روزنامه همدلی
1396/02/07
گفتگوی «همدلی» با سینماگران کشور ترکیه در حاشیه جشنواره جهانی فیلم فجر: سینمای ایران حرف‌های زیادی برای گفتن دارد
همدلی| احسان طهماسبی- دیدار و مصاحبه با فیلمسازان خارجی، فرصت ارزشمندی است که در طول جشنواره جهانی فیلم فجر محقق میشود. خانم دکتر صابره سوی توک و آقای کیوانچ سزر دو چهره سینمایی مطرح کشور ترکیه هستند که موفق شدیم در یک نشست مشترک با هر دوی این هنرمندان، در مورد فیلم «بالهای پدرم» و همچنین در خصوص سینمای ترکیه و ایران مصاحبه‌ای داشته باشیم.کیوانچ سزر، زاده سال ۱۹۸۳ در آنکارا، ابتدا در دانشگاه مهندسی خواند، اما پس از آن به ایتالیا رفت و وارد عرصه فیلمسازی شد. او به مدت دو سال در مرکز معتبر
«Cineteca di Bologna» به تحصیل در رشته تدوین مشغول بود و در آن جا با برخی از مهمترین کارگردانانی که الهام‌بخش او بودند، ملاقات کرد. سزر سال ۲۰۰۹ به ترکیه بازگشت و به عنوان تدوینگر در تلویزیون و فیلم‌های مستند مشغول به کار شد. او علاوه بر این، چندین فیلم کوتاه ساخت که در ترکیه و دیگر نقاط جهان به نمایش درآمدند. «بالهای پدرم» نخستین فیلم بلند او است.
صابره سوی توک متولد 1966 شهر ازمیر در رشته عکاسی سینما و تلویزیون فارغ‌التحصیل شد و سپس در دانشگاه هنرهای زیبا در مقطع دکترا تحصیل کرد. او کارشناس سینمای ایران است و در سفر گذشته خود به ایران با سینمای ایران آشنا شده بود و موضوع پایان نامه دکترای وی نیز در همین خصوص می‌باشد. ایشان برگزارکننده دوره‌های نمایش فیلم ایرانی در دانشگاه ازمیر ترکیه است و مسئولیت دپارتمان سینمای آن دانشگاه را برعهده دارد. در ادامه، گفتگوی «همدلی» با این دو سینماگر از نظرتان خواهد گذشت:
خوشحالم که امروز در جشنواره فرصت گفتگو پیدا کردیم. درگذشته هم به ایران سفر کرده بودید؟
صابره سوی توک: بله. دکترای سینمای من مربوط به سینمای ایران است و از سال 1997 سینمای ایران را دنبال کردم. سال 2005 برای تحقیقات به ایران آمدم. با آقای فرمان‌آرا، میرکریمی و داریوش مهرجویی صحبت کردم و از مصاحبه‌هایم گزارشی تهیه کردم. وقتی با این فیلمسازان صحبت کردم متوجه شدم که سینمای ایران چقدر عمیق و پیشرفته است. قبل از اینکه به ایران بیایم تصورم از سینمای ایران بسیار آشفته و پراکنده بود. اما زمانی که به ایران آمدم و با این کارگردان‌های بزرگ صحبت کردم فهمیدم اینطور که من فکر می‌کردم نیست و سینمای ایران بسیار غنی و بزرگ است. در این سینما از ادبیات و شعر بسیار استفاده شده است و این موضوع توجه من را به خود جلب کرده بود. در حال حاضر به طور مداوم سینمای ایران را دنبال می‌کنم. پایان‌نامه دکترایم را درباره سینمای ایران در سال 2007 تمام کردم و در حال حاضر حضور در جشنواره جهانی فجر، برایم بسیار مهم است. من بعد از دوازده سال دوباره به ایران سفرکرده‌ام و خوشبختانه مجدداً می‌توانم فیلم‌های ایرانی را در ایران تماشا کنم و این موضوع برایم بسیار خوشحال‌کننده است.
کیوانچ سزر: من ولی اولین‌بار هست که به ایران سفر کردم.
آیا در سینمای ایران، کارگردانی وجود دارد که فیلم‌هایش را پیگیری کنید و علاقه‌مند سینمایش باشید؟
صابره سوی توک: در این چند سال اخیر با آثار آقای اصغر فرهادی و بهمن قبادی آشنا شدم. البته فیلمسازی که من را شیفته سینمای ایران کرد عباس کیارستمی بود و باعث شد که پایان‌نامه دکترایم را انتخاب کنم. البته با این وجود که پایان‌نامه ام را تمام کردم، باز هم در مورد آقای کیارستمی مشغول تحقیق و مطالعه هستم.
کیوانچ سزر: من فیلم‌های آقای مجید مجیدی و آقای اصغر فرهادی را خیلی دوست دارم. شاید این علاقه من به این علت باشد که هر دو به موضوع انسان و انسانیت پرداخته‌اند.
در جشنواره امسال و تا به حال چه فیلم‌هایی را تماشا کردید؟
صابره سوی توک: یک فیلم ایرانی تماشا کردم که متاسفانه چندان لذت نبردم. اسمش را لطفا نپرسید! (با خنده) روز گذشته هم چند فیلم کوتاه ایرانی بسیار عالی دیدم و قصد دارم بعد از بازگشت به کشورم در مورد این فیلم‌ها بیشتر تحقیق و مطالعه کنم. امروز به دعوت جشنواره به شهرک سینمایی رفتیم که ظاهرا در سال 1960 ساخته شده بود و بعد از بازدید به این فکر می‌کردم که سینمای ایران چقدر قدمت داشته و پیشرفته است و در سینمای دنیا حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
کیوانچ سزر: من هم چند فیلم بلند و کوتاه از ایران تماشا کردم و چند فیلم هم از کشورهای دیگر. در مجموع خوشبختانه فیلم‌های خوبی را دیدم.
بعد از چند فیلم کوتاهی که ساختید، «بالهای پدرم» اولین فیلم بلند شماست.لطفا درباره این فیلم و موضوعش، برای خوانندگان ما توضیح بفرمایید.
کیوانچ سزر: این فیلم داستان یک کارگر ساختمانی کهنسال را روایت می‌کند که با ابتلا به یک تومور بدخیم برخلاف همکارانش تمام برنامه‌های آینده را رها می‌کند. این فیلم بیشتر به تعمق و تفکر درباره شان فرد در بستر جامعه مدرن ترکیه پرداخته است.
«بالهای پدرم» درام اجتماعی دلسوزانه‌ای است. آیا تجربه نزدیکی از درک احساسات حاکم بر فیلم داشتید؟
کیوانچ سزر: متاسفانه در جامعه مدرن ترکیه موارد زیادی از این قبیل موضوعات رخ داده است. قانون‌هایی هم برای جلوگیری از این پیشامدها تصویب شده ولی تاکنون توجه زیادی به اجرای آنها نشده است.
قبلا شما تدوینگر بودید و در دانشگاه، همین رشته را خوانده‌اید. به طور کلی برخی از کارشناسان سینما و فیلمسازان معتقدند که فیلم پای میز تدوین ساخته میشود و البته برخی هم چنین اعتقادی ندارند. نظر شما درباره این دو رویکرد چگونه است؟
کیوانچ سزر: به نظر من اگر فیلمی که نمایش داده میشود، بر روی عقل و قلب انسان‌ها تاثیرگذار باشد فیلم خوبی است و چندان تفاوتی در استفاده از این روش‌ها وجود ندارد. سناریو کار اصلی فیلم است ولی کسی که فیلم را می‌سازد کارگردان است و این، از فیلمنامه مهم‌تر است.
ظاهرا فیلم در جشنواره‌های دیگری نیز نمایش داده شده است. نظر مخاطبان در مورد فیلم‌تان را چطور یافتید؟
کیوانچ سزر: بله. در فستیوال‌های زیادی شرکت کردم و این فیلم، در بیشتر نقاط دنیا نمایش داده شده است. در برزیل، نروژ، آمریکا و ... فکر می‌کنم «بالهای پدرم» به دل خیلی از مخاطبان سینما نشسته است. برای اینکه در مورد واقعیت‌هاست و از انسانیت می‌گوید.
سینمای چه کشورهایی بیشترین تاثیر را بر روی فیلم‌های شما داشته است؟
کیوانچ سزر: فکر می‌کنم بیشترین تاثیر را از سینمای ایران و ایتالیا گرفته باشم. اما سعی می‌کنم فیلمی را کارگردانی کنم که تاکنون کمتر کسی به آن پرداخته باشد.
در سینمای ترکیه فیلم‌های آقای نوری بیلگه جیلان تاثیر زیادی بر روی فیلمسازان جوان داشته است. آیا شما با شیوه و نوع فیلمسازیِ سینماگران جوان ترکیه موافق هستید؟
کیوانچ سزر: نوری بیلگه جیلان جزء بزرگترین کارگردانان دنیا محسوب میشود و تمام فیلم‌هایی که او ساخته را می‌توان در لیست بهترین فیلم‌های دنیا قرار داد. اما با این وجود فکر می‌کنم که سینمای ایران تاثیر بیشتری بر روی آثار من داشته است تا فیلم‌های ایشان.
صابره سوی توک: خود آقای نوری بیلگه جیلان هم از آقای کیارستمی الهام گرفته‌اند و این به نظر من می‌تواند بسیار جذاب باشد.
سینمای ترکیه در دوره معاصر پیشرفت‌های زیادی داشته است. ییلماز گونی، نوری بیلگه جیلان، فاتح آکین، سمیح کاپلان اوغلو و فرزان ازپتیک جزء بهترین فیلمسازان ترکیه هستند و باعث شده‌اند این سینما پیشرفت‌های زیادی داشته باشد. نظر شما در این‌باره چیست؟
صابره سوی توک: البته سینمای ترکیه بسیار قدیمی‌تر است. در سال 1960 ترکیه فیلمسازان بزرگی داشته است و حتی جوایز جشنواره‌ای مانند برلین را نیز در آن سال‌ها کسب کرده‌اند. متین ارک سام جزء بهترین کارگردانان آن زمان دنیا بود و این فیلمسازانی که شما به آنها اشاره کرده‌اید، بیشتر مربوط به سالهای 1990به بعد
هستند.
اشاره کرده بودید که فیلم‌های ایرانی را دنبال می‌کنید و طبیعتا فیلمسازهای ترکیه را نیز به خوبی می‌شناسید. بنظر شما آیا ژانرهایی در سینما وجود دارد که فیلمسازان هر دو کشور کمتر به آنها پرداخته باشند؟ مانند سینمای وحشت یا کمدی؟
صابره سوی توک: فیلم‌های کمدی در ترکیه طرفداران زیادی دارد. حتی کمدی سطح پایین رجب ایودیک حدود 8.5 میلیون مخاطب دارد. سینمای ترکیه هم مانند سینمای ایران به دو بخش تجاری و هنری تقسیم میشود. در سینمای تجاری فیلم‌های ژانر وحشت و کمدی تولید میشود، ولی در سینمای هنری این ژانرها طرفداران زیادی
ندارد.
از فیلمسازان ایرانی هنرمندی هست که هنوز فرصت مطالعه درباره فیلم‌هایش را پیدا نکرده باشید ولی علاقه‌مند به آثارش باشید؟
صابره سوی توک: بله. بسیار دوست داشتم که در سفر قبلی با آقای مسعود کیمیایی مصاحبه کنم ولی شرایط فراهم نشد. امیدوارم به زودی این اتفاق بیفتد.
مترجم: علی اسدخانی
سایر اخبار این روزنامه
گفتگوی «همدلی» با سینماگران کشور ترکیه در حاشیه جشنواره جهانی فیلم فجر: سینمای ایران حرف‌های زیادی برای گفتن دارد
انتخابات فرانسه آینده اروپا را مشخص می کند
از کاهش تورم تا اثرات برجام دفاع باهنر از عملکرد روحانی
محمد رضا عارف تشریح کرد سازوکار تهیه لیست اصلاح‌طلبان شورا
تغییر بدون هماهنگی رسانه ملی چرا روحانی برنامه اش را ضبط نکرد؟
اسحاق جهانگیری در نخستین برنامه تبلیغاتی خود تاکید کرد نباید از اعتدال برگردیم
تکذیب همراهی قاضی سابق با نامزد ریاست جمهوری در یزد دردسر مرتضوی برای ستاد تبلیغاتی رئیسی
شیرزاد عبداللهی بازی با احساسات فقرا
رای‌دهنده میانه و انتخاب مجدد روحانی
بوی بهشتی، یا طعم احمدی نژاد!؟
سئوالاتی درباره نامزد«امام رضاپسند»
