روزنامه جهان صنعت
1396/09/25
اعلام فیلم‌های منتخب خارجی‌زبان اسکار ؛
گروه فرهنگ- آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار درحالی فهرست فیلم‌های منتخب برای رقابت در شاخه بهترین فیلم خارجی را معرفی کرد که نماینده ایران جایی در این فهرست 9 نفره ندارد. در این دوره اگرچه حذف شدن بزرگانی همچون میشائیل هانکه، آنجلینا جولی و یا روبن کامپیو از دور آخر اسکار عجیب بود، اما حذف شدن نماینده ایران چندان دور از ذهن نبود. «نفس» اگرچه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بهترین انتخاب ایران در بین دیگر فیلم‌ها بود اما حالا حذفش انتقاداتی را به دنبال داشته. انتقاداتی که شاید به دلیل برنده شدن ایران در دور قبلی بوده و به اعتقاد هوشنگ گلمکانی برخی را بدعادت کرده است.از میان ۹۲ فیلمی که امسال برای حضور در شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز سینمایی اسکار به آکادمی معرفی شدند، ۹ فیلم توانستند به دور بعدی رای‌گیری راه یابند. «یک زن شگفت‌انگیز» ساخته سباستین للیو از شیلی، «خالی از عشق» به کارگردانی اندری زویاگینتسف از روسیه، «محوشدگی» به کارگردانی فاتح آکین از آلمان، «از جسم و روح» به کارگردانی ایلدیکو انیادی به نمایندگی از مجارستان، «خوشبختی» ساخته الن گومه از سنگال، «میدان» ساخته روبن اوستلوند از سوئد، «توهین» ساخته زیاد دوئیری از لبنان، «فاکس ترات» به کارگردانی ساموئل مائوز از اسراییل و «زخم» ساخته جان ترنگوو به نمایندگی از آفریقای‌جنوبی ۹ فیلمی هستند که در رقابت شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی اسکار ۲۰۱۸ باقی ماندند.
دو سینماگر ایرانی، نرگس آبیار با فیلم «نفس» به نمایندگی از ایران و «آناهید آباد» با فیلم «یه وا» به نمایندگی از ارمنستان از ادامه رقابت باز ماندند و نکته قابل توجه عدم حضور چندین فیلم و سینماگر مطرح مانند آنجلینا جولی با فیلم «آنها ابتدا پدرم را کشتند» از کامبوج، میشاییل هانکه با «پایان خوش» از اتریش، آن ماری جاسیر با «واجب» از فلسطین، آنیژکا هولاند با «ردپا» از لهستان و مهم‌تر از همه روبن کامپیو با «120 تپش در دقیقه» از فرانسه است که این آخری چهار جایزه در جشنواره کن گرفته و فیلم منتخب انجمن منتقدان نیویورک و لس‌آنجلس نیز بود و هیچ کار‌شناسی در انتخاب آن تردیدی نداشت.
اصغر فرهادی توقعات را بالا برد
هوشنگ گلمکانی منتقد سینمایی با انتشار یادداشتی در صفحه اینستاگرامش به راه نیافتن نماینده ایران واکنش نشان داده و گفته است: «هنوز فکر می‌کنم «نفس» بهترین انتخاب برای اسکار بود. این یک رقابت است و ما نمایندگان سایر کشورها را ندیده‌ایم و نمی‌شناسیم که بخواهیم نفس را با آنها مقایسه کنیم. فیلم ما در رقابت با سایر فیلم‌ها، از نظر داوران این بخش کم آورده است؛ مثل خیلی سال‌های دیگر.» سردبیر مجله فیلم موفقیت‌های اصغر فرهادی در اسکار را عامل بالا رفتن توقعات دانسته و گفته: «گویا دو بار موفقیت اصغر فرهادی، بدعادت‌مان کرده و البته دچار تورم تعداد کارشناس در این زمینه هم شده‌ایم. حالا همه کسانی که مخالف انتخاب این فیلم بودند و فیلمی دیگر را مناسب می‌دانستند می‌گویند: «نگفتم؟» و معلوم نیست با چه اطمینانی فکر می‌کنند اگر گزینه آنها برای این رقابت انتخاب می‌شد، حالا جزو کاندیداها بود. این جور وقت‌ها همیشه یاد تعبیر ریچارد لینکلیتر در آغاز فیلمش «پرسه‌زن» درباره صحنه‌ای از «جادوگر شهر آز» می‌افتم که شخصیت‌های فیلم به آن چندراهی می‌رسند و بالاخره ناچارند یکی را انتخاب کنند. لینکلیتر می‌گوید هر کدام از این راه‌ها داستان خودشان را دارند که نمی‌دانیم چه می‌شدند و چه اتفاقی در آن مسیرها می‌افتاد. این اتفاقی است که بارها در زندگی خودمان افتاده است.»
همه فرستادگان ایران
ایران تاکنون ۲۴ فیلم را به عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار معرفی کرده است. در این بین تنها 2 بار اصغر فرهادی موفق به کسب جایزه بهترین فیلم شده است. یک بار در سال ۲۰۱۲ فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی موفق شد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را کسب کند و بار دیگر سال 2017 «فروشنده» او.
اولین نماینده ایران در اسکار اما «دایره مینا» بود. پنجمین ساخته داریوش مهرجویی و اولین فیلم رنگی این کارگردان و دومین همکاری‌اش با غلامحسین ساعدی و اولین فیلم ارسالی ایران به آکادمی اسکار. فیلمی که در ایران سه سال توقیف بود و رنگ پرده را ندید. این فیلم پیش از اسکار در جشنواره پاریس و برلین به نمایش درآمد و توانست جایزه‌هایی هم از این دو جشنواره کسب کند.
مستند «باد صبا» یا «باد عاشقان» ساخته آلبرت لاموریس تنها فیلم مستندی است که نماینده ایران در اسکار در سال 1358 بود. فیلمی که کارگردانش به واسطه آن جانش را از دست داد. هلیکوپتر فیلمبرداری این کارگردان در سد کرج دچار حادثه شد و فیلم توسط پسر او به اتمام رسید. اگر «ایستاده در غبار» به اسکار فرستاده می‌شد دومین فیلم مستندی بود که نماینده ایران می‌شد.
پس از انقلاب به مدت 15 سال ایران نماینده‌ای در اسکار نداشت. تا سال 1373 که فیلم «زیر درختان زیتون» عباس کیارستمی نماینده ایران در اسکار شد. فیلمی که سومین فیلم از سه‌گانه کیارستمی بعد از «خانه دوست کجاست» و «زندگی و دیگر هیچ» بود. نشریه ایوژوارت فرانسه این فیلم را در فهرست ۱۰۰ فیلمی که باید دیده شود قرار داد.
«بادکنک سفید» نماینده سینمای ایران در سال ۱۳۷۴ به اسکار معرفی شد. فیلمی با فیلمنامه‌ای از عباس کیارستمی که بهار همان سال توانسته بود جایزه فیپرشی کن را از آن خود کند. بادکنک سفید یکی از فیلم‌های پر امید ایران در اسکار بود که البته نتوانست جایزه بهترین فیلم خارجی را در آن سال از آن خود کند.
در سال ۱۳۷۶ فیلم «گبه» ساخته محسن مخملباف نماینده سینمای ایران برای آکادمی اسکار بود. فیلمی که روایت داستانی عشقی از سوی دختر ایل قشقایی است و موسیقی آن را حسین علیزاده ساخته است. فیلمی که بیش از قصه آن نشان‌دهنده فرهنگ و تنوع قومیتی در ایران بود و گمان می‌رفت برای نمایندگان آکادمی اسکار جذاب باشد هر چند گبه هم شانسی برای نامزدهای نهایی اسکار نداشت و از رقابت آن سال کنار رفت.
نیمه‌های دهه هفتاد برای سینمای ایران بسیار خوش‌یمن بود. بهار سال 76 و در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری عباس کیارستمی توانست برای فیلم طعم گیلاس جایزه نخل طلای کن را ببرد، جایزه‌ای که هنوز برای ایران تکرار نشده است و سال بعد از آن هم فیلم «بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی به عنوان نماینده ایران در اسکار برای اولین بار به فهرست پنج فیلم نهایی اسکار راه پیدا کرد. هر چند این فیلم نتوانست جایزه آن سال را ببرد و فیلم «زندگی زیبا» ساخته روبرتو بنینی از ایتالیا اسکار بهترین فیلم خارجی را کسب کرد. این اولین باری بود که فیلمی از ایران توانسته بود نظر منتقدان آکادمی را به خود جلب کند.
«رنگ خدا» در سال 1378 نماینده ایران در اسکار بود. دومین فیلم از مجید مجیدی در راه اسکار. فیلم رنگ خدا در آمریکا در حدود فقط سی سینما حدود دو میلیون دلار فروش داشت. فیلمی که مورد توجه منتقدان سینمای آمریکا هم قرار گرفت و بعد از موفقیت فیلم «بچه‌های آسمان» به نظر می‌رسید شانس بیشتری در اسکار داشته باشد اما این فیلم به 5 نامزد نهایی راه نیافت.
پس از موفقیت فیلم‌های کوتاه بهمن قبادی اولین فیلم بلند او یعنی «زمانی برای مستی اسب‌ها» در سال ۱۳۷۹ نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار بود. فیلمی که در ایران هم چندان مورد توجه قرار نگرفت و در اسکار هم موفق نبود. هر چند در آن سال فیلم شاهکار «سرزمین هیچکس» ساخته دنیس تانوویچ توانست اسکار را از آن خود کند. به گزارش «جهان‌صنعت» و به نقل از جام‌جم فیلم «باران» ساخته دیگر مجید مجیدی سومین فیلمی از این کارگردان بود که به عنوان نماینده ایران در سال ۱۳۸۰ راهی اسکار می‌شد؛ فیلمی که به‌گونه‌ای سومین فیلم از سه‌گانه این کارگردان بود. در آن سال هم فیلم آلمانی «هیچ کجا در آفریقا» اسکار را برد تا فیلم مجیدی در سومین حضور این کارگردان نتواند در جمع پنج نامزد نهایی اسکار باشد.
سال 1381 فیلم «من ترانه 15 سال دارم» ساخته رسول صدرعاملی نماینده ایران در اسکار شد. این اولین فیلم اجتماعی سینمای ایران بود که راهی این جشنواره می‌شد اما باز هم باعث موفقیت در اسکار نبود.
«نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار در سال ۱۳۸۲ بود. در آن سال فیلم «دریای درون» شاهکار الخاندرو آمه‌نابار از اسپانیا توانست به اسکار دست پیدا کند.
بهمن قبادی دومین حضورش را در اسکار در سال 1383 با فیلم «لاک‌پشت‌ها پرواز می‌کنند» تجربه کرد؛ فیلمی که بعد از دو حضور از سینمای اجتماعی دوباره بازگشتی به سینمای ضد قصه داشت. این فیلم هم در آن سال اقبالی پیدا نکرد تا فیلم «ساتسی» از آفریقای جنوبی برنده اسکار بهترین فیلم خارجی آن سال باشد.
«خیلی دور خیلی نزدیک» ساخته رضا میرکریمی پس از آنکه در جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما مورد استقبال قرار گرفت در سال 1384 نماینده ایران در اسکار شد اما این فیلم هم نتوانست برای منتقدان اسکار چشمگیر باشد و حذف شد.
«کافه‌ترانزیت» ساخته کامپوزیا پرتوی در سال 1385 نماینده ایران در اسکار بود؛ فیلمی که موضوع آن در ایران هم با چالش‌ها و حاشیه‌هایی همراه بود و ارسال این فیلم هم انتقادهای فراوانی به همراه داشت. اما این فیلم بالاخره برای اسکار انتخاب شد و البته نتوانست به فهرست نهایی راه یابد.
فیلم «میم مثل مادر» آخرین ساخته زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار در سال ۱۳۸۶ بود اما این فیلم در اسکار شانسی نداشت و فیلم «مهاجرت‌ها» از ژاپن برنده اسکار شد.
سال 1388 «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی نماینده ایران در اسکار بود. اولین حضور اصغر فرهادی در اسکار با این فیلم امیدهای فراوانی را به همراه داشت چراکه درباره الی در جشنواره برلین خوش درخشیده بود و صاحب جایزه بهترین کارگردانی شده بود. نقدهای بسیار مثبتی هم در اکران خارجی این فیلم به چشم می‌خورد اما این فیلم هم نتوانست در فهرست نهایی باشد چراکه آن سال هم فیلم «در دنیای بهتر» سوزان بی‌یر از دانمارک با موضوعی ضدخشونت توانست اسکار را به خانه ببرد.
ارسال فیلمی بدون رعایت قوانین اولیه
سال 1389 سال عجیبی برای نماینده ایران در اسکار بود چراکه در حالی فیلم «بدرود بغداد» راهی اسکار شد که اصلا شرایط حضور را نداشت. نه فیلم اکران عمومی شده بود (که جزو شروط اصلی حضور در اسکار است) و نه زبان فیلم به زبان کشور مبدا بود (که این یکی هم از شروط اصلی است) بنابراین بدرود بغداد اصلا وارد رقابت نشد که بخواهد شانسی داشته باشد.
سال 1390 اما برای سینمای ایران نقطه عطفی بود چرا که بالاخره پس از سال‌ها که ایران نمایندگانی به آکادمی اسکار معرفی می‌کرد فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی موفق شد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را کسب کند.
سال 1391 هم سال جالبی برای سینمای ایران بود چراکه ابتدا فیلم «یه حبه قند» ساخته رضا میرکریمی برای رقابت در اسکار انتخاب شد اما سینمای ایران به واسطه ساخت فیلم موهن در آن سال اسکار را تحریم کرد و نماینده‌ای به این مراسم معرفی نکرد. در این سال «عشق» ساخته میشائیل هانکه از اتریش برنده بهترین فیلم خارجی‌زبان شد.
ایران در سال ۱۳۹۲ فیلم «گذشته» ساخته اصغر فرهادی را به عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار معرفی کرد؛ فیلمی که در فرانسه ساخته شد و محصولی مشترک از ایران و فرانسه بود اما این فیلم نتوانست به فهرست نهایی هم راه یابد تا در این سال فیلم «زیبای بزرگ» سورنتینو در ایتالیا اسکار را به خانه ببرد.
فیلم «امروز» ساخته رضا میرکریمی هم در سال 1393 نماینده ایران در اسکار شد؛ فیلمی با درونمایه اجتماعی که در جشنواره فیلم فجر هم مورد توجه قرار گرفت هر چند نتوانست جایزه‌ای کسب کند. این سومین فیلم از این کارگردان بود که راهی اسکار می‌شد.
در سال ۱۳۹۴ فیلم «محمد رسول‌الله» ساخته مجید مجیدی به آکادمی اسکار معرفی شد. این فیلم از دور رقابت‌های جایزه اسکار در بخش فیلم‌های غیرانگلیسی‌زبان حذف شد.
نماینده سینمای ایران سال گذشته «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی بود.
فیلم فروشنده که در جشنواره کن تحسین شده و جایزه بهترین فیلمنامه و بازیگر اصلی مرد را به دست آورده بود در نهایت برنده اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان 2017 شد.
نامزدهای نودمین دوره جوایز سینمایی اسکار روز ۲۳ ژاویه ۲۰۱۸ (سوم بهمن) اعلام خواهند شد و مراسم اعطای جوایز این رویداد مهم سینمایی نیز روز چهارم مارس (۱۳ اسفند) برگزار خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
ایران در مواضع خود نسبت به دریای خزر تجدید نظر نمی‌کند
کشاورزیان پیشنهاد کرد؛
افزایش نابرابری اقتصادی در جهان
اعلام فیلم‌های منتخب خارجی‌زبان اسکار ؛
سختگیری برای فروش هواپیما به ایران
تهران از توسعه تجارت با پکن استقبال می‌کند؛
مشکلات زیست محیطی خوزستان در حضور خبرنگاران تشریح شد؛
چرایی حذف نماینده ایران
بین مریض!
فقط ما خوبیم!
بی‌تدبیری دولت تمامی ندارد
نجات اقتصاد از مرگ
سیاست‌های ویرانگر ترامپ ادامه دارد؛
نقش قوه قضاییه در بهبود فضای کسب وکار زیر ذره‌بین «جهان صنعت»؛
جهان ادعای آمریکا را تایید نکرد
ائتلاف‌سازی هدفمند علیه ایران
لاپوشانی ضمیمه رای به روحانی نبود
