علي كريمي و #گران_نميخريم

افزايش تصاعدي قيمت ارز، سكه، خودرو و... در هفته‌هاي گذشته علي كريمي، ملي پوش سابق كشورمان را بر آن داشت تا در اينستاگرام خود با انتشار پستي از مردم درخواست كند تا به مدت يك ماه خريد كالاهاي گران شده را تحريم كنند به اين اميد كه شاهد كاهش قيمت آنها باشيم. اين اقدام علي كريمي واكنش‌هاي زيادي را در فضاي مجازي برانگيخت...
، بسياري از ورزشكاران، هنرمندان و عموم مردم با اشتراك پست علي كريمي با اين كمپين همراهي كردند و گفت‌وگوهاي زيادي حول آن شكل گرفت. در اين ميان برخي با انتقاد از علي كريمي، اين اقدام او را غير تخصصي دانستند. اما چه اتفاقي افتاده است كه كساني مانند علي كريمي كه در ميان ايرانيان اعتبار و شهرت ورزشي فراواني دارد آغازگر كمپيني اقتصادي شده‌ است كه كالاهاي گران‌شده در آن تحريم مي‌شود و آيا اين قبيل اقدامات واقعا باعث كاهش قيمت اين كالاها مي‌شود؟
افزايش قيمت كالاها، نگراني مردم را براي از دست رفتن سرمايه‌هاي خود به همراه داشته است و كساني كه تا چند ماه پيش پول‌هاي‌شان را در بانك‌ها نگه داشته بودند، اين روزها نگراني از بين رفتن سرمايه‌شان، پول‌هاي‌شان را از بانك خارج كرده و اقدام به خريد كالا يا سرمايه‌گذاري در بازارهاي مختلف كرده‌اند. تحولات بازار بورس در روزهاي اخير حاكي از اين همين مساله است. برخلاف آنچه «علي كريمي» در رابطه با علت افزايش قيمت‌ها گفته بود كه آن را به دزدان و دلالان نسبت داده بود، برخي معتقدند همين افزايش نقدينگي در كنار سياست‌هاي بانك مركزي باعث افزايش قيمت‌ها شده است. اما از سوي ديگر برخي دقيقا به همين دليل معتقدند كه كمپين علي كريمي در صورت موفقيت با خارج كردن پول از بازارهاي بي‌ثبات مثل ارز، سكه و انحصاري مانند خودرو و كاهش تقاضا، مي‌تواند منجر به كاهش قيمت‌ها شود. بنابراين در صورت موفقيت اين كمپين، مي‌توان اميدوار بود كه شاهد كاهش قيمت‌ها باشيم.
اما در رابطه با موفقيت اين كمپين ابهامات زيادي مطرح است. سودجويي برخي افراد در هر شرايطي و ميل به حداكثر رساندن منافع فردي با وجود كاهش منافع جمعي، مي‌تواند يكي از موانع جدي موفقيت كمپين #گران_نميخريم و تحريم گسترده كالاهاي گران شده باشد. واقعيت آن است كه مطابق با پژوهش‌هاي جامعه شناختي، جامعه ايران يك جامعه اتميزه شده و فردگرايي خودخواهانه در سال‌هاي اخير در آن به‌شدت شيوع يافته است و به همين دليل نگراني بابت موفقيت اين كمپين كاملا موجه است. زماني كه فرد احساس مي‌كند كه آينده‌اي مبهم پيش روي خود مي‌بيند، فردگرايي خودخواهانه گسترش پيدا مي‌كند كه مصداق آن را ما در افزايش گرايش مردم به خريد ارز در ماه‌هاي گذشته برخلاف گران شدن آن مي‌بينيم. مشكلات اقتصادي در كنار ترس از تبعات اقتصادي خروج امريكا از برجام، باعث شده است كه فرد نسبت به آينده خود چندان خوشبين نباشد و به همين جهت نيز شاهد شكل‌گيري صف‌هاي طويل خريد دلار در ماه‌هاي گذشته بوديم. خريد سريع خودروهاي پيش فروش شده در روزهاي اخير نيز مصداقي ديگر در تاييد همين موضوع است.


در اين ميان و در شرايطي كه چهره‌هاي سياسي- اقتصادي نتوانسته‌اند مردم را اقناع كنند تا براي خريد كالاهاي مختلف هجوم نبرند و شكاف ميان مردم و مسوولان فزوني يافته است، اين چهره‌هاي ورزشي و هنري هستند كه صداي‌شان بيشتر شنيده مي‌شود و اگرچه علي كريمي در حوزه اقتصاد تخصصي ندارد اما احساس مسووليت اجتماعي‌اش، او را وادار مي‌كند تا به اين حوزه ورود كند و براي كاهش آلام مردم، اقدام به انتشار آن پست اينستاگرامي كند و كمپيني را آغاز كند كه طي آن كالاهاي گران شده خريداري نشوند و فارغ از اثرگذاري اين كمپين، اين حس مسووليت اجتماعي علي كريمي و ساير هنرمندان و ورزشكاراني كه از كمپين اون حمايت كرده‌اند قابل تقدير است.