شغل زنانه و مردانه نداریم

از منظر شما لزوم استفاده از ظرفیت زنان در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی چیست؟
من راجع به حضور زنان در جامعه بارها و بارها صحبت کرده و مطالبی پیرامون آن ارائه داده‌ام. نظر بنده این است که زنان جامعه ما به مرحله‌ای رسیده‌اند‌ که قدرت و توانایی خود را برای احراز برخی از مسئولیت‌ها اعلام کرده و حتی در عرصه‌های مختلف نشان داده‌اند که از عهده مشاغل برمی‌آیند، ولی با کمال تاسف باید اعلام کنم که جامعه هنوز به‌صورت صددرصدی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های زنان را نپذیرفته است و در مواردی هنوز با ناباوری نسبت به عملکرد موفقیت‌آمیز زنان برخورد می‌کند. نمونه آن را در انتخابات و انتصابات وزرای کابینه دوازدهم شاهد بودیم. اگر قرار است در این حوزه اتفاقی بیفتد، با سختگیری بسیار همراه است که این مساله ناشی از مخالفانی است که به خودشان اجازه می‌دهند درباره مسائل زنان اظهار عقیده کنند و صاحب‌نظر باشند، در حالی که گره برخی مسائل به دست زنان باز می‌شود. این در حالی است که زنان در جایگاه‌های مختلف قرار گرفته و از عهده مسئولیت‌ها برآمده‌اند. برای مثال زنان بسیاری به‌عنوان فرماندار، استاندار، بخشدار و... فعالیت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند و اکنون کارآمدی آنها در شوراهای شهر و روستا به نمایش درآمده است. بنابراین مقام وزارت هم همین‌گونه است، اما باید بگویم که همچنان پاسخی به میزان توانایی زنان داده نشده است و ما انتظار داریم که هر چه زودتر به خواسته‌های آنها جامه عمل پوشانده شود. البته خود زنان هم در این مساله نقش مهمی دارند. عملکرد و شخصیت خوب معرف خوبی برای زنانی است که می‌خواهند به مناصب مختلف دسترسی پیدا کنند. باید خود زنان برای به‌دست‌آوردن جایگاه تلاش کنند که البته این روند در حال طی‌شدن است. از سوی دیگر، مردان هم در این راستا نقش قابل توجهی دارند، چون جامعه متشکل از زن و مرد است و باید مردان بدبینی و سختگیری خود را کنار بگذارند و پذیرای این واقعیت باشند، چرا که نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل داده‌اند و باید از ظرفیت آنها در عرصه‌های مختلف استفاده کرد.
سال گذشته شهیندخت مولاوردی، معاون سابق رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده گفت که زنان با سقف و حصار شیشه‌ای و کف‌های چسبنده مواجه هستند و نمود این مساله اعتمادبه‌نفس پایین برخی از زنان در جامعه است که جرات ندارند در محافل عمومی همپای مردان گام بردارند. این مساله نشات‌گرفته از کجاست؟
در میزان پایین‌بودن اعتمادبه‌نفس برخی زنان تردیدی ندارم، اما قبل از اظهارنظر درباره آن مثل همیشه بر بیان جمله‌ای تاکید دارم: «باید به انسان‌بودن بشر توجه شود.» وقتی زن‌بودن مورد توجه قرار می‌گیرد و خانمی در یک منصب، مقام و شغلی وارد محلی می‌شود، جای اینکه تصور شود چه میزان قدرت و توانایی دارد، به ظاهر، زیبایی و لباسش توجه می‌شود. این نوع نگاه میزان اعتمادبه‌نفس را به‌طور قطع کم می‌کند. بنابراین امروزه زنان باید از دو جهت برای به‌دست‌آوردن جایگاه خود بجنگند؛ یکی اثبات وجود و توانایی خود و دیگری قبولاندن آن به مردان، و فقدان این دو مساله به کاهش اعتمادبه‌نفس در برخی زنان دامن زده است.


بارها دیده شده که وقتی زنی وارد یک عرصه شده، دیگران آن عرصه را مردانه تلقی کرده‌اند؛ حتی برخی‌ بر این باورند که برای استحکام خانواده نیز باید زنان خانه‌نشین باشند. چرا با وجود رشد جامعه هنوز هم با چنین عقایدی دست‌به‌گریبان هستیم؟
بنده کاملا با این تفکرات مخالف هستم، ضمن اینکه جزو فمنیست‌ها نیستم که همه حق را به زنان بدهم. وقتی بنده به حرفه وکالت وارد شدم، اوایل همین دید را نسبت به زنان داشتند و می‌گفتند که وکالت یک شغل مردانه است، اما اکنون خلاف آن ثابت شده و بیشتر موکلان من مرد هستند و بنده از حقوقشان دفاع می‌کنم، چرا که به جامعه، قاضی و دستگاه قضا نشان داده‌ام که من و زنان دیگر توانایی انجام وکالت را داریم. اصلا کار مردانه و زنانه معنی ندارد. مشاغل حریم خصوصی نیستند که بگویم زنانه و مردانه هستند. بازار کار جنسیتی نیست. همان‌طور که در دانشگاه دختر و پسر کنار هم مشغول درس‌خواندن هستند، در بازار کار هم وضعیت به همین‌گونه است. در واقع کار مردانه و زنانه و جدا‌کردن آنها از همدیگر تفکیک پذیرفته‌شده‌ای نیست. البته هرچه بیشتر به این مساله فکر کنیم، اعتمادبه‌نفس زنان پایین می‌‌آید و نباید این‌گونه باشد. باید هم زنان با این طرز فکر مقابله کنند و هم مردان پذیرای این مساله باشند.
بارها بحث عدالت جنسیتی به میان آمده و در مجلس با چالش‌هایی مواجه شده است. این مساله می‌تواند تا حدودی مانع احقاق حقوق زنان در عرصه‌های مختلف باشد. در این‌باره چه نظری دارید؟
نباید منتظر تقسیم‌بندی دیگران بود. باید زنان به عرصه‌های مختلف ورود پیدا کرده و با تلاش، خود را به‌عنوان یک انسان در جامعه به اثبات برسانند. از این رو باید بحث تقسیم‌بندی زن و مرد از ادبیات و تفکرات ما حذف شود. باید شایسته‌سالاری را تقویت کنیم. اعتقادات دینی و قانون هم همین را می‌گویند. به‌عبارت دیگر هیچ‌جای قرآن گفته نشده که مرد به زن رجحان دارد، بلکه گفته شده که بهترین شما نزد خداوند باتقواترین، عالم‌ترین و فهیم‌ترین افراد است. کجا صحبت از جنسیت شده است؟ باید برتری‌جویی مردان را تمام کنند. این مساله باید در تمامی وجوه جامعه ورود پیدا کند. این در حالی است که هنوز زنان به جایگاه واقعی خود نرسیده‌اند و وقتی توانایی‌هایشان بدون توجه به زن‌بودن مورد توجه قرار بگیرد، می‌توانند دانشگاهی، مکانیک یا خانه‌دار باشند.