیه داشت اما در برهه ای شیفتگی اش به دول غربی بیشتر شد و به ناگاه اقدام به سرنگونی هواپیمای روسی بر فراز سوریه نمود و رسما با پوتین وارد مخاصمه شد.
اگر نگاهی به نقشه ترکیه بیاندازید متوجه می‌شوید این کشور با همه همسایگان خود بدون استثنا مشکلاتی جدی دارد. دولتش حالا به بهانه‌های مختلف اما با ذهنیت ترس از توطئه قصد کرده دورتادور کشورش را دیوار بکشد. اردوغان اگرچه در مقام نظر بارها از ایران بخاطر حمایت از وی در زمان کودتا تشکر کرده اما ساده انگارانه است که بپذیریم او با ما نیز سر دوستی دارد و ما را به طرفه العینی نمی‌فروشد. چرا که وقتی خبر دیوارکشی‌های بی‌اندازه او در مرزها به گوش حسن روحانی رسید رییس جمهور را مجبور کرد در یک همایش منطقه‌ای به طعنه بگوید زمان دیوارکشی‌ها پایان یافته است اما اردوغان گوشش بدهکار این حرف‌ها نبود.
دی ماه گذشته بود که با انتشار خبری از طرف وزارت دفاع ملی ترکیه اعلام شد این کشور قصد دارد مرزهای خود با ارمنستان، ایران و گرجستان را در استان ایغدیر هم مرز با ایران، استان قارص در مرز ارمنستان و شهر ارداهان در مرز گرجستان را دیوار بکشد. رئیس‌جمهور ترکیه بعدتر این خبر را تایید کرد و گفت «ما ایجاد دیواری به طول 650 کیلومتر در مرز با سوریه را تکمیل کرده‌ایم و همین کار را در طول مرزهای مان با عراق و ایران خواهیم کرد.» جالب تر آنکه مرحله اول این طرح در شهریور پیش رو به پایان می‌رسد و بزودی بخش مهمی‌از مرز ایران و ترکیه را دیوارهای بتونی عظیم دربرمی‌گیرند.
با این تفاسیر چه برداشتی از این اقدام قابل تامل به اذهان دولتمردان کشورهای همسایه متبادر میشود؟ اصولا آنکارا با ادامه این دیوار‌سازی‌های عجیب چه پیامی‌را به تهران، دمشق، بغداد، تفلیس و ایروان صادر می‌کند؟
جالب آنکه دولت ترکیه در بیان علل احداث دیوار در مرزهایش با ایران تاکید می‌کند که بدنبال ممانعت از ورود تروریست‌های پ.ک.ک و قاچاقچیان به خاک کشورش است. آنها عنوان داشتند که در اردوگاه‌های پ.ک.ک حدود 800 نیرو حضور دارند که در خاک ترکیه اقدامات تروریستی انجام می‌دهند و وقتی ارتش ترکیه آنها را تعقیب می‌کند، به داخل خاک ایران عقب نشینی می‌کنند. اما آیا یک ذهن تحلیلگر این دلیل را می‌تواند بپذیرد؟ اصلا آیا یک نیروی تروریستی 800 نفره چنین توانی دارد که کشوری را متحمل چنین هزینه گزافی برای دیوارکشی در مرزهایش کند؟ مسئله مهم دیگر اینکه بخش اعظمی‌از مرزهای ایران و ترکیه، مناطق کوهستانی صعب العبوری است که در شش ماه سرد سال عبور و مرور در آن بسیار پرخطر است و اصلا شباهتی با دشت‌های وسیع در مرزهای این کشور با سوریه ندارد که نگران رفت و آمد مهمات سنگین تروریست‌ها باشد. اگر اینطور باشد که پس می‌بایست سال‌ها پیش تمام خاورمیانه دیوارکشی می‌شد و آفریقا در محاصره حصارها فلج می‌ماند. اصلا این استدلال به کنار، ترکیه در مرزهایش با ارمنستان و گرجستان چرا بدنبال دیوارسازی است؟ آیا نگران ورود نیروهای مخالف کردتبار از ارمنستان و گرجستان است؟
پاسخ :خیر. ترکیه اردوغان بیش از همیشه درگیر توهم توطئه است. او با این سیاست‌ها نه می‌تواند دست دوستی به سوی کشورهای همسایه دراز کند و نه می‌تواند مردمش را قانع سازد. عجیب نیست اگر فردا روزی بشنویم که اردوغان ورود و خروج شهروندانش را هم بیش از پیش امنیتی کرده و می‌رود تا دیوارها را بین مردمش نیز گسترش دهد. امروز که در قاره ای به وسعت اروپا مرزها معنای دیگری یافته‌اند و سیاست‌های ترامپ در دیوارسازی میان سرحدات آمریکا و مکزیک از سوی جهانیان به سخره گرفته میشود این تنها اردوغان است که راه خود را می‌رود و اضطرابش را پشت حصارهای بتونی پنهان می‌کند. تاریخ مصرف این سیاست‌ها سال‌هاست که گذشته و رهبرانی که ذهن شان محصور دیوارهاست بدون شک در میان همان‌ها تنها خواهند ماند.
*عضو هیات علمی‌دانشگاه شهید بهشتی
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
چرا اردوغان دیوار می‌سازد؟
ساختار‌ها را در حوزه زنان و خانواده تقویت کنیم
خبر
امیدوارم پرسپولیس قهرمان آسیا شود
شعار ما شهر «مردم‌سالار» است
حمله اسب‌های نشان‌دار به بارسلون
برخورد پلیس با استیکرهای غیرمجاز روی خودروها
انتخاب کمالی به عنوان نماینده احزاب ملی در کمیسیون ماده 10
شب تلخ سینمای ایران در جشن منتقدان
جلسات رای اعتماد در ایستگاه پایانی
مهدی کروبی اعتصاب غذایش را شکست
بهتر بود قبل از رحلت آیت‌الله‌هاشمی خیابانی به نام او نامگذاری می‌شد
مخالفت ایران و ترکیه با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق
