روزنامه قانون
1396/07/27
شش گانه مدارا و پيروزي
برجام، خوب یا بد همانند تمام محصولات و صنایع بشری، مولود انسان بود و طبیعی است که همانند تاریخ هر محصولی، پس از تولید و در گذر زمان، خود را چه بخواهیم و چه نه، با شرایط تطبیق می‌دهد و سال‌ها بعد شاید خود تولیدکنندگان آن نیز، از دستاورد گذشته خود متعجب یا حتی خجل باشند. همچنین این که برجام« ام الفساد» است یا «ام‌الرحمه» نیز مورد نظر این نوشتار نیست زيرا چه بخواهیم و چه خير، مساله این است که برجام وجود دارد و باید به حال پرداخت. بي‌شك برجام، اوج قدرت جمهوری اسلامی نیست كه البته معدود افرادي نیز این عقیده را دارند و قریب به اتفاق کارشناسان اهل فن معتقدند برجام یکی از گزینه های خروج از انزوا در فضای بین الملل و توسعه همکاری‌های بین المللی است؛ ضرورتی که بی شک نمی توان اهمیت آن را در توسعه و پیشرفت داخلی و کمک به حل بسیاری از بحران های داخلی از جمله بیکاری، تورم و ...نادیده گرفت.در شرایط موجود منطقه‌ای و بین المللی که جهان با پدیده ای به نام «ترامپ» نیز مواجه و بر پیچیدگی شرایط افزوده شده اما مساله برجام بیش از عواقب و نتایج درونی برای جمهوری اسلامی ایران، عواقب و نتایج بیرونی نیز دارد که اگر توسط دستگاه‌های مسئول و به ویژه وزارت امور خارجه شناسایی، برنامه ریزی و مورد طراحی قرار نگیرد، نقاط ضعف برجام بیش از پيش بیرون زده و کشور را در آستانه بحرانی عظیم قرار خواهد داد که دیگر «مادرِ برجام» هم کارساز نخواهد بود.درگيري ترامپ با برجام
اکنون که برجام به این مرحله رسیده و درگیر هوش هیجانی مردی شده که نماد واقعی نظام ِسرمایه داری است و از هیچ کوششی برای به کرسی نشاندن حرف خود و کسب سود ظاهری دریغ نمی کند، نیاز به هنرِ دیپلماسی، بیش از قبل از تدوین برجام در میان طراحان سیاست خارجی ج. ا. ایران احساس می شود و اگر وزارت خارجه کشورمان بپذیرد که ایران یک قدرت منطقه ای و بین المللی است، تفکرات ایستا و سنتی خود را کنار بگذارد، ژئوپلیتیک موجود منطقه و جهان را مورد شناسایی و بررسی مجدد قرار دهد و ...، می تواند از همین «برجامِ پرحاشیه» فرصتی برای کشور درست كند که حتی حامیان برجام نیز انتظار چنین دستاوردهایی را از برجام نداشتند و این یعنی «توفیق اجباری» که می تواند به نام دولت دوازدهم سند بخورد. اما برای رسیدن به آن توفیق اجباری، دستگاه دیپلماسی و وزارت امور خارجه چه باید کند؟ در ادامه تلاش شده است به اختصار مهم‌ترین پیشنهادهای عملیاتی و نه شعارگونه را به مسئولان امر خاطر نشان كرد شاید که کارگر افتد؛ پیشنهادهايي که در مجموع، کمتر سخنرانی و فریاد و بیشتر اقدام و عمل می طلبد.
دو راه خراب كردن ترامپ!
تلاش بیش از گذشته کشور برای فعال كردن کمیسیون مشترک برجام و فعال تر شدن نمایندگان و سفرای کشور در سازمان های بین‌المللی و منطقه ای، بايد از این فرصتی که ترامپ با ساده لوحی تمام در اختیار کشورمان برای سلب اعتماد جهانی از ایالات متحده قرار داد به نحو احسن استفاده شود و نگذاریم این فرصت نیز همانند بسیاری از فرصت‌های قبلی از بین برود. وظایف وزارت خارجه در این زمینه در دو بند پیگیری‌های حقوقی و رسانه‌ای قابل بحث است. مکاتبات حقوقی با نهاد های مرتبط با برجام و سازمان های بین المللی دخیل، یکی از اساسی‌ترین وظایف در این زمینه است که بايد ابزار رسانه را نیز با خود همراه کند؛ البته نه استفاده از ابزار رسانه های داخلی برای گزارش به مردم بلکه باید با هزینه های مالی مختلف رسانه های بین المللی به طور مرتبط در زمینه گزارش دهی های فوق به افکار عمومی جهانی رزرو شوند؛ خبرنگاران بین المللی به کار گرفته شوند؛ خبرنگاران داخلی مستقر در سرتاسر جهان فعال شوند و از تمامی ایده ها و ظرفیت های ملی، منطقه‌ای و بین المللی در این زمنیه استفاده شود که بی شک نیازمند هزینه های فراوان و البته قابل ارزش بسيار است. یک جهاد می‌طلبد.
همگرايي براي حفظ برجام
حمایت همه جانبه و یک‌صدا از حفظ برجام در شرایط موجود در داخل کشور یکی دیگر از ضرورت هایی است که وزارت خارجه باید وظیفه هماهنگی آن را برعهده بگیرد؛ باید بدانیم حمایت از حفظ برجام در شرایط موجود تنها مربوط به مسائل هسته ای کشورمان و تحریم‌های بین المللی محدود نمی شود بلکه بی اعتباری ایالات متحده در سطح افکار عمومی جهانی را نیز به دنبال دارد. در این زمینه برگزاری جلسات منظم و با پوشش رسانه ای بین المللی گسترده بین نهادهای انقلابی، نظامی و امنیتی کشور با تیم مذاکره کننده هسته ای پیشنهاد مي‌شود. هم نقش سران كشور، مجلس شورای اسلامی و هم مسئولان عالی قوه قضايیه و سخنرانی ها و نظرات‌شان نیز بسیار گسترده خواهد بود كه اين نيز یک جهاد می طلبد.
ادامه جهاد در برابر تكفيري‌ها
ادامه حضور مقتدارنه کشور در جبهه های نبرد با تکفیری ها در مرزهای غربی نيز پيشنهادي ديگر است؛ بی شک یکی از مهم‌ترین دلایل مخالفت ترامپ و تیم جمهوری خواهان افراطی او با برجام، نقاط قوت و فرصت های پیش روی ایران در شرایط فعلی منطقه جنوب غرب آسیاست. به نظر می رسد در شرایط موجود اگر سرِ سوزنی از تلاش ها و هزینه هایی که چه به شکل معنوی و چه مادی در منطقه شده است به هر دلیلی کوتاه بیاییم آیندگان از این تصمیم به خوبی یاد نخواهند کرد؛ تقویت قدرت منطقه ای ایران یکی از مهم‌ترین ضرورت ها برای حفظ فعلی برجام خواهد بود كه بي‌شك اين روند نيز نيازمند یک جهاد است.
حركت بيشتر به سمت شرق
افزایش تلاش در زمینه راهبرد «نگاه به شرق» با محوریت روسیه و چین نيز مي‌تواند با تمام انتقادهايي كه وجود دارد راهكاري براي مقابله با سياست‌هاي ترامپ باشد؛ با تمامی تحلیل ها و تفسیرها از روابط پیچیده دو قدرت فوق با ایران در سالیان اخیر به نظر می رسد تقویت روابط ایران با چین و روسیه در قالب راهبرد «نگاه به شرق» یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دستگاه دیپلماسی کشور در به دست آوردن فرصت های بیشتر از شرایط فعلی برجام است؛ مساله‌ای که به نظر می رسد با سیل ورود شرکت ها و قراردادهای اروپایی، وزارت امور خارجه مشورت‌های لازم را به سایر وزارتخانه ها و سازمان های درگیر در پروژه های کلان ملی برای سرمایه گذاری های خارجی نمی دهد.
بعید نیست با افزایش روابط اقتصادی ایران با اروپا و عدم ایجاد فرصت‌های سرمایه گزاری مشترک با چین و روسیه، وزن حمایتی آن‌ها از برجام مورد سوءاستفاده سیاسی آن ها قرار گیرد. اين موضوع نيز مانند تمام مسائل فوق نيازمند عزمي جهادي است.
تقويت رابطه با اتحاديه اروپا
دوری از همکاری های دوجانبه با کشورهای اروپایی و تلاش برای برقراری روابط ایران و اتحادیه اروپا در قالب یک کمیسیون مشترک نكته‌اي است كه نبايد از آن چشم‌پوشي كرد؛ مسئولان وزارت خارجه بايد تلاش کنند کشور را بیشتر طرف اتحادیه اروپا کنند و به انعقاد قراردادهای مشترک با این نهاد و سازمان های تابعه آن بپردازند تا کشورها و شرکت های هر یک از کشورهای اروپایی. بی شک طرف شدن با اتحادیه اروپا منافع و البته اعتماد بیشتر را در پی خواهد داشت تا طرف شدن با یک کشور یا یک شرکت که در تجربه های قبلی، سوابق خوبی را در ذهن ما از خود به جای نگذاشته اند؛ تلاشی که تقریبا مشابه آن در راهبردهای روسیه و ترکیه در ارتباط با اتحادیه اروپا دیده می شود. پیشنهادی که البته زياد مورد اقبال کشورهای اروپایی طرف ما نخواهد بود و اين حركت نيز یک جهاد می طلبد.
زيركي در برابر يك سياست‌خصمانه
استفاده از ظرفیت‌های غیردولتی و NGO ها در ترویج جهانی فرآیند خلف وعده ایالات متحده در برجام؛ چرا که در شرایط کنونی بسیاری از مسئولان فعلی، سابق و اسبق ایالات متحده به مخالفت با راهبردهای سیاست خارجی ترامپ پرداخته اند؛ هرچند ظرفیت ها و فرصت های قابل بهره برداری دولتی ایران از مسئولان ایالات متحده برای نقد سیاست های استعماری آن ها به دلیل عدم برنامه ریزی ما در این سال ها در پایین ترین سطح است اما می توان از ظرفیت های غیردولتی در این زمینه بسیار بهره برد؛ برای مثال برگزاری همایش‌های تخصصی بین‌المللی البته نه در داخل کشور بلکه در کشورهای مختلف و البته در محیط های دانشگاهی آن ها در زمینه برجام و مقایسه تطبیقی عملکرد طرفین مذاکره یک پیشنهاد عملیاتی است که بايد توسط سفارتخانه‌های ما در کشورهای دیگر پیگیری شود؛ به نظر می رسد پیگیری برگزاری حداقل 50 همایش بین المللی در 50 کشور جهان با مشارکت نهادهای غیردولتی(برای مثال دانشگاه های مطرح آن کشورها با برخی دانشگاه‌های داخلی ایران) و استفاده از ظرفیت های آگاهی بخشی و رسانه ای سازی آن می تواند عملکردی مناسب برای بهره برداری بهتر از فرصت های برجام در شرایط حاضر باشد كه اقدامات جهادي مسئولان را براي پيشبرد اين امور طلب مي‌كند.
اميد به اقدامي جهادي
در نهایت، هرچند این پیشنهادها تنها اشاره به گوشه ای از برنامه‌های موجود بود و بي‌شك بسیار پیشنهادهاي دیگر می‌توان به این موارد اضافه كرد اما هدف از این نوشتار، جلب توجه دستگاه دیپلماسی کشور به شرایط بی بديل حال حاضر در فضای بین‌الملل علیه ایالات متحده و به نفع برجام است که می‌تواند با یک برنامه‌ریزی و هدایت درست به نفع آرمان های جمهوری اسلامی ایران و خون هزاران هزار شهید انقلاب اسلامی نیز بدل شود؛ امید است که رخوت و ایستایی موجود در برخی سازمان های کشور، ما و آیندگان ما را انگشت به دهان نکند؛ امیدی که برای دستیابی به آن، یک جهاد می طلبد.
سایر اخبار این روزنامه
آمريكا این بار نيز تو دهنی خواهد خورد
گزارشـي بعد از مرگ سهراب
خشونت در سرزمین اهـورا
شش گانه مدارا و پيروزي
مستاجر مستاصل کاخ سفید
چهار پر سش كليدي!
موضوع سپنتا نيكنام رفع نشود، از طریق شورای حل اختلاف قوا پیگیری می شود
مقدمات اجراي حكم بابك زنجاني بايد فراهم شود
توسعه صنعتی، راه مقابله با کم آبی است
داستان تکراری کودک‌آزاری و ضعف در نظام تربیتی
گزارشي بعد از مرگ سهراب
اگر موضوع لغو عضویت سپنتا نيكنام حل نشود از طریق شورای حل اختلاف قوا پیگیری می شود
