«ابتکار» وضعیت بازار سرمایه در سال 96 را بررسی کرد از سود 64 درصدی تا رقابت در بازار بدهی

سمیرا ابراهیمی
از شاخص بورس به عنوان دماسنج اقتصاد یاد می شود. دلیل این تمثیل هم آن است که در محاسبه عدد شاخص، تمام شرکت های حاضر در بازار سرمایه که تمام صنایع کشور را شامل می شوند، نقش دارند. اگر شرکت های بورسی، حال و روز خوبی داشته باشند، به تبع شاخص هم روند رو به رشد خواهد داشت و حال اقتصاد کشور را مساعد نشان می دهد. اما اگر رکود بر فضای کسب و کار و تولید حاکم شود، شرکت های بورسی نیز سوددهی ندارند که بتوانند افزایش قیمت سهام داشته باشند. در این صورت یا درجا می زنند یا منفی می شوند که در این حالت شاخص کل بورس نشانه هایی از تب کردن را نمایان می کند.
از ابتدای سال 96 تا روز گذشته که آخرین روز کاری در آخرین هفته سال جاری بود، شاخص کل بورس اوراق بهادار از نیمه های کانال 77 هزار واحد، افت و خیز خود را آغاز کرد و اکنون به نیمه کانال 95 هزار واحد رسیده است. رشد 20 هزار واحدی شاخص در سال جاری در حال رخ داده است که این نماگر به نزدیکی های 100 هزار واحد هم رسید، اما به دلیل این که نوسان، اصل بی قید و شرط این بازار است، به دلیل منفی شدن سهام شرکت های بزرگی همچون بانکی ها که با گشایش سهام آنها پس از مدت های طولانی، دارندگان این سهام اقدام به نقد کردن سرمایه خود داشتند و سیل عرضه آغاز شد، شاخص کل در مسیر کاهش قرار گرفت. البته باید توجه داشت که تنها بخشی از ریزش شاخص مربوط به منفی شدن نماد سهام بانک ها بود و سایر سهام نیز در این اتفاق نقش داشتند.
البته در بررسی وضعیت بورس، باید به این نکته توجه داشته باشیم که برای تصمیم گیری در سرمایه گذاری، مهمتر از ارقامی که شاخص کل نشان می دهد، شاخص کل هم وزن و نحوه حرکت آن است.


در این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع 5 درصد نوسان مثبت یک شرکت کوچک به اندازه 5 درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است. شاخص کل هم وزن بورس اوراق بهادار تهران در حوالی 16 هزار واحد قرار داشت و روز گذشته کار خود را با قرار گرفتن در اوایل کانال 17 هزار واحدی به اتمام رساند. در این مسیر البته شاخص کل هم وزن تا کانال 18 هزار واحد در دی ماه هم پیشروی کرد، اما برآیند جمعی سهام بازار، کاهش هزار واحدی در این شاخص را ایجاد کرد. از سوی دیگر بازار فرابورس ایران مد نظر قرار می‌گیرد که عمدتا میزبان شرکت‌های کوچک تری نسبت به بورس تهران است. البته در فرابورس برای شرکت‌های کوچک و متوسط نیز ساز و کار جداگانه‌ای در نظر گرفته شده‌است که تامین مالی این نوع از شرکت‌ها نیز در بازار سرمایه توانایی وصول داشته باشد.
شاخص کل فرابورس که از آن تحت عنوان آیفکس هم یاد می‌شود، از ابتدای سال جاری ارقام 880 واحدی را نشان می‌داد. سپس در مسیر رو به رشد قرار گرفته و در روز گذشته به رقم 1080 واحدی رسید.
اما و اگرهای بازار بدهی در بورس و بانک
طبق تعاریف علم اقتصاد، بازار بدهی بازاری است که در آن انواع اوراق مبتنی بر بدهی مبادله می‌شوند. در واقع سرمایه‌ای که ناشر به آن نیاز دارد، از طریق تامین مالی جمع شده و در مدت مقرر از یک سال ا 20 سال می تواند در نوسان باشد، با سود توافق شده به سرمایه‌گذاران بر می‌گردد. در این بازار ذینفعان می‌توانند دیون جدید را در بازار اولیه خرید و فروش کنند و یا اینکه در بازار ثانویه اوراق مبتنی بر بدهی وارد شده و به خرید و فروش دیون گذشته بپردازند. در بازار بدهی انواع اوراق بهادار اعم از کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت مبادله می‌شود که می‌تواند مرتبط با دولت، شرکت‌ها، شهرداری‌ها و غیره باشد.
برای درک بهتر نقش بازار بدهی، باید توجه داشت که نقش اصلی بازار سرمایه تامین مالی شرکت‌هاست. نرخ پایه، کمترین سود دریافتی از معتبرترین مشتری بانک‌ها است از سوی دیگر اوراق مشارکت تجاری شرکت‌های معتبر آن را منتشر می‌کنند و اگر نرخ سودی که بابت اوراق مشارکت تجاری در بازار داده می‌شود از نرخ سود پایه پایین‌تر باشد، عملکرد بازار سرمایه مثبت ارزیابی می‌شود.
از شهریور ماه که شورای پول و اعتبار کاهش نرخ سود بانکی به 18 درصد را مصوب کرد، این موازنه به نفع فعالان بازار سرمایه کشور که چندین سال زیر سایه سنگین بانک‌ها، کسادی چشمگیری در حوزه سرمایه‌گذاری داشتند، سنگین شد. البته ناشران اوراق برای تامین مالی شرکت‌های بورسی، تلاش کردند نرخ سود اوراق را کاهش داده و به بانک‌ها نزدیک کنند که سرمایه‌گذارانی که برای کسب سود بیشتر به این بازار آمده‌اند را از دست ندهند، به موازات آن تامین مالی کنندگان در این بازار را نیز به بانک‌ها تقدیم نکنند. اما این بازی چندان هم طولانی نبود زیرا با ایجاد بحران در بازار ارز و تصمیم ضریب العجلی بانک مرکزی برای کنترل بازار و انتشار اوراق 20.5 درصدی، موازنه بازار‌ها دوباره به هم ریخت و پول‌ها به سمت سیستم بانکی فرار کردند. با این حال اوراقی که در ذیل بازار سرمایه حضور دارند، به دلیل ریسک اندک (تقریبا بدون ریسک) و سود‌های پرداختی که بر اساس تصمیم ناشران ماهانه، 3 ماه یک بار و یا 6 ماه یکبار پرداخت می‌شوند، محل مناسبی برای ورود سرمایه‌گذاران محتاط و گریزان از ریسک هستند.
ورود از راه صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای مدیریت ریسک
بهترین گزینه‌ای که کارشناسان بازار سرمایه موکدا مردم را به ورود به بورس از آن طریق ترغیب می‌کنند، ورود از در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه، در 3 نوع درآمد ثابت، در سهام و مختلط هستند. صندوق‌های درآمد ثابت، عمده منابع خود را در خرید و فروش اوراق به کار می‌اندازند، البته بخش کوچکی از این منابع را نیز می‌‌توانند به سوی بازار سهام سوق دهند. طبق آخرین اطلاعاتی که سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران منتشر کرده‌است، بیشترین سودی که صندوق‌های فعال در حوزه سهام داشتند، 64 درصد و کمترین سودی که سهامدران این نوع از صندوق‌ها به آن رسیده‌اند، منفی 79 درصد بود. صندوق‌های درآمد ثابتی نیز طیف سودی ارز 31 درصد تا صفر درصد را برای سهامداران خود ایجاد کرده‌اند. صندوق‌های مختلط نیز که اقتدار ورود به سرمایه‌گذاری در هر دو حوزه را دارند، سودی در طیف 29 درصد تا 10 درصد را ساخته اند.
مزیت اصلی ورود به بورس از طریق این صندوق‌ها این است که پیچیدگی‌های تحلیلی، مدیریت ثروت و بازارگردانی که عامه مردم از آنها اطلاعاتی ندارند، توسط مدیران حرفه‌ای انجام می‌شود و ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.
سایر اخبار این روزنامه
مرکل برای چهارمین دوره صدر اعظم آلمان شد «قدرت مند ترین زن جهان» همچنان بر مدار قدرت « ابتکار» تحلیل‌های مختلف در خصوص برکناری رکس تیلرسون را بررسی می‌کند همه اختلافات تیلرسون و ترامپ فیزیکدان برجسته انگلیسی در 76 سالگی در گذشت پایان تابش هاوکینگ رضا دهکی سایه روشن استیضاح «ابتکار» از حواشی استیضاح وزیر جهاد کشاورزی گزارش می دهد گذر حجتی از استیضاح آرام «ابتکار» روش‌های انتخاب کتاب در میان کتابخوانان را بررسی کرد سنت و مدرنیته در خدمت کتابخوانی «ابتکار» وضعیت بازار سرمایه در سال 96 را بررسی کرد از سود 64 درصدی تا رقابت در بازار بدهی نتیجه شور نمایندگان در دفتر رئیس مجلس برای حل اعتراض های کشاورزان نصف جهان اشتراک آب در مهر 97 به کشاورزان اصفهانی تعلق می‌گیرد یار نزدیک احمدی نژاد برای گذراندن حکم 15 سال حبس به زندان رفت بقایی و تکرار بازی اعتصاب غذا «ابتکار» ابهامات کناره گیری محمد علی نجفی از شهر داری تهران را بررسی می کند معمای استعفا در بهشت بیژن زنگنه: میزان تولید نفت در دو میدان آبان و پایدار غرب به ۱۰۵ میلیون بشکه می‌رسد پیونگ‌‎‌یانگ، واشینگتن، سوئد یا سوئیس ترامپ و کیم کجا دیدار خواهند کرد؟ وزارت امور خارجه روسیه: اقدامات خصمانه انگلیس بی‌پاسخ نمی‌ماند