مخالفت با استقلال کردستان

گروه سیاسی- مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال اقلیم کردستان، تاکید بر حفظ تمامیت ارضی عراق و در گامی جلوتر دفاع از تمامیت ارضی عراق بوده و طی روزهای اخیر نیز بسیار بر آن تاکید شده است. از این جهت انتظار می‌رود جمهوری اسلامی ، ترکیه و عراق از تمامی ابزارهای مختلف برای اینکه مانع از تغییر مرزها در پیرامون خود شوند استفاده کنند و از طریق ابزارهای دیپلماتیک یا حتی ابزار‌های فشار مانند بستن مرزهای زمینی و هوایی تلاش کنند مقامات اقلیم کردستان را وادار کنند از خواسته استقلال‌طلبی دست بکشند.
البته همان شد که انتظار می‌رفت؛ جمهوری اسلامی ایران در روز برگزاری همه‌پرسی به درخواست بغداد مرزهای خود با منطقه خودمختار کردستان عراق را بست. وزارت امور خارجه ایران نیز برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان در عراق و اقدام مقامات اربیل را آسیب رساننده به استقلال و تمامیت ارضی عراق ارزیابی کرد. از طرفی رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهورترکیه هم همه‌پرسی استقلال کردستان را جدایی‌طلبی و غیرقابل قبول خواند و دولت خودمختار کردستان عراق را به بستن لوله‌های انتقال نفتی تهدید کرد. همچنین مانورهای نظامی برگزار شده از سوی ترکیه و ایران وخامت اوضاع در منطقه را تا حدودی افزایش داد. مقامات آنکارا اعلام کردند که قصد درگیری نظامی با منطقه خودمختار کردستان را ندارند ولی از امنیت ملی ترکیه دفاع خواهند کرد. نیروهای زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز در آستانه برگزاری همه‌پرسی استقلال، تمرینات گسترده نظامی در مناطق جنوب غربی کشور، نزدیک مرز مشترک با اقلیم کردستان عراق انجام دادند.
علاوه بر مخالفت‌های داخلی در عراق و مخالفت شدید همسایگان آنها در خاورمیانه، اکثر قریب به اتفاق کشورهای عضو سازمان ملل نیز با برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان موافق نبودند. اما مهم‌ترین مخالفان استقلال کردستان، کشورهای همسایه به ویژه ایران و ترکیه هستند. در این راستا دیروز رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و رییس ستاد ارتش ترکیه در دیداری مشترک بر مواضع مشترک و یکسان ایران و ترکیه در زمینه همه‌پرسی کردستان عراق تاکید کردند.
محمد باقری پس از دیدار با خلوصی آکار، رییس ستاد ارتش ترکیه در نشستی خبری با اشاره به سفر اخیر خود به ترکیه اظهار کرد: امیدوارم سفر هیات ترکی در ادامه سفر من به گسترش هر چه بیشتر همکاری‌های نیروهای مسلح دو کشور و تقویت امنیت دو کشور منجر شود. وی خاطرنشان کرد: در این دیدار در مورد تهدیدات مشترک دو کشور و موضوعات مختلفی که در منطقه پیرامون دو کشور وجود دارد، مذاکراتی انجام شد. از جمله این مذاکرات موضوع همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق بود. دو کشور ایران و ترکیه مواضع مشترک و یکسانی در این زمینه دارند و تاکیدشان بر یکپارچگی ملت عراق و عدم قبول انجام همه‌پرسی کردستان عراق است. رییس ستاد کل نیروهای مسلح افزود: همچنین در مورد توفیقاتی که ارتش و نیروهای مسلح عراق و ارتش سوریه و هم‌پیمانان در مقابله با داعش و تروریست‌های تکفیری در آزاد‌سازی سرزمین‌های خود داشتند، صحبت‌هایی در دیدار با رییس ستاد ارتش ترکیه انجام دادیم و امیدواریم امنیت و آرامش در این سرزمین‌ها برقرار شود. همچنین درباره مقابله با تروریست در منطقه و امنیت مرزهای مشترک مذاکراتی انجام و تصمیمات مناسبی اتخاذ شد. باقری گفت: در این دیدار درباره همکاری نیروهای مسلح دو کشور و سایر کشورهای مسلمان برای کمک به مردم مظلوم میانمار و تلاش برای جلوگیری از روی دادن چنین اتفاقاتی، مذاکراتی انجام شد. وی تاکید کرد: براساس مذاکرات انجام شده نیروهای مسلح دو کشور از این به بعد همکاری‌های بیشتری در مسایل آموزشی و حضور در رزمایش‌های مشترک و برقراری امنیت مرزهای خود خواهند داشت. رییس کل ستاد نیروهای مسلح در پایان با اشاره به سفر پیش روی رییس‌جمهور ترکیه اظهار کرد: ان‌شاءالله با سفر رجب طیب اردوغان همکاری‌های نظامی ایران و ترکیه افزایش خواهد یافت.


خلوصی آکار، رییس ستاد ارتش ترکیه پس از دیدار با باقری در نشستی خبری با اشاره به رابطه دیرینه ایران و ترکیه اظهار کرد: ترکیه و ایران سابقه دوستی و برادری و ارزش‌های مشترک دینی و تاریخی با یکدیگر دارند. به همین دلیل در چارچوب این اشتراکات با توجه به حساسیتی که در منطقه ایجاد شده است به‌طور متقابل همکاری‌ها و هماهنگی‌هایی در زمینه‌های مختلف با یکدیگر داریم. وی خاطرنشان کرد: علاوه بر همکاری‌های سیاسی و اقتصادی که میان دو کشور وجود دارد، تلاش می‌کنیم روابط و همکاری‌های نظامی میان دو کشور را به‌ویژه در راستای مبارزه با تروریسم و تامین امنیت مرزهای مشترک گسترش دهیم و به طور متقابل با یکدیگر به توافقاتی نیز رسیده‌ایم. رییس ستاد ارتش ترکیه در پایان تاکید کرد که همکاری‌های نظامی ایران و ترکیه در آینده گسترش خواهد یافت.
همه‌پرسی در کردستان عراق با منافع مردم عراق در تضاد است
علی شمخانی نیز در دیدار با ژانرال خلوصی آکار با اشاره به روند تحولات امنیتی و دفاعی منطقه و اجرایی‌سازی توافقات صورت گرفته در نشست آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه درخصوص بحران سوریه، حل‌وفصل سریع‌تر بحران در منطقه را زمینه‌ساز دستیابی به امنیت پایدار و محدود شدن دخالت‌های نامشروع قدرت‌های فرامنطقه‌ای دانست. وی افزود: پیشبرد توافقات صورت گرفته میان نیروهای مسلح دو کشور گام مهمی در مسیر مقابله با تروریسم و تقویت توان دفاعی کشورهای اسلامی خواهد بود.دبیر شورای عالی امنیت ملی رویکرد خودسرانه برخی مسوولان اقلیم کردستان عراق در برگزاری همه‌پرسی را غیرمسوولانه و ناشیانه دانست و ادامه داد: عدم توجه به اقتضائات زمانی و امنیتی و پیگیری اهداف عشیره‌ای در این اقدام، موجب کاهش تمرکز بر مبارزه با تروریسم تکفیری به‌عنوان مهم‌ترین تهدید منطقه و انتقال سریع آثار زیانبار امنیتی به اقلیم کردستان عراق می‌شود. وی ضرورت مهار و مدیریت پیامدهای بی‌ثبات‌ساز در اقلیم کردستان عراق را مورد تاکید قرار داد و افزود: هماهنگی سه‌جانبه دولت‌های عراق، ترکیه و ایران با هدف پیگیری درخواست‌های بغداد برای جلوگیری از اثرگذاری منفی تحولات اقلیم کردستان بر عملیات نهایی پاکسازی کامل این کشور از فتنه تروریسم اجتناب‌ناپذیر است. شمخانی با تبیین راهبرد آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تثبیت ناامنی و تنازع در منطقه و میان کشورهای اسلامی خاطرنشان ساخت: برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق کمک به تحقق اهداف جبهه غربی، عبری و عربی مدافع تروریسم تکفیری بوده و قطعا با منافع مردم عراق و به ویژه کردها در تضاد است.
به نظر می‌رسد همه‌پرسی انجام شده در کردستان عراق بیشتر یک بازی سیاسی و قدرتنمایی از سوی مسعود بارزانی است. برای اینکه جدا شدن از عراق به نفع کردستان نیست و چنین اقدامی به اقتصاد منطقه آسیب جدی خواهد رساند. از طرفی مساله استقلال کردستان هر چند به طور اساسی جزو آرمان و عقیده همه کردهاست اما لزوما زمان همه‌پرسی در شرایط فعلی، مورد اتفاق‌نظر همه احزاب و جریان‌های کردی در اقلیم کردستان عراق نیست. به نظر می‌آید ماجرای همه‌پرسی تبدیل به ابزاری شده است در دست حزب دموکرات کردستان و رهبر آن مسعود بارزانی که با توجه به شرایط دشوار داخلی، هم موقعیت خود را تثبیت کند و هم از رقبا و مخالفان خود به ویژه دولت مرکزی عراق امتیازگیری کند.