عبور بهزیستی خراسان رضوی از کنار کودک آزاری!

روزانه  دو کودک آزاری در مشهد اتفاق می افتد،این آمار تنها درباره مواردی است که بهزیستی در آن ها مداخله کرده است و بی تردید تعداد بیشماری از کودکانی که روزانه، مورد آزار و اذیت قرار می گیرند به دلیل گزارش نشدن، اصلا در این اعداد و ارقام در نظر گرفته نشده اند.  در این میان باید دید نقش نهادی مثل بهزیستی به عنوان متولی پیشگیری و رسیدگی به مسئله کودک آزاری در کاهش و زدودن چنین تصاویر زشتی از جامعه چه بوده و تا چه حد در انجام تکلیف خود موفق عمل کرده است .چه این که مشهد  و در مجموع خراسان رضوی به خاطر شرایط خاص و مهاجر پذیر بودن بیشترین کودکان رها شده، کودکان معلول ذهنی و جسمی  حرکتی را در خود جای داده است کودکانی که اغلب مورد آزار و اذیت قرار می گیرند مانند مواردی که طی  ماه های اخیر ماجرای آن ها رسانه ای شده مثل  نوید شش ساله، دودختر معلول ذهنی و کودک اوتیسمی.
آثار جراحت روی بدنش به وضوح دیده می شود و بخش هایی  از آن  چنان سیاه و کبود شده که انگار کسی به عمد آن را سوزانده .از شدت درد نمی تواند بنشیند .مدتی می گذرد زخم ها عمیق تر می شود مادر مجبور می شود به دلیل  شدت جراحت ها نوید را به بیمارستان ببرد .خواهر نوید که مدت هاست از این خانه رفته، متوجه وضعیت نامناسب نوید می شود و حس می کند این همه جراحت اتفاقی نیست حدس می زند پای نا پدری نوید در میان است با اورژانس اجتماعی 123بهزیستی خراسان رضوی تماس می گیرد وماجرای این کودک آزاری هولناک را اطلاع می دهد اما اورژانس اجتماعی بهزیستی در پاسخ می گوید، چون نوید تحت سرپرستی مادرش است بهزیستی مداخله نمی کند.
این ها شرح مختصری از حال و روز نوید کودک 6 ساله مشهدی است از زبان مرضیه محبی وکیل دادگستری ومدیرعامل کانون حقوق دانان سورا.
"مرضیه محبی"در گفت  وگو با خراسان رضوی درباره معضل کودک آزاری که این روزها در استان زیاد شده وسال گذشته 790مورد آن ثبت شده است به پرونده کودک آزاری هولناکی اشاره می کند که در آن، ناپدری نوید کودک 6ساله قسمت هایی از بدن او را با فندک سوزانده و.... است.او به نقل از خواهر نوید می گوید: بعد از این که از پیگیری های اورژانس اجتماعی ناامید شدم به دستگاه قضایی شکایت کردم تا پرونده نوید در دستگاه قضایی به جریان بیفتد بر همین اساس، از مادر نوید سلب صلاحیت و بهزیستی با دستور مقام قضایی مدتی عهده دار نگهداری نوید شد.محبی با بیان این که مشکل اساسی در بحث کودک آزاری بحث فرهنگی است اظهار می کند: متاسفانه جامعه به اندازه کافی درباره کودک آزاری حساس نیست از سوی دیگر پدر و مادر، خود را مالک فرزند می دانند .مدیرعامل کانون حقوق دانان سورا یادآور می شود: نکته قابل تامل در ماجرای نوید این است که علاوه بر اطلاع مادر و اورژانس اجتماعی مربیان مهد کودکی که نوید در آن حضور داشته نیز شاهد جراحات روی بدن نوید بوده اند اما حساسیتی به آن نشان نداده اند.او به نمونه دیگری از بی توجهی های بهزیستی  به چنین مسائلی اشاره می کند و می افزاید: چندی پیش موضوع دو دختر که مورد آزارو اذیت وشکنجه پدر شان قرار گرفته بودند  توسط  بهزیستی کشف وگزارش شد .


پدر برای مدت کوتاهی زندانی شد اما پس از پایان یافتن این مدت، دوباره همان آزارها و شکنجه ها برای دو دختر معصوم شروع شد. این ها همه به خاطر آن است که مددکاران سازمان بهزیستی از کنار چنین موضوعاتی به راحتی می گذرند و مسئله را پیگیری نمی کنند در حالی که در مواردی این چنینی که پدر دچار اختلال روانی نیز هست  باید به طور دایم از طریق مددجویان کنترل شود.
وی اضافه می کند : مادر همین دو دختر، با گرفتن روزه استقراضی  روزی 12هزارتومان درآمد کسب می کند تا مخارج زندگی را تامین کند  در حالی که خانواده ای با این وضعیت باید تحت پوشش بهزیستی قرار گیرد.وی با تاکید بر این که باید متولی فرهنگ سازی و رسیدگی به موضوع  کودک آزاری در کشور مشخص شود گفت :به نظرم این وظیفه بهزیستی است که با کمک آموزش وپرورش ورسانه ها در این مسیر پیش قدم شود.
 این درحالی است که  مردم می گویند وقتی  با اورژانس اجتماعی بهزیستی برای معرفی نمونه های کودک آزاری تماس می گیرند اورژانس اجتماعی حساسیت لازم را درباره موضوع نشان نمی دهد .بااین وصف به نظر می رسد بهزیستی در مقایسه با تعداد زیاد کودک آزاری ها در جامعه  برای مداخله در مسئله امکانات لازم را تدارک ندیده است؛ زیرا اگر اورژانس اجتماعی بهزیستی و دیگرمراجع مربوط حساسیت کافی به موضوع کودک آزاری داشتند شاهد افزایش کودک آزاری در جامعه نبودیم."محمدبخشی محبی" معاون امور اجتماعی وپیشگیری ازوقوع جرم دادستان مرکز استان نیز درباره کودک آزاری و وظایف بهزیستی می گوید: کودک آزاری از جرایم مهم است که قانون گذار آن را جزو جرایم عمومی به شمار آورده که برای رسیدگی به شاکی خصوصی نیاز ندارد.از این رو به محضی که دادستان از وقوع کودک آزاری آگاهی پیدا کند می تواند در این باره اقدام کند تا مقامات قضایی وارد عمل شوند.
وی با بیان این که کودک آزاری تنها ضرب وشتم نیست و20مورد دیگر را شامل می شود اضافه می کند: از این 20 مورد می توان به خشونت کلامی، تحقیر، تمسخر، لمس بدن کودک بدون رضایت وی وبی توجهی به مسائل بهداشتی کودک و... اشاره کرد.بخشی محبی تصریح می کند: باید هر گونه کودک آزاری را گزارش کنند وگرنه به دلیل خبر ندادن، به حبس تا 6ماه و پرداخت جزای نقدی محکوم می شوند واین مسئله شامل سازمان بهزیستی و متولیان امر در این نهاد  نیز می شود.
کم توجهی بهزیستی
وی با اشاره به این که متاسفانه برخی اوقات سازمان بهزیستی بنا به دلایلی کمتر به این موضوع توجه کرده است، اظهارمی کند: شاید یکی از دلایل آن، این است که بهزیستی از گزارش برخی واقعیت ها که باعث نگرانی جامعه می شود هراس دارد اما این نافی وظیفه قانونی آن ها در این زمینه نیست وباید موضوع را به دستگاه قضایی گزارش دهند.بخشی محبی بابیان این که بهزیستی یکی ازدستگاه هایی است که باید برمراکزی که با کودکان ارتباط دارند نظارت کند می افزاید: یکی از مراکزی که بهزیستی باید برآن نظارت می کرد مرکز غیر مجاز نگهداری کودکان اوتیسم است که به تازگی موردی از آن، متهم به ضرب وشتم کودکان است.بخشی محبی درباره این که مدیرکل بهزیستی استان مدعی شده است ضرب وشتم  در این مرکز صحت نداشته است  می گوید: این مرکز غیرمجاز بوده و پرونده ضرب وشتم کودکان در آن هنوز در حال رسیدگی است.
بهزیستی تنها وظیفه مداخله دارد
 "حمید رضا پوریوسف" در گفت و گو با  خراسان رضوی درباره آمار کودک آزاری اعلام شده در استان می گوید: ما ادعا نداریم که سال گذشته تنها 790مورد کودک آزاری در استان داشته ایم بلکه این تعداد کودک آزاری مواردی بوده که بهزیستی درآن مداخله داشته است.
وی می افزاید: بحث ما در کودک آزاری مداخله است که خاص فعالیت های اجتماعی بهزیستی در اورژانس های اجتماعی است واز مصادیق فوریت  محسوب می شود که از طریق کلانتری ها،بیمارستان ها،قضات وتماس همسایه ها واهالی محلی که کودک آزاری در آن اتفاق افتاده با اورژانس اجتماعی 123شناسایی وبه بهزیستی معرفی می شوند.وی اضافه می کند: اگر همکاران ما در اورژانس اجتماعی و خط 123 لزوم مراجعه حضوری را به محل احساس کنند گروه های سیار وکارشناسان مستقر در این گروه ها در محل وقوع کودک آزاری حضور می یابند و وضعیت موجود را ارزیابی می کنند وصحت کودک آزاری ومیزان آسیب وارده به کودک واحتمال خطری که کودک را تهدید می کند  بررسی کرده، اقدامات لازم را انجام می دهند.پوریوسف با بیان این که کارشناسان اورژانس اجتماعی اولین کاری که انجام می دهند تامین امنیت کودک آزار دیده است اظهار می کند: اگر احساس کنند که حضور کودک در خانواده در آن محل باعث آسیب ادامه دار خواهد بود با اجازه مقام قضایی کودک را به مکان امنی که مراکز شبه خانواده بهزیستی هستند منتقل می کنند.
وی گفت: اقدام بعدی که انجام می دهیم ارزیابی خانواده کودک آزاردیده است. اگر ارزیابی کارشناسان مثبت باشد اولین گزینه بازگشت کودک به خانواده است، اما اگر خانواده توان لازم را برای رسیدگی به کودک نداشته باشد با حکم مقام قضایی کودک به بستگان سببی ونسبی اش که صلاحیت نگهداری دارند واگذار می شود در غیر این صورت تا تعیین تکلیف قضایی در مراکز بهزیستی نگهداری خواهد شد.
وی می افزاید: به طور کلی اقدامات بهزیستی در زمینه کودک آزاری، تامین امنیت واقدامات حمایتی وتوانمند سازی خانواده برای ادامه زندگی کودک در کانون خانواده است.پوریوسف در پاسخ به این که چرا تعداد کودک آزاری ها دراستان ومشهدزیاد است اظهار می کند: برای پیشگیری از کودک آزاری باید اصول فرزند محوری در جامعه آموزش داده شود ودر این راستا در کنار بهزیستی، دستگاه های زیادی کار کنند و رسانه ها نیز نقش مهمی دارند.وی می گوید: در کل نمی توان گفت نقص در کجاست؛ زیرا اساسا آموزش ها و فرهنگ سازی اقدامی درازمدت ودیر بازده هستند.
پوریوسف درباره این که  بهزیستی در این میان چه وظایفی را باید انجام دهد که پدیده زشت کودک آزاری کاهش یابد اظهار می کند: بهزیستی تنها وظیفه اش مداخله به هنگام ،به موقع وبه جاست ودر پیشگیری هم یک سری وظایفی دارد که درقالب آموزش های آسیب های اجتماعی مدنظر قرار می گیرد .وی درباره پرونده ضرب وشتم کودکان مبتلا به اوتیسم در یکی از مراکز نگهداری می گوید: این موضوع صحت ندارد وقاضی آن را رد کرده است.
پوریوسف درپاسخ به این که شما گفته اید این مرکز بدون مجوز بوده وآن را تعطیل کرده اید می افزاید: این مرکز از ما مجوز نگرفته ومجوزش را جای دیگری صادر کرده ومرکزی را هم که ما مجوز نداده باشیم وظیفه نظارت بر آن را نداریم .وی درباره این که به غیر از بهزیستی چه دستگاه دیگری می تواند مجوز راه اندازی این مراکز را بدهد می گوید نمی دانم.با وجود این اظهارات باید دید بهزیستی برای التیام چنین دردهایی در جامعه و زدودن این تصویر موهن و زشت چه برنامه ای دارد و چه تدبیری برای پیشگیری از کودک آزاری در نظر دارد تا دیگر شاهد آزار نویدهای شش ساله این شهر نباشیم آمار روزانه دو کودک آزاری چیزی جز شرمساری برای جامعه و متولیان این موضوع در پی ندارد.