تهران از توسعه تجارت با پکن استقبال می‌کند؛

گروه بازرگانی- تجارت ایران و چین طی سال‌های گذشته به طور مرتب در حال افزایش بوده به طوری که همچنان چین، بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است‌ اما واقعیت این است که در زمان تحریم‌ها، ایران به محلی برای کالاهای بنجل چینی تبدیل شده بود و سرمایه‌گذاران چینی حاضر به ایجاد همکاری‌های مشترک با ایران نبودند به طوری که تنها ایران را بازاری برای صادرات کالاهای مصرفی می‌دانستند. ولی بعد از برجام و همچنین با تغییر و تحولاتی که در کشور ما ایجاد شد، چینی‌ها وارد فاز جدیدی از همکاری مشترک با ایرانی‌ها شدند. از این رو نه‌تنها بر اساس آمارهای تجارت خارجی در هشت‌ماهه سال‌جاری، چین همچنان شریک بزرگ تجاری ایران به شمار می‌رود بلکه درمجموع صادرات کالاهای ایرانی به چین در این مدت نسبت به سال گذشته 51/13 درصد افزایش یافته است.
هدف‌گذاری برای تجارت ۶۰ میلیارد دلاری
این در حالی است که چینی‌ها علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران و همچنین توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری با کشور ما هستند. بر این اساس دستیابی به مبادلات اقتصادی 60 میلیارد دلاری نیز در اظهارات دولتمردان و مسوولان دو کشور هدف‌گذاری شده است.
بر این اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت در دیدار با رییس اتاق بازرگانی بخش خصوصی چین، اقتصادهای دو کشور ایران و چین را مکمل یکدیگر دانست و گفت: برای مبادلات اقتصادی دو کشور هدف‌گذاری ۶۰میلیارد دلاری شده است که قابل دسترسی نیز هست. محمد شریعتمداری اظهار کرد: در پسابرجام علاقه‌مند هستیم برای توسعه همه‌جانبه روابط قدم‌های مستحکمی برداریم.


وی تشکیل شرکت‌های مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های تجاری، تولیدی و اقتصادی ایران در منطقه را از سیاست‌های عمومی دولت دانست و تصریح کرد: برای تحقق اهداف باید زیرساخت‌های لازم از جمله تسهیل روابط بانکی میان دو کشور تامین شود.
شریعتمداری ایران را سرزمینی بکر برای سرمایه‌گذاری‌های سودآور توصیف کرد و یادآور شد: حدود 14 هزار کیلومتر خطوط ریلی در کشور وجود دارد که باید این رقم را در مدت کوتاهی به 25 هزار کیلومتر نیز افزایش دهیم. از سوی دیگر ظرفیت حمل‌ونقل بار معدنی با استفاده از خطوط ریلی 28 میلیون تن است که این رقم نیز باید به 110 میلیون تن در سال افزایش پیدا کند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اعلام اینکه «برای رسیدن به رشد اقتصادی متوسط هشت درصد نیازمند 184 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی هستیم»، گفت: چین می‌تواند نقش قابل توجهی در تامین این سرمایه خارجی ایفا کند. بیش از یک میلیون و 500 هزار دستگاه ظرفیت تولید خودروی کشور است که با استفاده از سرمایه‌گذاری‌هایی از این دست می‌تواند تا دو برابر افزایش یابد.
جزییات مشارکت چینی‌ها
وزیر صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر برنامه دولت جهت تکمیل زنجیره ارزش افزوده مواد معدنی، ابراز کرد: توسعه اکتشافات و استخراج در حوزه معادن فلزی و غیرفلزی و ساخت ماشین‌آلات سنگین برای استخراج معادن پتانسیل‎های خوبی برای همکاری میان دو کشور خواهند بود.
شریعتمداری با اشاره به افتتاح دو کارخانه پترو‌پالایش مسجد‌سلیمان و فولاد شادگان با مشارکت چینی‌ها، گفت: ایمیدرو حدود چهار میلیارد دلار پروژه مشترک با چینی‌ها دارد و حجم قراردادهای مشترک ایدرو با چین حدود یک میلیارد دلار است.
وی با استقبال از توسعه همکاری‌ بانک‌های خصوصی دو کشور و تشکیل یک کارگروه مشترک برای پیگیری مذاکرات دو طرف، افزود: اقتصادهای دو کشور مکمل همدیگر هستند و امیدوارم به‌عنوان دو کشور مهم جاده ابریشم شعار «یک کمربند- یک جاده» را با همدیگر محقق کنیم.
فاینانس و تامین مالی با جدیت دنبال شود
همچنین رییس اتاق بازرگانی بخش خصوصی چین نیز در این دیدار از تشکیل کارگروه مشترک برای تداوم و پیگیری مذاکرات و توافقات انجام‌شده استقبال کرد و گفت: رشد اقتصادی چین به‌صورت بسیار سالم از 3/6 به 8/6 درصد رسیده است و هدف‌گذاری رشد اقتصادی هفت درصد را در دستور کار داریم که ایران در رسیدن به این هدف می‌تواند به ما کمک کند. وانگ یانگو با تشریح دستاوردهای چین در حوزه زیرساخت‌ها، یادآور شد: در این زمینه تکنولوژی‌های نوینی را به دست آوردیم ولی به‌لحاظ کمبود منابعی مانند نفت و مواد معدنی نتوانستیم این روند را افزایش دهیم و حوزه استخراج و پالایش مواد معدنی پتانسیل خوبی برای گسترش همکاری‌ها خواهد بود.
وی با تذکر اینکه موضوع فاینانس و تامین مالی پروژه‌های مشترک باید با جدیت دنبال شود، تصریح کرد: موضوع فاینانس اگر از طریق بانک‌های دولتی تامین نشد، بانک‌های خصوصی، بیمه‌ها و شرکت‌های تامین‌کننده فاینانس می‌توانند ما را در این زمینه یاری کنند.
اجازه واردات کالاهای بی‌کیفیت را نمی‌دهیم
همچنین در نخستین نمایشگاه اختصاصی ماشین‌آلات و محصولات خانگی چین در ایران که در راستای پروژه احیای جاده ابریشم برگزار شده است نیز‌ صحبت‌هایی در مورد افزایش مبادلات تجاری ایران با چین مطرح شد به طوری که معاون اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه سرمایه‌گذاران چینی، حاضر به خرید طرح‌های طراحان ایرانی در حوزه‌های مختلف هستند، گفت: تجارت رسمی کشور، اجازه واردات کالاهای بی‌کیفیت چینی را نمی‌دهد.
این در حالی است که در شرایط فعلی نیز با وجود اینکه تجارت رسمی دو کشور در حال افزایش است اما همچنان کالاهای درجه چندم چینی بلای جان تولیدکنندگان داخلی شده و بازار ایران را در حوزه‌های مختلف احاطه کرده است‌ تا جایی که مردم تصور می‌کنند تمام کالاهای چینی بی‌کیفیت هستند اما به دلیل قیمت‌های پایین، سراغ خرید آنها می‌روند. در همین خصوص معاون اتاق بازرگانی ایران گفت: تمام‌ کالاهای وارداتی از چین به ایران را نباید بی‌کیفیت دانست‌ بلکه کالاهای استاندارد و با کیفیت بالا مطابق با ضوابط وارداتی ایران، از مجاری رسمی نیز وارد کشور می‌شوند.
مظفر علیخانی تصریح کرد: کالایی که از مسیر قانونی وارد کشور می‌شود، مقررات قانونی را طی می‌کند‌ اما با توجه به اینکه مصرف‌کننده ما حق دارد از کالای باکیفیت و با قیمت مناسب استفاده کند، یکی از کارکردهای نمایشگاه‌ها این است که تولیدکنندگان واقعی را با بازرگانان واقعی بدون واسطه سر میز مذاکره قرار دهد که آنها بتوانند از مبدا کالاهای باکیفیت و دارای استاندارد، با قیمت مناسب و رقابتی را خرید کرده و به صورت مستقیم و بدون واسطه به کالاهای مورد نظر خود دسترسی یابند.
بازرگانان چینی، طراحی‌های ایرانی را می‌پسندند
علیخانی در خصوص سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران گفت: در حوزه‌های مثل نفت، گاز، پتروشیمی، محصولات شیمیایی و لوازم خانگی، پوشاک و منسوجات، آی‌تی طبیعتا زمینه‌های همکاری مناسبی برای سرمایه‌گذاری مشترک میان ایران و چین وجود دارد، این در حالی است که هنر چین در طراحی، قالب‌سازی، تولید انبوه و ارزان است و از سوی دیگر نیز‌ ایران مواد اولیه باکیفیت و فراوان در اختیار داشته و جوانان تحصیلکرده و مستعدی در کنار بازار ۸۰ میلیونی داخلی و ۴۰۰ میلیون نفری منطقه دارد‌ بنابراین انرژی ارزان و محیط مساعد در اقتصاد، می‌تواند زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری مشترک میان دو کشور باشد.
معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق بازرگانی ایران افزود: اگر سرمایه‌گذاران داخلی با توان طراحی چینی‌ها برای تولید ارزان، انبوه و باکیفیت جوینت شده و سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشند، می‌توانند کالاهای خوبی برای عرضه به داخل و خارج و حتی در کشور چین‌ تولید کنند.
وی تصریح کرد: چینی‌ها علاقه‌مند به استفاده از سرمایه‌های انسانی ایرانی‌ها هستند بنابراین می‌توان سرمایه‌گذاری‌های مشترک را بین دو کشور به راحتی شکل داد. البته چینی‌ها هم علاقه‌مند به همکاری مشترک با ایران هستند، این در حالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران و بازرگانان چینی، طراحی‌های ایرانی را می‌پسندند و حتی در این زمینه حاضرند طرح‌های ایران را خریداری کنند‌ به این معنا که علاقه‌مند به مذاکره با طراحان ایرانی هستند.
وی با اشاره به وجود 5/12 میلیارد دلار قاچاق در کشور‌ گفت: اگرچه رقم قاچاق ۲۵ میلیارد دلاری در دولت‌های گذشته اکنون به 5/12 میلیارد دلار رسیده است‌ اما باید توجه داشت که هنوز هم 5/12 میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود‌ بنابراین ممکن است این کالاها به لحاظ کیفی و استانداردها، ضوابط را رعایت نکنند.
به گفته علیخانی، ارتباط مستقیم در حلقه زنجیره تولید، تجارت رسمی و توزیع قانونی و در نهایت مصرف‌کننده نهایی، می‌تواند بسیار مفید باشد که طبیعتا از این طریق کالا قدرت رقابت زیادی خواهد داشت و با کالاهای قاچاق و ورودی از مبادی غیررسمی، وارد رقابت می‌شود‌ چراکه بسیاری از هزینه‌هایی که امروز مترتب بر تولید و تجارت رسمی کشور است، در مورد کالاهای قاچاق پرداخت نمی‌شود.
معاون اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: این طور است که کالاهای قاچاق از مسیر توزیع در داخل کشور حذف می‌شود. این در حالی است که حدود ۸۵ درصد واردات کشور، مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای بوده و ماشین‌آلات سرمایه‌ای را تشکیل می‌دهند‌ بنابراین هر چقدر بتوان تجارت رسمی کشور را افزایش داد، اقتصاد ایران نفع بیشتری می‌برد و به تولید و صادرات کشور هم کمک خواهد شد. ضمن اینکه علاوه بر اینکه محصولات خوبی را به مصرف‌کنندگان داخلی ارائه می‌دهیم، به مصرف‌کنندگان منطقه و سایر کشورهای دنیا نیز کالا عرضه خواهیم کرد.
تجارت ۱۸ میلیارد دلاری در 95
علیخانی با بیان اینکه در سال ۹۵‌ معادل ۱۸ میلیارد دلار تجارت دوجانبه با چین صورت گرفته است، ادامه داد: از رقم 18 میلیارد دلاری تجارت ایران و چین در سال ۹۵، 10 میلیارد دلار واردات کالاهای چینی به ایران و هشت میلیارد دلار نیز صادرات کالاهای ایرانی به این کشور بوده است‌ بنابراین برگزاری نمایشگاه ماشین‌آلات و محصولات خانگی چین در ایران، پلی برای برقراری ارتباط بین تولیدکنندگان و واردکنندگان و مصرف‌کنندگان است و از طریق ایجاد کالای رقابتی، پلی میان تولیدکنندگان با صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاهای ایرانی در خارج از کشور برقرار خواهد شد.
وی تصریح کرد: با وجود اینکه امروزه تبلیغات محیطی، تبلیغات در صدا‌و‌سیما، جراید و نمایشگاه‌های مجازی، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است ولی برگزاری نمایشگاه‌های فیزیکی به خاطر اینکه عرضه‌کنندگان و مخاطبان به صورت مستقیم وارد مذاکره و گفت‌وگو می‌شوند و محصولات مختلف را از نزدیک لمس می‌کنند، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این در شرایطی است که سال‌جاری از سوی مقام معظم رهبری، سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نامگذاری شده است و نقشه رسیدن به این هدف، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است. این نمایشگاه‌ها باید ابزاری برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انجام سرمایه‌گذاری مشترک در داخل کشور در راستای بومی‌سازی تکنولوژی‌های خارجی و انتقال دانش فنی و طراحی باشد.
به گفته علیخانی، دانش فنی و تکنولوژی باید از سوی کشورهای خارجی در راستای تولید محصولات باکیفیت، به تولیدکنندگان ایرانی منتقل شود و کالاهایی با برند معروف و معتبر تولید شده تا هم در داخل کشور ایجاد ثروت و ارزش افزوده شود و هم محصولات با‌کیفیت و استاندارد بالا برای صادرات به سایر کشورهای دنیا تولید شود.
وی اظهار داشت: این کالاها هم باید در بازار داخلی قابل رقابت باشد و هم اینکه از طریق صادرات به سایر کشورهای دنیا نیز سهم بازار بیشتری را کسب کرده و ارزآوری کشور را ارتقا دهیم. این در حالی است که پرچم ایران باید با تولیدات باکیفیت در بازار ۴۰۰ میلیون نفری منطقه و هفت میلیارد نفری دنیا برافراشته باشد.
علیخانی با بیان اینکه چینی‌ها قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، ادامه داد: طیف مختلفی از محصولات چینی در نمایشگاه اختصاصی ماشین‌آلات و محصولات خانگی چین در ایران عرضه شده است‌ ولی باید به این نکته کلیدی توجه داشت که چین، محصولات باکیفیت در ایران تولید کرده و با کیفیت متوسط و ضعیف را نیز در دستور کار تولید دارد، پس اینکه واردکنندگان ایرانی برای واردات چه اقلامی، سرمایه‌گذاری کرده و با چینی‌ها مذاکره و خرید می‌کنند، به استراتژی آن بنگاه اقتصادی برمی‌گردد.
وی اظهار کرد: ولی نباید این را هم از یاد برد که کالاهای وارداتی به ایران، عموما مشمول استاندارد اجباری و گواهینامه‌های فنی هستند و طبیعتا باید برای واردات رسمی و از مسیر قانونی، باید تمام این مراحل رعایت شود‌ یعنی فردی که واردات قانونی انجام می‌دهد و ثبت‌سفارش می‌کند، یعنی کارت بازرگانی دارد و شناسنامه‌دار است، بنابراین باید این کالاها را با عبور از ضوابط استانداردهای در نظر گرفته شده به بازار برساند.
سیاست تبدیل واردات به سرمایه‌گذاری
همچنین در حاشیه برگزاری این نمایشگاه، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران با بیان اینکه در سال‌جاری هشت میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده است، خبر از شکل‌گیری ائتلاف سرمایه و دانش میان ایران و چین داد.
احمد جمالی اظهار کرد: سیاست اصلی ایران تبدیل واردات به سرمایه‌گذاری در کشور است و بر این اساس‌ برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی کشورها در ایران را با این محور که منجر به امر سرمایه‌گذاری در داخل کشور می‌شود، مورد استقبال قرار می‌دهیم‌ چراکه نمایشگاه‌ها ‌می‌توانند ابزار مناسبی برای رسیدن به هدف سرمایه‌گذاری باشند.
وی با بیان اینکه زمینه‌هایی در حوزه ارائه تسهیلات، مزایا و مشوق‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی از سوی دولت ایران فراهم شده است، تصریح کرد: استقبال مناسبی طی دو سال گذشته از سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران توسط کشورهای خارجی صورت گرفته است که در این میان‌ چین نیز سرمایه‌گذاری رو به رشدی را طی سال‌های گذشته در اقتصاد ایران داشته است‌ به نحوی که به طور کلی میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال‌جاری هشت میلیارد بوده که از کشورهای مختلفی جذب شده است‌ اما چینی‌ها هم سهم مناسبی از این میزان سرمایه‌گذاری در ایران داشته‌اند.
جمالی ادامه داد: در حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و چینی‌ها نیز تنوع مناسبی در سرمایه‌گذاری در پروژه‌های اقتصادی ایران داشته‌اند.
این مقام مسوول در سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران خاطرنشان کرد: با توجه به نوع سرمایه‌گذاری‌هایی که چین در ایران داشته است، تلاش شده محصولات تولیدی نیز از کیفیت و قیمت رقابتی برخوردار باشد تا بتوان از پتانسیل‌های صادراتی سایر کشورهای منطقه به ویژه کشورهای مستقر در جاده ابریشم هم استفاده کرد و کالاهای تولید مشترک را به آنجا و سایر کشورهای دنیا صادر کرد. جمالی ادامه داد: ائتلاف سرمایه و دانشی که بین سرمایه‌گذاران چینی و ایرانی ایجاد شده است‌، به ارتقای کیفیت محصولات تولیدی کمک خواهد کرد‌ این در شرایطی است که یکی از وجوه سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال تکنولوژی است که می‌تواند بر کیفیت محصولات نیز اثرگذار باشد.
سرمایه‌گذاران ۱۱ کشور عضو جاده ابریشم در ایران
همچنین در ادامه یک مقام مسوول از حضور تولیدکنندگان 11 کشور عضو جاده ابریشم در ایران خبر داد و گفت: پروژه احیای جاده ابریشم، زمینه‌های سرمایه‌گذاری و تجارت دوجانبه و چندجانبه را فراهم خواهد کرد. محمدرئوف قادری گفت: بر اساس توافقات انجام شده بین ایران و کشورهایی که در مسیر راه ابریشم قرار دارند، تفاهم شده که جاده ابریشم مجدد بین این کشورها احیا شود این در حالی است که این نمایشگاه که با رهبری چین و 11 کشوری که در مسیر این جاده قرار گرفته‌اند، برای اولین بار در ایران برگزار شده است.
وی افزود: ایران نیز از این پس در نمایشگاه‌های اختصاصی که چین در سایر کشورهای دنیا به منظور شناسایی پتانسیل‌های احیای جاده ابریشم برگزار خواهد شد و از جمله هوم لایف، در کنار 11 کشور دیگر‌ حضور خواهد داشت.
به گفته قادری، هدف این موضوع احیای راه ابریشم و توسعه مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری بین کشورهای عضو خواهد بود و به طور قطع‌ این گردهمایی‌ها می‌تواند فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاران، صنعتگران، تولیدکنندگان و متخصصان در این حوزه باشد تا با حضور در چنین محافلی، تراز تجاری ایران با کشورهای عضو جاده ابریشم را ارتقا بخشد.
وی افزود: بر این اساس‌ شیوه‌هایی برای سرمایه‌گذاری متقابل و تجارت دوجانبه و چندجانبه میان کشورهای عضو جاده ابریشم، در نظر گرفته شده است.