روزنامه شهروند
1396/06/29
نفس به اسکار رسید
امین فرج‌پور - شهروند| وقتی روز گذشته هیأت معرفی فیلم ایرانی به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی اسکار بالاخره بعد از انتقادات فراوان به بی‌عملی و بی‌تصمیمی‌اش مهر سکوتش را شکست و فیلم‌هایی چون برادرم خسرو ساخته احسان بیگلری، بیست و یک روز بعد ساخته سیدمحمدرضا خردمندان، خانه‌ای در خیابان چهل و یکم ساخته حمید رضا قربانی، رگ خواب حمید نعمت‌الله، لاک قرمز سیدجمال سیدحاتمی، ماجرای نیمروز محمدحسین مهدویان، مالاریا ساخته پرویز شهبازی، نفس ساخته نرگس آبیار، وارونگی بهنام بهزادی و ویلایی‌های منیر قیدی را به‌عنوان 10 فیلم منتخب که فیلم نماینده ایران در اسکار از میانشان انتخاب خواهد شد، معرفی کرد؛ پیدا بود که تمام این 10 فیلم گزینه‌هایی جدی نیستند؛ و در میان آنها دو - سه فیلم از شانسی بیش از بقیه فیلم‌ها برخوردارند. طبیعی هم بود. هر فیلمی با هر کیفیتی نمی‌تواند نماینده یک کشور در مراسم مهم و عظیمی چون اسکار باشد؛ و برای رسیدن به رقابت اسکار فیلم باید ویژگی‌هایی داشته باشد تا بشود روی آن در مهمترین رقابت سینمایی دنیا مانور داد و فیلم‌هایی که حتی در کشور سازنده‌شان هم نتوانسته‌اند تحرک و موجی ایجاد کنند، قطعا نمی‌توانند در اسکار شانسی داشته باشند. به این دلیل هم بود که در آن گزارش نوشتیم که ماجرای نیمروز، نفس و رگ خواب بیشترین شانس را در قیاس با دیگر فیلم‌های فهرست دارند...روز بعد از انتشار فهرست 10 فیلمی هیأت معرفی فیلم ایرانی به اسکار وقتی تعداد نامزدهای معرفی کاسته شد و به چهار فیلم رگ خواب، مالاریا، نفس و ویلایی‌ها رسید مشخص شد که حدس اولیه‌مان بیخود نبوده است؛ با این تفاوت که در فهرست هیأت به جای ماجرای نیمروز اسامی فیلم‌های مالاریا و ویلایی‌ها آمده بود؛ که در آن مرحله هم پیدا بود که مالاریا و ویلایی‌ها گزینه‌هایی جدی نیستند. مالاریا به‌عنوان آخرین فیلم نمایش داده شده پرویز شهبازی در میان کارهای خود کارگردان هم جایگاه قابل ملاحظه‌ای ندارد و در زمان نمایشش در جشنواره هم کمترین بازتاب مثبتی را باعث نشده بود. ویلایی‌ها هم مشخص بود که فقط و فقط به خاطر حذف بی‌دردسرتر به این مرحله راه یافته؛ تا هم به سهولت بشود کنارش گذاشت و هم این‌که با تمسک به آمدنش در فهرست چهار فیلم نهایی بشود پاسخ دلواپسانی را داد که می‌شد مطمئن بود بابت حذف نام ماجرای نیمروز انتقادات و اعتراضات تندی را به عمل خواهند آورد...
رگ خواب و نفس اما رقبای سرسختی برای معرفی به اسکار بودند؛ و هرکدام در قیاس با دیگری پوئن‌هایی داشتند که آنها را شایسته نمایندگی ایران می‌کرد. رگ خواب که حمایت اغلب منتقدین را نیز با خود داشت، هم به این دلیل که چهره نوینی از طبقه متوسط ایران و به‌خصوص زنان این طبقه را به نمایش می‌گذاشت و از این نظر می‌شد آن را در راستای موفقیت‌های اسکاری اصغر فرهادی دارای شانس مناسبی برای دیده شدن دانست - به‌خصوص که بازیگرش لیلا حاتمی به واسطه حضور در جدایی نادر از سیمین چهره آشنایی برای اعضای آکادمی بود - گزینه مناسبی قلمداد می‌شد و هم به خاطر کیفیت‌های سینمایی‌اش؛ با این‌که سروشکل جمع و جورش آن را گاه به شمایل یک فیلم تلویزیونی نیز درمی‌آورد، اما نفس در این میان با هر نگاهی گزینه‌ای قابل تامل‌تر بود. اول این‌که موضوع نفس در شرایط حال حاضر جهان و غلبه انواع جنگ‌ها و درگیری‌ها و تروریسم و... در خاورمیانه موضوعی به شدت تاثیرگذار جلوه می‌کند. داستان دختربچه معصومی که در هیاهوی انقلاب و جنگ کودکی‌اش را باخته و درنهایت جانش را نیز پای آرمان جمعی بزرگترها می‌بازد، در نوع خود تلخی ویرانگر رخدادهای آشنای امروز را برای مخاطب دارد؛ و همین هم قدرت تاثیرگذاری فراوانی به این فیلم می‌بخشد. نمایش‌های موفق جشنواره‌ای نفس هم در حدی هست که مثلا برخلاف گزینه‌ای چون ماجرای نیمروز فیلمی یکسر ناآشنا برای اعضای آکادمی نباشد و ویژگی مهم دیگر هم این‌که فیلم را یک کارگردان زن ساخته است. زنی جوان‌تر و کارگردانی غیر از زنان کارگردان ایرانی نام آشنای غربی‌ها چون رخشان بنی‌اعتماد و حتی میلانی و درخشنده؛ که در مراسمی که در بخش فیلم‌های آمریکایی‌اش هم تاکنون فقط و فقط یک زن به نام کاترین بیگلو اسکار گرفته است و این کمبود را هالیوود همیشه با خود دارد که می‌تواند امتیازی ویژه به شمار آید.
... و چنین شد که درنهایت هیأت معرفی فیلم ایرانی به اسکار هم به این نتیجه رسید که نفس را به‌عنوان نماینده ایران معرفی کند. ساعاتی بعد از معرفی چهار فیلم نهایی امیر اسفندیاری، سخنگوی هیأت معرفی فیلم ایرانی که متشکل از نام‌هایی چون سیروس الوند، مجید انتظامی، محمد بزرگ‌نیا، کمال تبریزی، سیدجمال ساداتیان، رسول صدرعاملی، جواد طوسی، رضا کیانیان و خود امیر اسفندیاری بود، اعلام کرد با انجام مباحثات نهایی و بررسی‌های کلی درخصوص چهار فیلم فهرست نهایی، این هیأت با اکثریت آرا، فیلم نفس ساخته نرگس آبیار را برای نمایندگی سینمای ایران در رقابت اسکار بهترین فیلم خارجی زبان انتخاب کرد. اعضای هیأت، امید دارند فیلم برگزیده بتواند با پشتیبانی کلیه مراکز تأثیرگذار فرهنگی کشور، نمودی دیگر از ظرفیت‌های سینمای نوین ایران را به طیفی گسترده‌تر از مخاطبین بین‌المللی بشناسانند.
نفس درحالی به‌عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی میشود که طی بیست و سه‌سال معرفی منظم فیلم ایرانی به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی، سینمای ایران توانسته به سه نامزدی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان و یک نامزدی اسکار بهترین فیلمنامه دست پیدا کند که در نهایت، به دریافت دو جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان برای اصغر فرهادی انجامیده است. علاوه بر فروشنده و جدایی اصغر فرهادی، بچه‌های آسمان دیگر فیلم ایرانی نامزد اسکار بوده است. از دیگر نماینده‌های ایران در اسکار می‌توان به دایره مینای داریوش مهرجویی، زیر درختان زیتون عباس کیارستمی، بادکنک سفید جعفر پناهی، گبه، رنگ خدا، باران، محمد رسول‌الله و آواز گنجشک‌های مجید مجیدی، زمانی برای مستی اسب‌ها و لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند ساخته بهمن قبادی، من ترانه 15سال دارم رسول صدرعاملی، نفس عمیق پرویز شهبازی، خیلی دور خیلی نزدیک رضا میرکریمی، کافه ترانزیت کامبوزیا پرتوی، میم مثل مادر رسول ملاقلی‌پور، بدرود بغداد مهدی نادری، گذشته و درباره الی اصغر فرهادی اشاره کرد.
در پایان باید گفت که نفس علاوه بر برخی حضورهای بین‌المللی، در سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین فیلم از نگاه ملی و در بخش بین‌الملل جشنواره نیز سیمرغ زرین بهترین بازیگر نقش اول زن را دریافت کرد. این فیلم که پخش بین‌المللی آن را محمد اطبایی برعهده دارد، روایت زندگی چهارکودک به نام‌های بهار، نادر، کمال و مریم است که در دهه ۵۰ خورشیدی نفس می‌کشند! دنیای این کودکان، دنیایی پر از رویاهای زیبای کودکانه است و قرار است رنگ حقیقت به خود بگیرد. مهران احمدی، پانته‌آ پناهی‌ها، گلاره عباسی، سیامک صفری، شبنم مقدمی، ساقی زینتی، محمدرضا شیرخانلو، سیده ساره نورموسوی، علی خانبابایی و جمشید هاشم‌پور ایفاگر نقش‌های نفس هستند.
سایر اخبار این روزنامه
جولان فقر خشن
نمایش رسوایی
هراسِ سگ‌های هار
شیرین کامی قندی ها
ضرر خروج از برجام متوجه آمریکاست
از حادثه کهریزک تا پرونده احمدی‌نژاد
نفس به اسکار رسید
من یک مدیر شهری‌ام، فارغ از گرایش‌های سیاسی
مهدکودک‌های پر ماجرا
صفحه شهرونگ
پشت به نمایش آمریکایی
فقر ادبيات درباره صلح و حقوق شهروندي در ایران
دفاع «سوچی» از اقدامات ارتش میانمار
تصمیم جهادی در مدیریت بحران
پس از قراردادهای نفتی؛ نشانه‌ای دیگر از اعتماد جهانی
تفاوت مهم
