کشاورزیان پیشنهاد کرد؛

گروه حمل‌ونقل- بسیاری از سازمان‌های دولت برای تامین هزینه‌های جاری خود خواهان افزایش قیمت سوخت هستند‌. در راس این سازمان‌ها راهداری قرار دارد که معتقد است یارانه سوخت باید به بخش حمل‌ونقل عمومی تزریق شود؛ بالاتر از آن، موضع اصولی دولت در این خصوص «افزایش قیمت بنزین برای کنترل ایمنی جاده‌ها» است‌. مسوولان اعلام می‌کنند که می‌توان از محل درآمد حاصل از افزایش قیمت سوخت تجهیزات ایمنی جاده‌ها را توسعه داد‌. با این وجود به نظر می‌رسد میان بدنه کارشناسی صنعت حمل‌ونقل در خصوص این تصمیم‌گیری انتقاداتی وجود دارد‌. بسیاری معتقدند که درآمدهای افزایش قیمت سوخت مانند سنوات گذشته در هزینه‌های جاری دولت مصرف می‌شود و چیزی به ایمن‌سازی جاده‌ها نمی‌رسد‌. همه این سخنان اما بخشی از ماجرای افزایش قیمت سوخت است؛ به تازگی مشخص شده است که دولت قصد دارد در سال آینده قیمت بنزین را افزایش دهد‌.
همزمان با رونمایی از لایحه بودجه 97 توسط دولت، بحث بر سر احتمال افزایش قیمت سوخت بالا گرفت؛ سوختی که نوسانات آن به غیر از اوضاع اقتصادی کشور حمل‌ونقل را هم تحت تاثیر خود قرار می‌دهد‌. پس از مطرح شدن این بحث‌ها سخنگوی دولت از احتمال افزایش قیمت بنزین به بیش از ۱۵۰۰ تومان در سال ۹۷ خبر داد‌. این اظهارنظر نوبخت بعدتر با اما و اگر بیشتری مواجه شد‌. به گفته او در بودجه امسال در خصوص حامل‌های انرژی 32 هزار میلیارد تومان از محل افزایش حامل‌های‌های انرژی اعتبار درنظر گرفته شد اما مجلس تا 48 هزار میلیارد تومان مجوز صادر کرد و دولت هم از این مجوز استفاده نکرد‌. پس از اینکه افزایش قیمت بنزین تا پایان سال منتفی به نظر می‌رسید حالا معاون وزیر راه‌وشهرسازی، از احتمال اجرای افزایش نرخ حامل‌های انرژی در قالب بودجه سال آتی خبر داده و گفته است: گرانی سوخت، لزوما مصرف را کاهش نمی‌دهد‌. به گفته داوود کشاورزیان، رییس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، دولت در قانون بودجه سال جاری، مجوز افزایش نرخ گازوییل تحت عنوان اخذ مالیات از نفت گاز را دارد؛ اما به دلیل پاره‌ای ملاحظات همچون افزایش نرخ تورم، با اجرای آن مخالف بود‌.
تورم در بخش کالاهای اساسی
مهر در گفت‌وگویی که با کشاورزیان در این خصوص داشته، آورده است: به دلیل آنکه بخش مهمی از حمل‌ونقل کالای کشور (بیش از ۹۰ درصد) اعم از کالاهای اساسی و مصرفی از طریق جاده جابه‌جا می‌شود، قطعا افزایش نرخ گازوییل به افزایش نرخ حمل کالا و نهایتا افزایش قیمت تمام شده محصولات منجر خواهد شد؛ این در حالی است که دولت حتی در صورت افزایش قیمت حامل‌های انرژی، باز هم در حال پرداخت یارانه به بخش حمل‌ونقل است‌.


در حال حاضر، نرخ گازوییل در کشور لیتری ۳۰۰ تومان است و قیمت جدید آن لیتری ۴۰۰ تومان در نظر گرفته شده؛ این در حالی است که با وجود همین افزایش بیش از ۳۳ درصدی نرخ گازوییل، باز هم نرخ نفت گاز (گازوییل) با فوب خلیج فارس که در حال حاضر لیتری ۱۴۰۰ تومان است، کمی بیش از یک‌سوم قیمت فاصله دارد و دولت همچنان به پرداخت یارانه به بخش حمل‌ونقل عمومی بار و مسافر، ادامه خواهد داد‌.
به دلیل بهره‌وری پایین بخش حمل‌ونقل جاده‌ای در اثر فرسوده بودن ناوگان، هزینه حمل‌ونقل در قیمت تمام شده کالا، حدود ۲۰ درصد تخمین زده می‌شود که به خاطر تخصیص یارانه به آن، اگرچه در بهای سبد کالای مصرفی مردم به صورت آشکار موثر نیست؛ اما این یارانه‌های پنهان سبب از بین رفتن منابع ملی برای نسل‌های آینده می‌شود؛ این در حالی است که نرخ گازوییل در سایر کشورها، بعضا بین ۳ تا ۵ برابر نرخ آن در ایران تخمین زده می‌شود؛ اما هزینه حمل در قیمت تمام شده کالا، حدود ۳ تا ۵ درصد است‌. از همین رو است که بسیاری از کارشناسان، اصلاح و منطقی کردن قیمت حامل‌های انرژی در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای را به صورت یک فرآیند چند ساله که از شوک تورمی جلوگیری کند، اقدامی مثبت ارزیابی می‌کنند؛ البته در صورتی که درآمدهای حاصل از افزایش قیمت سوخت به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای بینجامد‌.
نقش افزایش نرخ سوخت در بهبود عملکرد بخش مسافری
دولت دوازدهم با هدف ترویج استفاده از حمل‌ونقل عمومی درون و برون‌شهری، تلاش دارد قیمت حامل‌های انرژی در بخش مصارف شخصی و خودروهای بنزینی را گران کند تا مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی روی بیاورند‌. اقدامی که بدون افزایش زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی در بخش درون‌شهری، ممکن است به یک فاجعه منجر شود‌.
در بخش مسافری برون‌شهری نیز، به دلیل آنکه افزایش ۱۰۰ تومانی نرخ گازوییل در هر لیتر، رقم چندان اثرگذاری بر روی قیمت بلیت اتوبوس‌ها نیست و از سوی دیگر، هم توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای در سال‌های اخیر رشد مناسبی داشته و هم ناوگان مسافری جاده‌ای با افزایش ظرفیت قابل توجهی روبه‌رو بوده؛ به‌گونه‌ای که هم‌اکنون با ظرفیت خالی تردد می‌کند، ضمن اینکه امکان پاسخگویی حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری به افزایش تقاضای سفرها وجود دارد‌.
ایمنی جاده‌ها و افزایش قیمت بنزین
عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی نیز به تازگی، در همایش ایمنی حمل‌ونقل با انتقاد از ارزان بودن سوخت، گفت: ایران دومین کشور دنیا از نظر ارزان بودن سوخت است و تا زمانی که قیمت بنزین ارزان باشد، مردم به جای استفاده از حمل‌ونقل عمومی برای سفرهای بین‌شهری، از خودروی شخصی استفاده می‌کنند که به افزایش تصادفات جاده‌ای و خسارات فراوان مالی و جانی منجر می‌شود‌. مهرداد تقی‌زاده، معاون حمل‌ونقل وزیر راه‌وشهرسازی نیز در نشست خبری هفته دوم آذرماه خود اعلام کرده بود که یکی از عوامل بالا بودن آمار کشته‌های تصادفات جاده‌ای در ایران، ارزان بودن بنزین و استفاده فراوان مردم از خودروهای شخصی است‌.
این اظهارات با واکنش مردم و کارشناسان روبه‌رو شده بود که راه‌حل افزایش ایمنی سفرهای برون‌شهری را ارتقای ایمنی در ساخت‌وساز جاده‌ها و نیز افزایش کیفیت خودروهای تولید داخل عنوان می‌کردند‌.
دولت درآمد گرانی سوخت را به حمل‌ونقل عمومی بدهد
در این میان، داوود کشاورزیان، معاون وزیر راه‌وشهرسازی درباره زمان اجرای تصمیم دولت برای افزایش نرخ حامل‌های انرژی با بیان اینکه از زمان اجرای این تصمیم اطلاع دقیقی ندارم، اظهار داشت: احتمال دارد این افزایش نرخ سوخت، در قالب بودجه سال ۹۷ اجرایی شود‌.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی، منطقی شدن قیمت حامل‌های انرژی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: توصیه من به دولت این است که درآمد ناشی از افزایش قیمت سوخت، صرف توسعه متروی کلانشهرها و حمل‌ونقل عمومی شود‌. وی ادامه داد: همچنین به نظر می‌رسد باید بخشی از درآمدهای دولت از محل افزایش نرخ سوخت، به عنوان یارانه خرید اتوبوس نو به شهرداری‌ها و شرکت‌های حمل‌ونقل و مالکان اتوبوس‌های قدیمی پرداخت شود تا مردم آثار نوسازی ناوگان حمل‌ونقل را از نزدیک ببینند‌. رییس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای خاطرنشان کرد: صرف افزایش قیمت بدون توسعه حمل‌ونقل عمومی، موجب کاهش مصرف سوخت نخواهد شد‌.