3 گام تا یک تحلیل بنیادین مطمئن در بورس

 پیشتر گفتیم که دو روش اساسی برای تحلیل نمادها در بازار سرمایه وجود دارد؛ تحلیل بنیادین و فنی. این را هم گفتیم که به طور کلی تحلیل بنیادین، به مراتب کارآمدتر از تحلیل فنی است. به ویژه کسانی که دید بلندمدت دارند، باید تاکید ویژه بر روندهای بنیادین و تغییرات متغیرهای اساسی موثر بر سهم داشته باشند. اما واقعیت این است که تحلیل بنیادین مثل تحلیل فنی، روشمند نیست؛ ضمن این که وقت بیشتری هم می گیرد. تحلیل بنیادین را از کجا شروع کنیم؟ شما می توانید تحلیل بنیادین را از سطوح مختلفی آغاز کنید؛ کلیت اقتصاد کشور و صنعت، گروه و شرکت. این که از کجا شروع کنید بستگی به شما و اطلاعات و تخصص فعلی تان دارد. اگر در جریان فضای خبری روز هستید و با سیاست های دولت و علم اقتصاد هم آشنایید می توانید از سطح کلان آغاز کنید. 1-تحلیل کلان؛ اقتصاد کشور و تصمیمات سیاستی، کدام گروه ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ در نگاه کل به جزء؛ ابتدا با رصد وضعیت اقتصادی کشور، صنایعی که در آینده چشم انداز مثبتی دارند را بر می گزینید؛ این رصد شامل برنامه های مهم، تصمیمات دولت و مجلس، لایحه بودجه و.... می شود. البته قطعا لازم نیست همه موارد را با دقت رصد کنید چرا که در عمل ممکن هم نیست بلکه فقط کافی است شاخک هایتان را حساس کنید و یک برنامه شخصی منظم داشته باشید. با این کار، روندهای کلی اقتصاد و تحولات تاثیرگذار دستتان خواهد آمد. برای مثال ممکن است به نتایجی این چنینی برسید: روند افزایشی دلار ممکن است در آینده برخی گروه های صادراتی مثل پتروشیمی، معدنی، فلزات و... را با بهبود سودآوری مواجه کند. رکود عمیق مسکن در گذشته در کنار سیاست های دولت برای رونق این بخش، ممکن است در یک بازه دو ساله به رشد گروه انبوه سازی منجر شود. تحولات منطقه ای و قراردادهای تجاری با کشورهای همسایه و توجه بیشتر بر ترانزیت، می تواند گروه حمل و نقل را تحت تاثیر قرار دهد. برنامه دولت برای تک نرخی کردن ارز برخی صنایع استفاده کننده از ارز مبادله ای مثل پتروشیمی پرهزینه خواهد بود. برنامه دولت در لایحه جدیدش برای مدیریت واردات خودرو، ممکن است باعث افزایش حاشیه سود خودروسازها شود. تلاش ها برای خودکفایی در تولید قند و شکر، تاثیراتی مثبت بر گروه قندی خواهد گذاشت. کاهش درآمد سرانه و قدرت خرید مردم (بر اساس گزارش هزینه درآمد خانوار) به مرور باعث حذف هزینه های غیرضروری از سبد طبقه متوسط خواهد شد؛ این موضوع ممکن است گروه های تولید محصولات لوکس یا ارائه دهندگان خدمات هتل و گردشگری و حمل و نقل را تحت تاثیر منفی قرار دهد. برای انجام این تحلیل، کافی است طبق یک برنامه شخصی، روزانه چند دقیقه یا درنهایت یک ساعت، به رصد اخبار بپردازید و نظر برخی تحلیل گران خبره را دنبال کنید. انتخاب مناسب تحلیل گران خبره و رصد نوشته های آن ها، انتخاب و عضویت در چند کانال خوب اقتصادی و همچنین رصد منظم یک یا چند خبرگزاری معتبر در این مسیر بسیار راهگشاست. 2- تحلیل بخشی؛ در صنایع خوش آتیه، کدام گروه ها؟ در گام بعد باید وارد گروه های صنعت شوید و اثر تحولات کلان را بر هر گروه یا طبقه اجمالا بررسی کنید. متاسفانه برخی فقط بر اساس یک تحلیل کلی، مثلا اظهارات نسیه وزیر صنعت درباره حمایت از صنعت تایر، اقدام به خرید نمادهای تایرسازی و خیلی زود ضرر می کنند. واقعیت این است که مرحله قبل، یعنی تحلیل کلان قابل حذف است و می توانید از این مرحله یا حتی مرحله بعد (یعنی تحلیل شرکت) شروع کنید اما خرید بر اساس تحلیل کلان اشتباه محض است. مثال های زیر این موضوع را شفاف تر می کند: اگرچه کاهش قدرت خرید مردم، به طور کلی وضعیت گروه گردشگری و حتی مسکن را تحت تاثیر منفی قرار داده است اما برخی هتل ها و شرکت های گردشگری، عمدتا به خارجی ها سرویس می دهند لذا تحت تاثیر این موضوع قرار نمی گیرند. ممکن است در کل گروه حمل و نقل چشم انداز مثبت داشته باشد اما حتما باید گروه های حمل و نقل باری و مسافری و همچنین ریلی، دریایی، خدمات بندری و... را تفکیک کرد. تاثیر تغییرات تعرفه خودرو، بر گروه قطعه سازی (به خاطر رابطه مالی این شرکت ها با خودروسازها) چندان شفاف نیست. حتی بین تولیدکنندگان خودرو، آن هایی بیشتر نفع می برند که اکنون محصولاتشان رقبای خارجی بیشتری دارد. برای این منظور به سایت ها، مجلات یا گروه های صنفی مراجعه کنید؛ مثلا اگر می خواهید بخش های صنعت پتروشیمی را تحلیل کنید، به سایت های صنفی مربوط مراجعه کنید. 3-مرحله حیاتی؛ تحلیل شرکت اما آخرین و حیاتی ترین مرحله تحلیل بنیادین مربوط به خود شرکت است؛ ممکن است یک شرکت به خاطر عملکرد داخلی خود، حتی با وجود این که هم گروهی هایش در وضعیتی فوق العاده قرار دارند، دچار کاهش سود شود یا این که برعکس یک شرکت خاص در صنعتی که شرایط خوبی ندارد؛ با رشد سود همراه شود. مثال های زیر را ببینید: شرکت با وجود کسب منفعت از افزایش نرخ دلار و همچنین سیاست های حمایتی دولت، به خاطر هزینه های مالی گذشته، درصد فزاینده ای از سود را بابت سود و جرایم تاخیر به بانک ها می دهد، لذا با کاهش سودآوری مواجه می شود. مدیریت ضعیف در پروژه های جدید یا خطوط تولیدی جدید، باعث اعمال زیان می شود. شرکتی خاص در گروهی که با کاهش شدید تقاضا مواجه است به خاطر عملکرد مناسب در بازاریابی، با رشد سود مواجه می شود. برای تحلیل شرکت ابزارهای متنوعی در اختیار دارید: نسبت های مالی مهم مثل p/e، تاریخچه پیش بینی و تحقق سود و مانند آن گزارش های فصلی و صورت های مالی؛ که قبلا درباره آن صحبت کردیم. گزارش های ماهانه؛ که میزان تولید و فروش را گزارش می دهد و روی کدال قابل دسترسی است.