روزنامه جهان صنعت
1396/07/11
چشم‌انداز تاریک استقلال کردستان
نادر کریمی‌جونی- بدون شک یکی از اهداف سفر فردای اردوغان به تهران مذاکره بر سر هماهنگی برای مواجهه با استقلال‌طلبی کردهاست؛ برخلاف امیدواری کردهای شمال عراق در مورد دست یافتن به استقلال یا حداقل توفیق در برداشتن گام‌هایی که به استقلال منطقه خودمختار کردستان ختم میشود، کردهای شمال عراق شانس زیادی برای دستیابی به استقلال و تشکیل یک کشور مستقل ندارند. جای تعجب این است که با وجود شرایط راهبردی فعلی و موانعی که بر سر راه حصول استقلال و تشکیل یک کشور کرد به چشم می‌خورد، چرا برخی تحلیلگران ایرانی پیش‌دستی کرده و حتی از تاسیس کشور کرد در مرزهای ایران استقبال کرده‌اند.به لحاظ تاریخی کردها هیچ‌گاه کشور نداشته و حتی در موقعیت کشورداری و تاسیس حکومت مستقل نیز قرار نگرفته‌اند. به همین دلیل هرچند در برخی موضع‌گیری‌ها در مورد تاسیس کشور- دولت کرد در قرون گذشته صحبت میشود اما هیچ‌یک از این ادعاها پایه حقوقی ندارد و تنها وعده‌هایی برای سپردن یک منطقه به کردها براساس قرارداد سایکس‌پیکو داده شده؛ وعده‌هایی که نه فقط از طرف وعده‌دهندگان جدی گرفته نشد بلکه خود کردها نیز تلاشی برای تاسیس این کشور- دولت نکردند. به همین دلیل گمان می‌رود آنچه در مورد وعده تشکیل یک کشور کرد بیان شده، حتی از طرف خود کردها نیز محل اعتنا نبوده است.
تشکیل کشوری به نام کردستان از سوی سایر کشورها نیز مورد استقبال قرار نگرفته است. حتی اسراییل که گفته می‌شد تنها حامی تاسیس کشور کردستان است، این حمایت را انکار و نخست‌وزیر آن کشور تاکید کرد که از رفراندوم کردستان و جدایی این بخش از عراق حمایت نمی‌کند. در عین حال مساله تاسیس کشور براساس قومیت و ملت، سال‌هاست جذابیت خود را از دست داده است. برخی ناظران مسایل بین‌المللی از این هم فراتر می‌روند و می‌گویند برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) نشان داد که اصولا سپردن سرنوشت سیاسی دولت‌ها و حکومت‌ها به رفراندوم، اقدامی نادقیق و گاهی عوام‌فریبانه است. از این جهت رفراندوم و همه‌پرسی نباید به عنوان یک اقدام عاقلانه و هوشمندانه از سوی رهبران سیاسی کشورها مورد استفاده قرار گیرد. از این منظر تلاش مسعود بارزانی برای کسب مشروعیت از طریق برگزاری همه‌پرسی هرچند در نگاه عوام و توده مردم جذاب بود ولی هیچ‌یک از نهادهای حقوقی بین‌المللی برگزاری این رفراندوم و نتیجه کلی ضعیف آن را موجد مشروعیت برای بارزانی و کردها ندانستند.
برخلاف تبلیغات رسمی جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده نیز علاقه‌ای به ایجاد یک کشور مستقل کرد ندارد و تاسیس این کشور را- حداقل- در شرایط حاضر مفید نمی‌داند. این امر از آن رو است که کردها در حال حاضر مهره مصرف‌شده برای ایالات متحده هستند و در چشم‌انداز مشخص و به لحاظ راهبردی، سودی برای واشنگتن نخواهند داشت. برخی ناظران می‌گویند کردها در ازای همکاری با آمریکا علیه صدام حسین، خودمختاری را از واشنگتن جایزه گرفتند اما بررسی مواضع پل برمر نشان می‌دهد ایالات متحده در مقابل این خودمختاری تنها سکوت کرد و هیچ حمایتی به نفع کردها در جریان تشکیل منطقه خودمختار کردستان از جانب ایالات متحده یا متحدان وی مشاهده نمی‌شود. در این دوره نیز ایالات متحده به طور رسمی علیه همه‌پرسی موضع گرفته و هیچ قرینه، شاهد یا دلیلی وجود ندارد که نشان دهد واشنگتن در پشت مخالفتش، بازی موافقت و راهبری را اجرا می‌کند.البته از مطالعه برخی تحلیل‌ها، این‌گونه به نظر می‌رسد که در واقع مسعود بارزانی هم جدایی و تشکیل کشور مستقل را ابتدا هدف نگرفته بود و همه‌پرسی، ابزاری برای امتیاز گرفتن از بغداد به حساب می‌آمد اما با سخت شدن مواضع و رویارویی میان کردها با دیگر اقوام و دولت‌ها، بارزانی به رفتاری ماجراجویانه و هیجانی کشیده شد؛ رفتاری که اکنون فقط استقلال کردستان و تاسیس کشور کرد را هدف گرفته است.
با این حال به نظر نمی‌رسد این ماجرا سرانجام موفقیت‌آمیزی داشته باشد؛ مخالفت صریح و قاطع همسایگان کردستان عراق در کنار واکنش تند دولت مرکزی و عدم حمایت سایر کشورهای جهان، امید به موفقیت کردها در این اقدام را از میان برده است.
سایر اخبار این روزنامه
شورای شهر پنجم؛
شورای شهر پنجم؛
شورای شهر پنجم؛
دستور رییس‌جمهور درمورد مبارزه با گرانی؛
تعیین تکلیف راه‌آهن چابهار- مشهد در سفر آخوندی به هند
شانس باقی ماندن برجام بیش از 50 درصد است
رویکرد بورس تا پایان سال 96
بررسی پیامد‌های همه‌پرسی اقلیم کردستان بر اقتصاد کشور؛
جزییات جدید نحوه اجرای طرح مسکن اجتماعی اعلام شد؛
حضور غیرمستقیم ایران در اسکار
مادرید در پی تعلیق خودمختاری
باغچه خودمان را بیل بزنیم!
آرامش شطرنج‌باز
بررسی طرح دولت برای اشتغالزایی جوانان؛
گشت شبانه از تجریش تا راه‌آهن با بی‌آرتی؛
بخش خصوصی به میدان بیاید
دورخیز اصلاح‌طلبان و اعتدالیون برای 1400
مخالفت با استقلال کردستان
در نشست خبری رییس سازمان فضایی کشور مطرح شد؛
دورخیز اصلاح‌طلبان و اعتدالیون برای 1400
چشم‌انداز تاریک استقلال کردستان
راهکار کاهش هزینه
راهکار کاهش هزینه
راهکار کاهش هزینه
