پشتیبانی مسکو از آنکارا

سربازان آمریکایی یکی از انبارهای نظامی خود را در شهر مالکیه واقع در شمال شرق سوریه تخلیه کردند‌. ترامپ اخیرا با انتشار پیامی در شبکه توئیتر خبر خروج آمریکا از سوریه را اعلام کرد‌. او نوشت سربازان ما به خانه بازمی‌گردند!
خبرگزاری آناتولی ترکیه جمعه گذشته گزارش داد که سربازان آمریکایی به همراه خودروهای نظامی مدل‌هامر و کامیون‌هایی که در این انباری مستقر بودند خاک سوریه را به سمت عراق ترک کردند‌. طبق این گزارش انبار مالکیه یکی از مهم‌ترین مراکز تامین تسلیحات یگان‌های مدافع خلق بوده و برای توزیع سلاح و مهمات به گروه‌های مسلح کردی استفاده می‌شده است‌. آمریکا حدود دو هزار سرباز در ۱۸ پایگاه نظامی در سوریه مستقر کرده است‌.
خروج سربازان آمریکایی بنابه فرمان ترامپ انجام گرفته است‌. تصمیم ترامپ نه تنها با انتقاد کشورهای هم‌پیمان آمریکا روبه‌رو شده، بلکه در ایالات متحده نیز بسیاری‌ها بر این باورند که زمان خروج سربازان آمریکایی از سوریه هنوز فرا نرسیده است‌.
ترامپ همچنین اعلام کرد، رجب طیب‌اردوغان به او اطمینان داده که هر آنچه از داعش در سوریه باقی‌مانده است را ریشه‌کن خواهد کرد‌. به گفته رییس‌جمهوری آمریکا اردوغان مردی است که از عهده این کار برمی‌آید و از آن گذشته ترکیه با سوریه هم‌مرز است‌.


پس از اعلام خروج آمریکا از سوریه برای نخستین بار ترکیه و روسیه بر سر عملیات در سوریه به توافقاتی دست یافتند‌. این دو کشور شنبه گذشته توافق کردند که از این پس عملیات نظامی خود در سوریه را هماهنگ خواهند کرد‌. چاووش اوغلو اعلام کرد که ترکیه قصد دارد همکاری نزدیک خود را با روسیه و ایران در سوریه ادامه دهد‌.
نگرانی گروه‌های کرد از حمله ترکیه
خروج آمریکا از سوریه گروه‌های کرد سوری را بسیار نگران کرد‌. نیروهای مسلح کرد اعلام کردند که برای مقابله با تهاجم ترکیه از ارتش سوریه خواسته‌اند کنترل منبج را بر عهده بگیرد‌.
سخنگوی ارتش سوریه جمعه گذشته اعلام کرد که ارتش این کشور وارد منبج شده و پرچم سوریه را در این شهر کردنشین به اهتزاز درآورده است، این در حالی است که خبرنگار خبرگزاری فرانسه شنبه گذشته از منبج گزارش داد که در منبج هیچ اثری از ارتش سوریه و نیروهای بشار اسد دیده نمی‌شود، اما این خبرگزاری تاکید کرد که نیروهای نظامی محلی در آمادگی کامل به سر می‌برند و کنترل را در سطح شهر افزایش داده‌اند‌.
از طرفی وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که نظامیان این کشور که خروج آنها از سوریه برنامه‌ریزی شده است، در حال حاضر به عملیات‌های خود علیه داعشی‌های باقی مانده در این کشور ادامه می‌دهند‌. سخنگوی پنتاگون گفت: ما بر عملیات همزمان و قابل نظارت برای خروج نیروهایمان از سوریه تمرکز کرده‌ و تمامی اقدامات لازم را برای حفظ جان نیروهای نظامی‌مان در پیش گرفته‌ و داعشی‌های باقی مانده را تحت تعقیب قرار داده‌ایم‌. گلیسون از اظهارنظر درباره صحت گزارش‌های رسانه‌ها درباره خروج گروه اول سربازان آمریکایی از خاک سوریه در تاریخ ۲۸ دسامبر خودداری کرده و گفت: هیچ قصدی برای صحبت درباره جزئیات عملیات نداریم‌. به گزارش آناتولی، آمریکا برای اولین بار از زمان اعلام تصمیمش برای خروج نیروهای خود از سوریه، یکی از انبارهای نظامی خود در شمال شرق سوریه را تخلیه کرد‌. وزارت دفاع آمریکا نیز تاکید کرد، عملیات مبارزه با داعش در سوریه هنوز تمام نشده است و واشنگتن به همکاری‌های خود با هم‌پیمانانش برای نابودی قطعی این گروه تروریستی ادامه خواهد داد‌. آمریکا عملیات خود در مبارزه با داعش را در عراق از ژوئن ۲۰۱۴ با موافقت رسمی بغداد آغاز کرد، اما در سوریه همین عملیات را بدون موافقت دمشق از سپتامبر همان سال شروع کرد‌.
هماهنگی روسیه و ترکیه
در پی اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه دو کشور روسیه و ترکیه به توافق رسیده‌اند که از این پس عملیات نظامی خود در سوریه را هماهنگ خواهند کرد‌. درباره جزئیات توافق حاصله اطلاعات بیشتری انتشار نیافته است‌. به گفته وزیر خارجه ترکیه در نشست مسکو درباره تفاهمنامه مربوط به ایجاد یک منطقه غیرنظامی در ادلب هم مذاکره انجام شده است‌. به نوشته روزنامه حریت، مقامات ترک در سفر به مسکو اهدافی بسیار مهم را دنبال می‌کردند‌. یکی از مهم‌ترین این اهداف کسب اجازه استفاده از حریم هوایی سوریه بوده است‌. به باور تحلیلگران روزنامه حریت، ترکیه با استفاده از حریم هوایی سوریه به دنبال عملیات هوایی نقطه به نقطه در شرق فرات و مبارزه با داعش در جنوب شرق سوریه است‌. به نوشته این روزنامه، ترکیه برای نابودی داعش که در ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتری مرز ترکیه مستقر است به حریم هوایی سوریه احتیاج دارد‌.
ترکیه و گرفتن ضمانت‌های لازم از روسیه؟
به گفته کارشناسان هنوز روشن نیست که نشست مسکو تاچه حد موفقیت‌آمیز بوده است‌. محمد صالح خاتم کارشناس امور منطقه در استانبول می‌گوید ترکیه سیاستی چند وجهی را دنبال می‌کند‌. ساده‌اندیشی است اگر بپذیریم که ترکیه در زمینه منبج و سوریه تنها با آمریکا مذاکره کرده باشد‌.
این کارشناس خاطرنشان می‌کند که ترکیه ارتش سوریه را به گروه‌های مسلح کرد در مرزهای خود ترجیح می‌دهد و یگان‌های مدافع خلق هم ارتش بشار اسد را به ارتش ترکیه ترجیح می‌دهند‌. پیش از این سخنگوی ریاست‌جمهوری ترکیه در نشست خبری اذعان کرده بود گفت‌وگوی تلفنی اردوغان با ترامپ در ۱۴ دسامبر سیر تمامی حوادث را در سوریه تغییر داده است‌. او گفت با اعلام رسمی خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، در میدان سوریه موازنه قدرت دوباره دستخوش تحول شده است‌.
به گفته محمد صالح خاتم، مذاکرات ترکیه با آمریکا در باره خروج این کشور از سوریه با اطلاع روسیه انجام شده و دو طرف از مدت‌ها قبل در این زمینه مذاکراتی را پیش برده‌اند‌. او تاکید کرد: ترکیه ضمانت‌های لازم را از روسیه گرفته و سفر هیات ترک به مسکو نیز در این راستا صورت گرفته تا مذاکرات نهایی را در این زمینه انجام دهد‌. تنها بازنده این میدان نیروهای یگان‌های مدافع خلق هستند که مدام در حال عوض کردن جبهه بوده و الان هم سعی دارند خود را به روسیه و حکومت اسد نزدیک کنند‌.
روسیه هم پشت کردها را خالی خواهد کرد
صالح در ادامه صحبت‌های خود به دویچه‌وله گفت که ترکیه می‌داند که در زمینه حضور یا عدم حضور ارتش سوریه در شمال این کشور نه با دمشق بلکه باید با روسیه مذاکره کند‌. ترکیه برای روسیه از جهات گوناگون کشور بسیار مهمی است‌.
او ضمن مقایسه اهمیت ترکیه و ایران برای روسیه گفت: ایران برای پوتین به دلیل عدم رابطه با آمریکا و غرب اهمیتی به مراتب کمتر از ترکیه دارد‌. ترکیه رابطه‌ای تنگاتنگ با آمریکا و کشورهای غربی دارد‌. حتی اگر به یاد آوریم سرنگون کردن هواپیمای جنگی روسیه از سوی ترکیه نیز تنها با تحریم اقتصادی آنکارا از سوی مسکو مواجه شد و دولت پوتین هیچ‌گاه در این زمینه وارد فاز نظامی نشد‌. به نظر می‌رسد روسیه که هم با پ‌ک‌ک و هم با بازوی سوری آن یعنی یگان‌های مدافع خلق ارتباطی تنگاتنگ دارد، اکنون می‌خواهد بر سر این گروه‌ها با ترکیه چانه‌زنی کند و احتمال خالی کردن پشت ی‌پ‌گ از سوی روسیه بالاست‌.
ضمانت پوتین برای ترکیه
به گفته محمد صالح خاتم روسیه به دنبال آن است که تمامی شمال سوریه در دست نیروهای ارتش سوریه باشد، اما ترکیه در صورتی با ورود ارتش سوریه موافقت خواهد کرد که تهدیدی علیه مرزهایش از سوی سوریه صورت نگیرد و در این زمینه ضمانت‌های لازم را از سوی شخص پوتین گرفته است‌.
به باور این کارشناس هم اسد حاکمیت ملی خود را در شمال سوریه اعمال خواهد کرد، هم ترکیه بدون هیچ عملیات نظامی خطر ی‌پ‌گ را که دشمن تمامیت ارضی خود می‌خواند از مرزهایش برطرف خواهد کرد‌. در صورتی هم که بشار اسد بخواهد از برگ ی‌پ‌گ علیه ترکیه استفاده کند، ترکیه بهانه لازم را برای مداخله در شمال سوریه به دست خواهد آورد که این نه به نفع روسیه است و نه به نفع بشار اسد‌.
مسوولیت روسیه بعد از خروج آمریکا از سوریه
النا دونایوا، کارشناس ارشد در انستیتوی شرق‌شناسی علوم روسیه در مسکو گفت که روسیه با خروج آمریکا از سوریه باید مسوولیت بیشتری بر عهده بگیرد‌. این کارشناس روس تاکید کرد که پس از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه شرایط و فرصت واقعی برای همکاری سه کشور روسیه، ترکیه و ایران به عنوان ضامن صلح در سوریه فراهم می‌آید‌.