پایین نگه داشتن دستوری قیمت بنزین مشکل مردم را حل نمی‌کند

آفتاب اقتصادی- الهام علائی: اعضای کمیسیون تلفیق مجلس تغییراتی را در گزارش قبلی خود در مورد بودجه ۹۷ اعمال کردند که این تغییرات در یارانه نقدی، کاهش انتشار اوراق، تغییر اعتبارات استانی آموزش و پرورش به اعتبارات ملی، حذف ردیف انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران و تسویه حساب با تامین اجتماعی صورت پذیرفت. این در حالی است که هدفمندی یارانه‌ها و قیمت انرژی دو مسئله مهم در بازنگری لایحه بودجه به شمار می‌روند. در کمیسیون تلفیق عدد ۲۳ هزار میلیارد تومان به ۳۰ هزار میلیارد تومان و سقف اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها از ۳۷ هزار میلیارد تومان به ۴۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این موضوع بدین معنی است که افرادی که تحت پوشش کمک یارانه‌ای در هدفمندی یارانه‌ها قرار می‌گیرند به میزان ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر افزایش یافته‌اند. از سوی دیگر مقرر شد که قیمت حامل‌های انرژی بدون تغییر بماند و پاداش بازنشستگی آموزش و پرورش افزایش پیدا کرد. آفتاب اقتصادی در این راستا با مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی گفت‌وگویی صورت داد که در ادامه آن را می‌خوانید.

دیدگاه شما درباره افزایش بودجه یارانه‌های نقدی چیست و آیا با این تصمیم موافق هستید؟
درخصوص یارانه‌ها به عنوان یک کارشناس اقتصادی اعتقاد دارم که یارانه باید فقط و فقط به سه دهک پایین درآمدی جامعه پرداخت شود. یعنی جمعیت ایران که امروز حدود ۸۰میلیون نفر است، هر دهک این جمعیت حدود هشت میلیون نفر است و سه‌دهک آن حدود ۲۴ میلیون نفر می‌باشند. بنابراین ما باید به ۲۴ میلیون نفر جمعیت پایین درآمدی کشور یارانه بدهیم که حدود ۹ میلیون نفر آنها در حال حاضر شناخته شده هستند و افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند. بقیه آنها نیز اگر متقاضی دریافت یارانه هستند باید به کمیته امداد مراجعه و ثبت نام کنند تا بتوانند یارانه خود را از کمیته امداد دریافت کنند. همچنین با افزایش بودجه یارانه‌ها موافق هستم اما رقم یارانه پرداختی به ۲۴ میلیون نفر مذکور باید افزایش یابد و به پیش از دو برابر برسد.



آیا پرداخت یارانه به همه افراد جامعه اقدامی اصولی است؟
من با اینکه یارانه به همه مردم پرداخت شود، کاملا مخالف هستم. این اقدام در هیچ جای دنیا صورت نمی‌گیرد و ما باید به این سیستم یارانه‌ها نظم ببخشیم و آنها را فقط به افراد نیازمند پرداخت کنیم. از سوی دیگر، به‌باور من کشور ما نیاز به اصلاحات اقتصادی ضروری دارد که اگر انجام نگیرد، در بلندمدت اقتصاد ایران دچار مشکل خواهد شد. همچنین این اصلاحات فقط توسط دولت قابل انجام نیست، بلکه مجلس، دولت و قوه قضائیه و به عبارتی مجموعه حکومت باید پذیرای این اصلاحات اقتصادی باشند.
بازنشستگان و حقوق آنها تا چه حد دارای اهمیت هستند و آیا افزایش پاداش بازنشستگی در کمیسیون تلفیق بجاست؟
سیستم بازنشستگی ما، چه سازمان تامین اجتماعی چه بازنشستگان لشکری و کشوری نیازمند قانون است. مثلا در حال حاضر به برخی افراد از یک صندوق دو حقوق پرداخت می‌شود. هر چند این مسئله ارتباطی با بودجه ندارد، اما این ساختار باید اصلاح شود. از سوی دیگر، سیستم بازنشستگی ما موجب افزایش طلاق شده و به زنان مطلقه حقوق پرداخت می‌شود. به‌عنوان مثال، وقتی مادر یک زن متاهل فوت می‌کند، او از همسرش طلاق می‌گیرد تا بتواند حقوق بازنشستگی مادرش را دریافت کند. بنابراین افزایش پاداش در صورتی که در یک سیستم شفاف و قانونمند صورت بگیرد، مناسب است تا بتوانیم کشور را به سوی انضباط اقتصادی هدایت کنیم چرا که در حال حاضر ما به اصلاحات اقتصادی در نظام اداری، نظام پولی و بانکی و سیستم مالی و سند بودجه نیاز مبرم داریم.

علت عدم افزایش قیمت حامل‌های انرژی چیست و آیا توجیه اقتصادی دارد؟
آنچه که مسلم است، اعتراضات و ناآرامی‌های اخیر توسط مردم بر این تصمیم مجلس موثر بوده است. اما یک مسئله مهم وجود دارد و آن اینکه نمایندگان مجلس فکر می‌کنند که اگر قیمت بنزین به صورت دستوری افزایش پیدا نکند، مشکل مردم حل می‌شود؛ در حالی که این طور نیست. در صورت عدم‌افزایش قیمت حامل‌های انرژی ناچار می‌شویم مانند دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد، قیمت نهاده‌ها را یکباره ۴۰۰ درصد یعنی پنج برابر افزایش دهیم. بنابراین با این مسئله کاملا مخالف هستم. در طول چهارسال گذشته، مطابق گزارش بانک مرکزی سالیانه به طور متوسط حدود ۱۰ درصد تورم در اقتصاد ما وجود داشته است. یعنی قیمت بنزین در چهار سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است. بنابراین باید بدانیم که بنزین نیز کالایی است مانند همه کالاها و اگر قیمت آن را افزایش ندهیم، ناچاریم به یکباره آن را بالا ببریم که تبعات بسیار منفی در بر خواهد داشت. به نظر من، قیمت بنزین نیز مانند قیمت ارز باید به صورت سالیانه و براساس مابه التفاوت تورم جهانی و تورم داخلی تعدیل شود تا جامعه متوجه فشار اقتصادی نشود. اما وقتی قیمت بنزین به صورت دستوری ثابت نگه می‌داریم و با بحران ارزی مواجه می‌شویم، نهایتا آنچه که اتفاق می‌افتد به نفع ثروتمندان و به ضرر فقرا تمام می‌شود. بنابراین باید سعی کنیم مکانیزم بازار قیمت‌ها را تعیین کند و دولت برای ثبات اقتصادی، امنیت اقتصادی، اصلاحات ساختاری و سیاست‌های کلان بخردانه برای تخصیص بهینه منابع سیاستگذاری کند. مردم در حال حاضر با مشکلات اقتصادی مواجه هستند، اما عمده اعتراض آنها به تبعیض، نابرابری، بی‌عدالتی و فساد اقتصادی است که باید مورد بحث و بررسی و اصلاح قرار بگیرد. ما اگر با مشکلات اقتصادی برخورد کارشناسی کنیم، می‌توانیم موفق باشیم.