روزنامه همدلی
1395/12/09
گفت‌وگوی همدلی با پروانه مافی، نماینده مردم تهران در رابطه با طرح تشکیل وزات محیط زیست
دست «محیط زیست» بازترمی‌شود اگر وزارتخانه‌شود؟همدلی | گروه جامعه: می‌گویند با این طرح، سرمایه طبیعی کشور حفظ میشود. مخالفان اما معتقدند که سابقه ادغام سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها در کشور، سابقه مطلوبی نیست؛ قرار بر این بوده که سازمان امور اراضی و منابع طبیعی با سازمان حفاظتِ محیط زیست ادغام و وزارت محیط‌زیست و منابع طبیعی تشکیل شود. یکی از دلایل موافقان هم افزایش قدرت پاسخگویی، در صورت تشکیل وزارتخانه است که این می‌تواند گامی در جهت پیشگیری از بحران‌های زیست محیطی، محسوب شود. از طرف دیگر بحث چابک‌سازیِ ساختار سازمانی محیط زیست و کوچک‌شدن بدنه دولت هم مطرح میشود.
طرح تشکیل وزارت محیط زیست و منابع طبیعی توسط غلامرضا کاتب، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، اعلام وصول شد و این در حالی است که پیشنهاد تشکیل وزارت محیط زیست و منابع طبیعی در مجلس از جمله موضوعاتی است که از مدت‌ها پیش مطرح بوده و موافق و مخالفان خاص خود را دارد. به نظر می‌رسد، سرانجام طرح، طبعاً به نظر جمعی نمایندگان وابسته باشد. هنوز فراکسیون و کمیسیون مربوطه در این مورد تشکیل جلسه نداده‌اند و ابعاد طرح در سطح کلیات است. پس از برگزاری نشست‌های کارشناسی و بررسی دقیق موضوع می‌توان سرانجام آن را پیش‌بینی کرد.
به دلیل اهمیت موضوع، همدلی در این رابطه با خانم پروانه مافی، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفت‌وگویی را ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
به طور کلی با تشکیل وزارتخانه محیط زیست موافقید؟
همان‌طور که می‌دانید این طرح به طور عادی اعلام‌وصول شده که به موجب آن سازمان امور اراضی و منابع طبیعی با سازمان حفاظتِ محیط زیست ادغام و وزارت محیط زیست و منابع طبیعی تشکیل خواهد شد، با این‌که این طرح را می‌توان از زوایای گوناگون نگریست و نقدها و نظرات متنوعی درباره آن وجود دارد اما چون تشکیل این وزاتخانه را گامی تاثیرگذار در حفظ سرمایه طبیعی کشور می‌دانم، من با کلّیات آن موافقم.
موافقان و مخالفان طرح چه دلایلی دارند؟
مخالفان تشکیل وزارتخانه محیط زیست اعتقاد دارند که سابقه ادغام سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها در کشور، سابقه مطلوبی نیست و نتیجه مثبتی به همراه نداشته. از سوی دیگر برخی مخالفان مدعی‌اند که سازمان حفاظت محیط زیست، یک نهاد نظارتی در حالی‌که سازمان جنگل ها یک نهاد اجرایی است و همین تفاوت منجربه ترکیب‌ناپذیری وظایف سازمان جدید میشود. این مخالفان مدعی‌اند که سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال حاضر و به واسطه قرارگیری در جایگاه معاونت ریاست جمهوری، از قدرت بالایی برخوردار است. چرا که معاونت رئیس‌جمهور از وزارت بالاتر است و این سازمان وظایف نظارتی دارد که در صورت تبدیل شدن به وزارتخانه، این وظایف به نوعی معلّق میشود. برخی دیگر با ادغام این دو سازمان موافقند، اما تبدیل‌شدن به وزارتخانه را بر نمی‌تابند.
در آن سمت نیز موافقان، استدلال می‌کنند که محیط زیست و منابع طبیعی در امتداد یکدیگرند و ادغام آن‌ها موجب ایجاد مدیریت هماهنگ و منسجم تر میشود. یکی دیگر از دلایل موافقان، افزایش قدرت پاسخگویی با تشکیل وزارتخانه است، چراکه وزیر مربوطه ملزم به پاسخگویی در رابطه با عملکرد خود در برابر نمایندگان مردم خواهد بود. در اصل تشکیل وزرات محیط زیست قدرت نظارتی نهادهای ناظر را افزایش داده و گامی در جهت پیشگیری از بحران‌های زیست محیطی است. از طرف دیگر این ادغام به چابک‌سازیِ ساختار سازمانی محیط زیست و کوچک‌شدن بدنه دولت -هرچند ناچیز- منجر خواهد شد. همچنین تجمیع مسائل پراکنده محیط زیست ذیل یک سازمان و مدیریت یکپارچه، افزایش پاسخگویی و توان بودجه‌ای، از دیگر دلایلی است که موافقان طرح می‌کنند.
به عنوان موافق طرح، دلایل شما برای دفاع از آن چیست؟
جدای از دلایل موافقان، من در همه‌امور به تکمیل چرخه قانونگذاری، اجرا، نظارت و ارزیابی تاکید دارم. معتقدم جایگاه فعلیِ سازمان حفاظت محیط زیست به لحاظ ساختاری یک جایگاهِ کارا و اثربخش نیست. مطالبه‌گریِ مجلس از معاونت رئیس‌جمهوری با مشکل قانونی روبه‌روست و پاسخگویی در این ساختار به شکل مطلوب رخ نمی‌دهد. به عقیده من، اولین گام در جهت پاسخگویی، نظارت و مطالبه‌گری است و این امر میسر نمی‌شود مگر این‌که ساختار سازمانیِ فعلی محیط زیست به ساختار وزارتخانه‌ای تبدیل شود. اگر خاطرتان باشد معاونت تربیت بدنی هم بر محور همین دلیل به وزارت ورزش و جوانان تبدیل شد. جدای از این، سازمان حفاظت محیط زیست از یکسو به دلیل شان معاونتی رئیس‌جمهور، در اذهان عمومی مسئول مستقیم تمامی مسائل زیست‌محیطی کشور دانسته میشود، از سوی دیگر بودجه آن‌که علی رغم همه افزایش‌ها قرار است در سال آتی به 650 میلیارد تومان برسد، پاسخگوی نیازهای زیست محیطی و اساسیِ کشور چون مقابله با ریزگردها، جلوگیری از خشک‌شدن تالاب‌ها، احیای دریاچه ارومیه، رسیدگی به وضعیت گونه‌های حیوانی در خطر انقراض و بسیاری موارد دیگر، نیست.
از سوی دیگر معتقدم باید به سمتی برویم تا روح قانون هر چه بیشتر مبنای عمل قرار گیرد. قوانین بالادستیِ ما برای مجلس، دولت و قوه قضائیه تفکیک قائل شده‌اند. در واقع این وظایفِ نظارتی، وظایفِ اجرایی و وظایفِ قانونگذاری‌اند که از هم جدا شده‌اند. نمی‌شود از یک طرف قوه‌ای برای قانونگذاری داشته باشیم، از طرف دیگر سازمانی به واسطه قرارگیری در جایگاه معاونت ریاست جمهوری، بخش عمده وظایف خود را نظارتی بداند. حتی اگر چنین هم باشد، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری که طبق این طرح قرار است با سازمان حفاظت محیط‌زیست ادغام شود، خود زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی و رئیس آن معاون وزیر است. در چنین شرایطی اِعمال دستورات از سوی معاونت رئیس‌جمهوری، اصول سازمان و مدیریت را هم مختل و وحدت فرماندهی را با مشکل مواجه می‌کند. از طرفی دیگر باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که گستردگی و پیچیدگی بحث محیط زیست به اندازه‌ای است که سازمان مربوطه امکان مدیریت آن را تاکنون نداشته و غفلت ناخواسته نسبت به برخی مسایل زیست‌محیطی و بروز بحران نتیجه این گستردگی موضوع و عدم تناسب آن با ظرفیت‌های اجرایی موجود بوده است.
با این وصف پاسخِ شما به مخالفین طرح چیست؟
در رابطه با تجربه ادغام سازمان‌ها، من معتقدم ادغام سازمان جوانان و معاونت تربیت بدنی در قالب وزارت ورزش و جوانان، تجربه مثبتی در این حوزه بود. بنابراین نفس ادغام، به معنای ناکارآمدی نیست. اتفاقاً چنان‌چه با روش و هدف درست انجام شود، موفق خواهد بود.
در رابطه با این‌که به واسطه این ادغام و تبدیل‌شدن به وزارتخانه، از قدرت این سازمان کاسته میشود، باید گفت که قدرت‌داشتن یا قدرت‌نداشتنِ سازمان‌ها اساساً محل بحث نیست. موضوع مهم کارآمدی و اثربخشی است. نمی‌توان به خاطر منافع سازمانی، منافع ملّی را تحت الشعاع قرار داد و اولویت همواره با منافع ملّی است.
asarekiani@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
فرمان ضد مهاجرتی ترامپ، مردم لندن را پای فیلم فرهادی کشاند اسکار زیر سایه فروشنده
تمام اصول‌گرایی علیه روحانی
مشایی آفتابی شد بقایی به احمدی‌نژاد شبیه‌تر ازمن است
درگیری لفظی نماینده تهران و رئیس مجلس در صحن علنی؛ صادقی: مسائل مربوط به اذن رهبری را شخصا رفع و رجوع می‌کنید
پاسخ یک مقام امنیتی وزارت اطلاعات به سخنان سردار نجات ریگی را ما دستگیر کردیم
نامه‌نگاری رئیس جمهور سابق دستمایه طنز فضای مجازی شد احمدی‌نژاد و ترامپ در یک هشتگ
عباس توتونچی ماجرای سنت و مدرنیته از دوش حمام تا اسنپ
گفت‌وگوی همدلی با پروانه مافی، نماینده مردم تهران در رابطه با طرح تشکیل وزات محیط زیست
گفت‌وگوی همدلی با جهان‌بخش امینی عضو کمیسیون انرژی ادوار مجلس، در مورد راه‌های توسعه پایدار به کمک درآمد نفتی
گفت‌وگوی همدلی با مهدی عقدایی اقتصاد‌دان درباره بحران فقر و پیری همزمان در ایران
یغما گلرویی، شاعر و ترانه‌سرا در گفت‌و‌گو با «همدلی»: هنرمند باید روی نابرابری‌ها انگشت بگذارد
علی‌عسکری مدیریت رسانه ملی را ادامه می‌دهد؟ چالش‌های اردیبهشتی مدیر جام جم
گفت‌وگوی همدلی با مازنی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس جای رضایی بودم دور انتخابات را خط می‌کشیدم
