مگر می‌شود همه فرزندان یک مقام سیاسی به موقعیت ویژه برسند

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نبود نظارت کامل را از علل بروز فساد و رانت دانست و گفت: این موضوع ضعف نهادهای نظارتی است اعم از نهادهای رسمی و نهادهای نظارتی غیررسمی که مطبوعات، احزاب و سمن‌ها هستند؛ می‌توانند بهترین وجه نظارت را داشته باشند و مانع فساد و رانت شوند. گزیده‌ای از اظهارات عبدی در گفتگو با ایرنا را در ادامه می‌خوانید:
= فساد در ایران فقط محدود به وابسته‌های سیاسی نیست، بلکه مردم عادی و کارکنان دولت نیز با این مسئله درگیر هستند. میان فساد و رانت تفاوت است فساد یک امر غیرقانونی است که جرم محسوب می‌شود، مجازات دارد، اما رانت مسئله‌ای است که به ظاهر غیرقانونی نیست، اما ظالمانه است. در مورد دانشگاه‌ها نیز این را می‌بینیم که فرزندان هیئت‌های علمی از رانت و امتیازات ویژه‌ای استفاده می‌کنند، این امکان وجود دارد که رانت در بلندمدت توجیه‌گر فساد باشد.
= نباید به ادعای جریان‌های سیاسی همچون شایسته‌سالاری و... توجه کنیم. جریان سیاسی که مدعی شایسته‌سالاری است باید در سیاست خود، از استقلال دستگاه قضایی دفاع کند. در راستای تقویت نهادهای مدنی حرکت کرده و فقط به شعار اکتفا نکند، بلکه باید مقدماتی که به تحقق شعارها منجر می‌شود، فراهم کند. هر حزب و گروه و شخصیت سیاسی که خود را طرفدار آزادی، عدالت یا شایسته‌سالاری می‌داند، باید با مقدمات آن موافقت کند. موافقت با مقدمات به این معناست که با ایجاد موازنه قوا بین دولت و ملت و گروه‌های مختلف، تقویت نهادهای مدنی، آزادی رسانه‌ها و مطبوعات و... در نهایت به شایسته‌سالاری و عدم فساد منجر شود. نگاه سلبی به این مقدمات از سوی اشخاص، احزاب و جریان‌های سیاسی، هم فرد و هم جامعه را به سمت فساد حرکت می‌دهد.
= جامعه‌ای که در آن عدم‌اعتماد وجود دارد به هر چیزی با سوءظن نگاه می‌کند. شاید واقعا فرزند یک شخصیت سیاسی توانایی‌ها و صلاحیت‌های لازم را داشته باشد که در موقعیتی قرار گیرد، اما چون در جامعه‌ای اعتمادی را شاهد هستیم و مصادیقی وجود داشته است که افراد بدون داشتن شایستگی و به‌صرف وابستگی به یک شخص یا جریان به موقعیت خوب و مناسبی دست یافته‌اند در نتیجه مواردی هم که شایستگی دارند، مورد تردید قرار می‌گیرند. پذیرفتنی نیست که یک مقام سیاسی یا دولتی چند فرزند داشته باشد و همه آنها در موقعیت‌های ویژه قرارگرفته باشند. وجود چنین مواردی گویای این است که از موقعیت و منصب سیاسی سوءاستفاده شده است .


= فساد یک بیماری است که جامعه به آن دچار شده است و برای مبارزه با آن نیز باید به‌صورت ساختاری عمل کرد، بنابراین تمام شیوه‌هایی که برای مباره با فساد، رانت و... درون نظام و دولت و به‌صورت قانونی وجود دارد اگر به‌صورت کامل اجرا شود، زمینه را برای برطرف‌کردن این مسئله در سطح جامعه و در فضای سیاسی احزاب و جریان‌های سیاسی کشور نیز فراهم می‌آورد.
= برای رفع این مشکل باید از طریق رسانه‌ها، احزاب، گروه‌ها و حتی گروه‌هایی مسئول مبارزه با مظاهر رانت و فساد در جامعه هستند، باید اقدام کرد زمانی که این بسترها مهیا نشود، امکان ندارد که مبارزه با فساد به سرانجام برسد. از طرفی نظارت‌های رسمی همانطور که اشاره شد باید مستقل و قدرتمند باشند. شفافیت و دسترسی به اطلاعات، رکن اصلی مبارزه با فساد است. فساد بیش از هر چیز در نظام‌هایی شکل می‌گیرد
که دسترسی آزاد به اطلاعات نباشد.
قوانین و مقررات فسادزا باید از میان رود و به‌جای آن قوانین و مقررات مناسب و با ضمانت اجرایی بالا باید برای مبارزه با فساد تدوین شود. باید زمینه‌های رانت با به حداقل رساندن ارائه مجوزها و از میان برداشتن امضاهای طلایی برچیده شود تا زمینه‌های سلامت فعالیت‌های سیاسی و دوری از مظاهر فساد در ساختار کشور اعم از رسمی - غیررسمی و سیاسی -اقتصادی و...
برچیده شود.