معمای هزارتوی وزارت علوم

آرمان: در ابتدا به نظر می‌رسید حسن روحانی رئیس‌جمهور در نظر دارد همه انتظارات از دولت تدبیر و امید را یکجا با تعیین وزیر علوم مورد نظرش پاسخ دهد اما پس از واکنش مجلس نهم در مقابل وزیر پیشنهادی برای وزارت علوم در دولت یازدهم، حسن روحانی ناگزیر به درنظر گرفتن پاره‌ای ملاحظات شد. در دولت دوازدهم نیز ابتدا علی خاکی صدیق برای وزارت علوم مد نظر قرار گرفت اما او ساعاتی مانده به معرفی کابینه از پذیرش این مسئولیت کناره گرفت تا روحانی فردی را برای وزارت علوم معرفی نکند. پس از آن رئیس‌جمهور هر بار معرفی وزیر را به نوبتی دیگر واگذار می‌کرد، در نتیجه همچنان مهم‌ترین وزارتخانه برای توسعه دانش‌بنیان بدون وزیر باقی مانده است.
وزیر زن؟
حضور زنان در جایگاه وزارت یکی از مهم‌ترین مطالبات اصلاح‌طلبان پیش از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی بود. از سوی دیگر برخی از اساتید و دانشگاهیان این مطالبه را داشتند که پس از 36سال شخصیت علوم‌انسانی‌خوانده‌ای بر صدر وزارت علوم تکیه زند. الهام امین‌زاده یکی از کنشگران اصولگرا بود که در پی انتخابات 92 بر کشتی اعتدال سوار شد. رئیس جمهور پنداشت با وزارت امین‌زاده حقوقدان، نه‌تنها مطالبات زنان و اساتید برآورده می‌شود، بلکه شخصیتی نزدیک به مشی و منش خود سکان این وزارتخانه را برعهده خواهدگرفت، اما مخالفت‌های دانشگاهیان با امین‌زاده، حضور معاون حقوقی سابق رئیس‌جمهور را بر صدر وزارت علوم منتفی کرد. در عین حال بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران تاخیر در معرفی وزیر را فرصت آماده‌سازی شرایط برای حضور وزیر پیشرو می‌دانستند، اما پس از مدتی امیدها رنگ باخت. در این شرایط جنگ رسانه‌ای بزرگی بر سر معرفی وزیر جدید به‌پا خاست. برخی از رسانه‌ها به پایگاه‌های تبلیغ و تخریب گزینه‌های پیشنهادی وزارت علوم تبدیل شده بودند. از سوی دیگر هر روز گزینه‌های متعددی برای وزارت علوم مطرح می‌شدند. سردرگمی آموزش عالی کشور را آزار داده است. برخی ناامیدانه عنوان می‌کنند شرایط به سمتی سوق پیدا خواهدکرد که دیگر جامعه دانشگاهی هر شخصی را در قامت وزیر علوم بپذیرند تا از بحران بزرگ‌تر جلوگیری کنند. در این میان، جعفر توفیقی، وزیر علوم دولت اصلاحات و سرپرست این وزارتخانه در سال 92 نکاتی را درباره فرایند معرفی وزیر علوم در مصاحبه با جماران مطرح کرده است.
بهترین گزینه


جعفر توفیقی درباره تاخیر در معرفی وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری گفت: این تاخیر می‌تواند لطمه‌هایی به فعالیت دانشگاه‌ها وارد سازد و این امری طبیعی است. بدون شک این شرایط، امکان هرگونه برنامه‌ریزی و بلندنگری در حوزه آموزش عالی را سلب می‌کند. وزیر علوم دولت اصلاحات درباره بحث آزادی بیان در دانشگاه‌ها بنابر توصیه امام خمینی(ره) اظهار داشت: بحث آزادی بیان جزو سیاست‌های مصوب نهادهای بالادستی است و آنها می‌بایست از این مساله در دانشگاه‌ها حمایت کنند و دانشجویان منتقد و فعال را مورد تشویق و تقدیر قرار دهند. همچنین تشکل‌های دانشجویی باید بتوانند آزادانه به فعالیت خود بپردازند و طبعا وزیر علوم آینده نیز باید به سیاست‌های ابلاغی پایبند باشد. سرپرست وزارت علوم در دولت اعتدال اظهار داشت: وزارت علوم در گذشته طرحی برای ساماندهی رشد کمی مراکز آموزش عالی باعنوان «آمایش آموزش عالی» طراحی کرده بود که بسیارخوب و کارآمد است و باید اجرا شود. توفیقی ادامه داد: باید وزیر به دانشگاه‌ها اختیار دهد و اختیارات ازدست‌رفته وزارتخانه در گذشته را برگرداند. از این رو باید وزیر آینده روابط خود را با شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تنظیم کند که برای این کار معرفی سریع وزیر علوم ضرورت دارد. این استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «جماران» به احتمال معرفی دکتر فرجی‌دانا برای این وزارتخانه اشاره کرد و افزود: به نظر من فرجی‌دانا بهترین گزینه برای وزارت علوم است. بدون شک اگر وی از سوی رئیس‌جمهور برای این وزارتخانه معرفی شود، به خواست دانشگاهیان پاسخی مثبت داده می‌شود. توفیقی گفت: این امکان وجود دارد که وی از سوی رئیس‌جمهور به‌عنوان وزیر پیشنهادی علوم معرفی شود؛ البته بستگی دارد که رئیس‌جمهور تا چه‌حد روی این مساله تاکید و اصرار داشته باشد، زیرا بنابر شواهد هیچ مانعی در قبال معرفی وی وجود ندارد.