ويژگي‌هاي بارز قرارداد آتي


مجتبي آزاديان
روزنامه‌نگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com

روز گذشته معاون دفتر تنظيم بازار وزارت جهاد کشاورزي اعلام کرد که قراردادهاي آتي زعفران در بورس کالاي ايران به زودي راه‌اندازي مي‌شود و اشاره کرد که قرارداد آتي زعفران، ابزار بسيار مناسبي از لحاظ شفافيت، کشف قيمت و تامين منابع مالي بخش کشاورزي است. ضمن اينکه باعث حرکت کردن به سمت استاندارد سازي محصول، تنظيم بازار و پيش بيني پذير کردن آن مي‌شود. وي همچنين اشاره کرد که قراردادهاي آتي ابزاري است که در تمام دنيا رواج داشته و مورد توجه بخش‌هاي مختلف قرار دارد به طوري براي مثال کشمش سال‌هاست که در قالب اين قرارداد در ازمير ترکيه معامله شده و مزاياي فراواني را براي بخش مشاورزي ترکيه به همراه داشته است. اما قرارداد آتي چيست و چه مزايايي دارد؟ به طور کلي در قرارداد آتي خريدار و فروشنده بر سر معامله مقدار مشخصي کالاي با کيفيت مشخص، قيمت معلوم و در زمان مشخص به توافق مي‌‌رسند. در اين نوع قرارداد فروشنده به تحويل کالا در تاريخي که در زمان عقد قرارداد معين شده متعهد مي‌شود و همچنين خريدار به پرداخت وجه در تاريخ مذکور متعهد خواهد شد. سرمايه‌گذاران و فعالان بازار سرمايه به طور معمول از اين نوع قرارداد براي پوشش ريسک خود استفاده مي‌کنند. به طور مثال؛ زارعي که مي‌خواهد محصولش در فصل برداشت از نوسانات قيمتي در امان باشد، مي‌تواند در اين نوع قراردادها سرمايه گذاري کند. به دليل داشتن خصوصيات اهرمي‌و دو طرفه بودن بازار؛ قراردادهاي آتي مورد توجه بسياري از فعالان بازار سرمايه قرار گرفته و طرفداران پروپاقرص خود را دارد و به همين دليل قرارداد آتي از ابزارهاي مالي در بازارهاي جهاني به شمار مي‌آيد. اين خصوصيت يعني خاصيت اهرمي‌مي‌تواند سودهاي سرشاري براي سرمايه‌گذاران داشته باشد و البته در کنار آناين نوع قراردادها از ريسک بالايي نيز برخوردارند. به همين دليل سرمايه‌گذاري در قراردادهاي آتي مستلزم داشتن دانش سرمايه‌گذاري بسيار بالايي است. اما خاصيت اهرمي‌اين نوع قراردادها بسيار مورد توجه است. خاصيت اصلي اهرم بدين صورت است که وارد آوردن نيرويي کوچک عملکردي چندين برابري به دست مي‌آيد. در قراردادهاي آتي نيز با سرمايه‌گذاري در آنها ممکن است که بازدهي چندين برابري نصيب سرمايه گذار شود.