راهکارهای موقتی دولتی برای خروج صنایع از شرایط بحرانی چقدر موثر هستند؟ مُسکن های مقطعی جایگزین درمان های قطعی

مهشید خیزان
داستان تلخ پایان روزهای کاری بسیاری از کارخانه‌های داخلی، مدت‌های طولانی است بر سر زبان‌ها افتاده است؛ روزگاری این کارخانه‌ها که حتی تولیدات خود را به کشورهای دیگر نیز صادر می‌کردند، این روزها به دلایل مختلف حتی دیگر نیاز داخل را هم برطرف نمی‌کنند. زمانی که کشورهای آمریکایی و اروپایی، توانستند خود را کشورهای توسعه‌یافته بنامند، روز به روز فناوری پیشرفت کرد و این کشورهای از فناوری دورمانده بودند که ضرر کردند. ایران نتوانست خود را با رقبای خارجی در یک تراز قرار دهد و به همین دلیل مردم نیز به دلیل کیفیت بالاتر و کارایی بهتر محصولات خارجی، حتی به قیمت‌های بالا نیز تن دادند. اینطور شد که زنجیره کارخانه‌های تعطیل شده ادامه یافت.
در روزهای اخیر دو کارخانه «هپکو» که از سال‌های قبل عملا تعطیل شده بود و «آذرآب»، این روزها خبرهایی از تعطیلی آن و به تعویق افتادن حقوق کارگران به میان آمده است؛ البته این‌بار مسئولان به روی خودشان آوردند و واکنش‌هایی را هم نشان دادند. روز قبل وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی خبری اعلام کرد که امروز حقوق معوقه کارگران پرداخت خواهد شد و کارخانه از طریق کمک مالی دولت دوباره احیا می‌شود. همچنین یک برنامه کوتاه‌مدت دیگر نیز وجود دارد که اعلام می‌کند «دفترچه‌های بیمه کارگران تمدید شده و در صورت نیاز از مراکز درمانی تامین اجتماعی بهره خواهند گرفت تا حداقل یک تا دو سال دیگر کارخانه سرپا بماند.»
در این راستا سه سناریو ایجاد می‌شود؛ اول اینکه اگر قرار بود از ابتدا مسئولان فکری به حال کارخانه‌های تعطیل شده کنند، چرا تا زمانی که ماجرا به یک بحران تبدیل شود، به فکر چاره نمی افتند؟ چرا همیشه کارگران باید تاوان سیاست‌های اشتباه مسئولان را بدهند. نکته دیگر اگر امروز این کارخانه‌ها دوباره احیا شوند، چه تضمینی وجود دارد که چند سال دیگر این کارخانه به دلیل مشکلات دیگر، دوباره تعطیل نشود. همچنین در شرایطی که کارخانه های بزرگ بسیاری در شرایط مشابه وجود دارند، دولت تا چه زمانی می تواند درمان قطعی از مسکن های مقطعی استفاده کند؟


«هپکو» و «آذرآب»
شرکت هپکو در سال 53 در زمینی 90 هکتاری در اراک با هدف مونتاژ ماشین‌آلات راه‌سازی تاسیس شد و از سال 54 با همکاری شرکت‌های آمریکایی، فرانسوی، ژاپنی، سوئدی و فنلاندی به‌طور رسمی شروع به فعالیت کرد. پس از انقلاب نیز با همکاری شرکت «لیبهر» آلمان طرح توسعه هپکو با مجموعه‌ای از مدرن‌ترین ماشین‌آلات، با ظرفیت تقریبی سه هزار دستگاه در سال 63 آغاز شد. این کارخانه با فراز و نشیب به کار خود ادامه داد تا در سال 85، به بخش خصوصی واگذار شد و البته یکی از بیشترین انتقادها به شیوه خصوصی‌سازی را از آنِ خود کرد.
همچنین شرکت صنایع آذرآب اراک در سال 1363 تاسیس اما فعالیت رسمی این شرکت از سال 68 آغاز شد و اکنون به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های پیمانکاری عمومی در ایران شناخته می‌شود. این شرکت مادرتخصصی در حوزه طراحی، ساخت و نصب انواع بویلرهای نیروگاهی و صنعتی، مخازن تحت فشار، مبدل‌های حرارتی و تجهیزات نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، صنایع قند، شکر و سیمان فعالیت دارد.
ظرفیت‌های هپکو
«محمدرضا حاجی‌پور» رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی درباره ظرفیت‌های تولید و اشتغال در هپکو می‌گوید: در این کارخانه ظرفیت‌های ارزشمندی وجود دارد که در صورت تغییر و تحولات کارشناسی می‌توان به زودی جایگاه این واحد تولیدی را در عرصه بازار صنعتی احیا کرد. کارخانه هپکو برای تجدید قوا نیازمند حمایت دولت در جلوگیری از واردات ماشین آلات راهسازی دست دوم و ماشین‌آلات چینی است که این مهم باید جدی گرفته شود. همچنین قرارداد ساخت سه هزار دستگاه ماشین‌آلات راهسازی در راستای تامین تجهیزات ستاد مدیریت بحران کشور با هپکو اراک یکی از مصوبات سفر هیات دولت به استان مرکزی قطعی شده و درحال سیر مسیر قانونی است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی بیان کرد: این قرارداد به مدت پنج سال برنامه‌ریزی شده که کارخانه هپکو باید به صورت دوره‌ای و سالیانه ماشین‌آلات را به ستاد مدیریت بحران کشور تحویل دهد.
وی درخصوص تامین اعتبارات این قرارداد نیز گفت: اعتبار دو هزار و 400 دستگاه از سوی منابع ملی و 600 دستگاه نیز از منابع داخلی ستاد مدیریت بحران کشور تامین می‌شود.
پرداخت تسهیلات به هر یک از شرکت‌ها
«علی‌اکبر کریمی»، نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایرنا نیز با تشریح برنامه دولت برای رفع مشکل این شرکت‌ها گفت: پرداخت 500 میلیارد ریال تسهیلات به هر یک از شرکت‌های آذرآب و هپکو سال گذشته در ستاد تسهیل تصویب شده بود که به دلیل موانع بانکی، این تسهیلات در اختیار این شرکت‌ها قرار نگرفته بود.
حمایت از بخش خصوصی
حمید حاج‌اسماعیلی درخصوص سناریوهای احتمالی در رابطه با این موضوع به «ابتکار» گفت: جهت‌گیری‌های اقتصادی در ایران نشان می‌دهد که حمایت از بخش خصوصی در هیچ برنامه‌ای به صورت جدی وجود ندارد و دولتی شدن نهادینه شده است. مسئولان نیز همیشه شعار می‌دهند ولی حتی انگیزه جدا شدن از دولت وجود ندارد. بنابراین سیاست‌های بسیار مدون و پیگیرانه در کشور وجود ندارد. حتی در چشم‌انداز افق 1404 برای بخش تعاون و بخش خصوصی نیز بندهایی نوشته شده اما تا به امروز حرکتی از سوی دولتی‌ها وجود ندارد.
وی اضافه کرد: مادامی که کشور به درآمدهای نفتی وابسته باشد، اصلاحات جدی در بازار کار نخواهیم داشت. شرکت‌هایی از این دست که تعطیل شدند، شرکت‌های وابسته‌ای بودند که در ظاهر خصوصی شدند. ازطرفی زمانی که نگاه بخش خصوصی بدون محوریت تولید در کشور باشد، داستان تلخ کارخانه‌های تعطیل شده تمامی ندارد. پس با اقتصاد خدماتی که داریم، مدیران دولتی کمتر به فکر فعال کردن بخش خصوصی می‌افتند.
این فعال کارگری تاکید کرد: البته قضیه دیگری وجود دارد و آن اینکه مردم امروزه کمتر به اجناس تولید داخل توجه می‌کنند؛ نمی‌توان مردم را مقصر دانست. به دلیل اینکه اجناس داخل از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و البته قیمت‌ها بالا است. پس مقصر اصلی دولت‌ها هستند. در نتیجه انتظار می‌رود دولت اگر به فکر عدم تعطیلی مجدد کارخانه‌ها است، مسیر حرکت خود را به سمت خصوصی‌سازی واقعی پیش ببرد و شرایط را برای رقابت در بازارهای داخلی و خارجی فراهم کند.
حاج‌اسماعیلی با اشاره به اجرا نشدن اصل 44 در کشور گفت: علی‌رغم تاکیدات فراوانی که رهبر هم در این رابطه داشت، عملا هیچ‌کدام از شرکت‌هایمان به صورت واقعی خصوصی نشدند. طبق تجربه جهانی، دولت و مجلس شورای اسلامی باید مکانیزم‌هایی را ایجاد کنند تا مزیت‌های نسبی برای تولید فراهم شود و راه برای اقتصاد خصوصی ایجاد شود. ازطرفی سیاست‌های پولی و مالی، سیاست‌های کسب و کار، مشوق‌های صادراتی، حمایت از واردات و کاهش قاچاق کالا باید بازنگری شوند تا بتوانیم بگوییم احیای کارخانه‌ها، نمایشی نبوده و به نفع کشور خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب: بینید چه غوغایی در کشور به خاطر شهادت این جوان به راه افتاده است وداع ایران با پیکر بی سر محسن حججی در فاصله چند روز مانده به تصمیم ترامپ در مورد توافق هسته‌ای، آمانو با بند T برجام ابهام آفرینی کرد رئیس جمهوری در جلسه هیات دولت: فرهنگ عاشورا و زندگی امام حسین (ع) برای جامعه انسانی نجات‌بخش است رضا دهکی بحران‌سازی و بحران‌بازی! «ابتکار» از گام های شورای شهر و شهرداری تهران در مقابل با فساد گزارش می دهد راهکارهای موقتی دولتی برای خروج صنایع از شرایط بحرانی چقدر موثر هستند؟ مُسکن های مقطعی جایگزین درمان های قطعی اعضای کمیسیون آموزش مجلس در گفت‌وگو با « ابتکار» از تاخیر در معرفی وزیرعلوم گلایه کردند فاینانس های خارجی به بدهی برای آیندگان تبدیل می شود؟ چالش پول‌های پس دادنی! آیت‌الله قائم مقامی در گفت‌وگو با « ابتکار» از نتایج محصور کردن فهم قرآن در ظواهرآن می گوید آماده مذاکره با دمشق درباره خودمختاری کردها در شمال سوریه هستیم یک مقام وزارت خارجه روسیه: ایران ممنوعیتی برای آزمایش‌های موشکی ندارد تابش خبر داد مسائل امنیتی و اجتماعی علت تاخیر در خصوصی‌سازی سرخآبی‌ها معاون سازمان بازرسی کل کشور: واگذاری‌های اصل 44 باعث کاهش نظارت شد