آمار کاهش تصادفات جاده‌ای واقعی است؟

آفتاب یزد- گروه اینفوگرافی: در دهه‌های اخیر با افزایش جمعیت، شاهد افزایش حجم ترافیک‌ هستیم و این ماجرا در کنار ده‌ها مشکل از جمله گسترش آلودگی‌های صوتی و محیطی، به‌هم‌ریختگی‌های زمانی ناشی از شلوغی مسیرها، تنش‌های عصبی میان افراد جامعه و... باعث افزایش میزان حوادث جاده‌ای هم شده؛ با این‌حال، نمی‌توان در این رشد منفی، از عوامل مهمی چون ضعف‌های ساختاری جاده‌ها، کمبودهای امکانات ایمنی در حوزه‌ حمل‌ونقل، عدم رعایت قوانین و فرهنگ مناسب رانندگی صرف‌نظر کرد.
یک استاد جامعه شناسی با مطرح کردن توسعه در سه سطح عمودی، افقی و کیفی با مثال یک کمپانی تولید خودرو می‌گوید: اگر توسعه عمودی در این کارخانه تولید خودرو افزایش تیراژ و تولید خودرو، توسعه افقی را افزایش میزان کارایی، بهینه سازی و افزایش آپشن‌های خودروها در نظر بگیریم و از سویی همزمان با بهبود این دو مورد ما در شرایط جاده ای کشور هم بهبود و کیفیت داشته ایم اما در عین حال می‌بینیم آنگونه که انتظار داریم میزان تصادفات کاهش پیدا نکرده و دلیل آن نبود توسعه کیفی به معنای بهبود فرهنگ صحیح رانندگی در کشور است.
آمار تکان‌دهنده است و به اندازه کافی گویا، مرگ سالانه یک میلیون و 350 هزار نفر در حوادث رانندگی جهان و البته ایران در آماری که سازمان بهداشت جهانی در سال گذشته میلادی اعلام کرده در رتبه 38 است آن هم با نرخ 32.30 درصدی مرگ و میر جاده ای.
با نگاهی به جدیدترین گزارش WHO از تصادفات جاده‌ای در جهان در می‌یابیم سهم کشورهای جهان سوم از تصادفات جاده‌ای به 90 درصد می‌رسد. این در حالی است که این رقم در سال 2013، 34.1بوده ، یعنی شرایط ما اکنون بهتر شده است. موضوعی که نشان می‌دهد ایمنی با توسعه‌یافتگی رابطه‌ای مستقیم دارد.


بر مبنای آمار سازمان بهداشت جهانی در خصوص تصادفات جاده‌ای در سال ۲۰۱۸ هر ۲۴ ثانیه یک نفر در جاده‌های جهان کشته می‌شود و تصادفات رانندگی، قاتل شماره یک گروه سنی 5 تا 29 سال است. در آخرین بخش این گزارش اعلام شده است به ازای هر 100 هزار نفر در کشورها، سهم سوئد تنها 2.49 و سهم هلند 2.81 و آلمان نیز 3.54 است که نشان می‌دهد کشورهای اروپایی در آستانه صفر کردن آمار تصادفات جاده ای هستند.
این رقم در نیوزیلند به 5.74 و در ترکیه به 8.85 می‌رسد و در آمریکا 10.04 است. اما تلفات بیشتر مربوط به مصر با 14.46 و هند با 22.51 است و در ایران 32.30 و بعد از آن در زیمبابوه 75.02 است.می توان از منظر دیگری هم به این آمار نگاه کرد و زاویه نگاه را به سمت خودروها چرخاند. در دنیا به ازای هر ۱۰هزار خودرو سالانه حدود ۹ نفر در تصادف‌ها‌ کشته می‌شوند، در حالی که در ایران به ازای این تعداد خودرو، ۳۷نفر کشته می‌شوند.
در عین حال براساس برخی آمارها سالانه حدود ۸۰۰ هزار تصادف رانندگی در کشور رخ می‌‌دهد که منجر به کشته شدن روزانه 43 نفر می‌شود. این رقم برای هر 71 دقیقه یک نفر است و در واقع حوادث رانندگی در کشور ما پس از آلودگی هوا بیشترین قربانی را دارد.
بر این اساس وضعیت حوادث جاده‌ای کشور باعث شده است بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ما را بحرانی اعلام کند. ایران با داشتن 18 هزار فوتی در حوادث جاده‌ای در سال به لحاظ آماری یکی از بالاترین تلفات جاده‌ای در جهان را داراست که از مهم ترین دلایل آن می‌توان به عوامل انسانی از جمله سرعت زیاد، بی‌احتیاطی رانندگان و بی توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی (فرهنگ رانندگی) و عوامل فنی و محیطی از جمله خودروهای فرسوده،پایین بودن سطح ایمنی خودروها، کاستی‌ها‌ در کنترل کیفی خودروهای موجود وکیفیت پایین و غیر استاندارد بودن جاده‌ها اشاره کرد.
از طرفی در کشورهای ثروتمند سامانه حمل و نقل عمومی با قدرت امنیتی تحسین‌برانگیز است. این در حالی است که در برخی از کشورهای کم درآمد همین سامانه حمل و نقل عمومی عامل بزرگ مرگ‌و‌میر جاده‌ای محسوب می‌شود. به عنوان مثال در نیجریه و کنیا، سامانه‌های حمل و نقل عمومی کابین مسافران را بیش از ظرفیت ایمنی پر می‌کنند، بیش از سرعت قانونی حرکت کرده و اعتنایی به قوانین ندارند. تمامی این رفتارها برای مسافران نامناسب و خطرناک است.

یک کارشناس ترافیک: آمارهای ارائه شده غلط است

در حالی که طی سال‌های اخیر همواره طبق آمارهای اعلام شده توسط نهادها و سازمان‌‌های ذیربط، ما به جز یک یا دو سال شاهد کاهش تعداد تصادفات و تلفات جاده‌ای بوده‌ایم، این نقد وجود داشته که نخست چرا آمار همه نهادها با یکدیگر منطبق نبوده و میزان تلفات و مصدومان در لیست‌های ارائه شده آنها با یکدیگر متفاوت است و دوم اینکه بسیاری از این آمارها با واقعیت منطبق نبوده و بیشتر برای حفظ آرامش جامعه اعلام می‌شوند.
یک کارشناس ارشد ترافیک که نخواست نامش فاش شود در این‌باره به روزنامه آفتاب یزد گفت: با توجه به اینکه روزانه بیش از 1000خودرو وارد سیستم ترافیکی کشور می‌شود و از سویی سالانه حدود 7میلیون و 800 مورد بدون کروکی به بیمه‌ها مراجعه می‌کنند که در آمار راهور وجود ندارد بنابراین نمی‌توان قبول کرد که تعداد آمار تصادفات درست باشد.
این کارشناس که خود به عنوان مشاور در بیمه‌ها‌ برای امور مربوط به تصادفات حضور دارد ضمن اشاره به متفاوت بودن آمار نهادهای رسمی از جمله پزشکی قانونی، اورژانس کشور و نیز پلیس راهور با یکدیگر گفت: این تفاوت آمارها خود می‌تواند گواهی بر متقن نبودن آمارهای ارائه شده باشد.
او ضمن اعلام اینکه به علت همکاری‌ها‌یی که با همکاران خود در پلیس راهور دارد از دادن آمار معذور است، افزود: به طور تقریبی از هر 100تصادف فقط 10 مورد دارای کروکی هستند و 90 مورد اصلا در آمار پلیس راهور و ناجا ثبت نمی‌شود و بسیاری از افراد بدون حضور پلیس به شکلی تفاهمی به بیمه‌ها‌ مراجعه می‌کنند و در نهایت آمارهای ارائه شده بیشتر برای حفظ آرامش جامعه است.

1392
تعدادکشته شدگان:
متوفی درون شهری:11566 نفر
متوفی جاده‌ای:5063 نفر
تعداد مصدومان: ۳۱۵۷۱۹ نفر
بیشترین تلفات در شهرهای: تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس و خوزستان
کمترین تلفات در شهرهای: خراسان شمالی، خراسان جنوبی، هرمزگان
و ایلام
ایام نوروز:
کشته: 1136نفر
مصدوم: --
5درصد کاهش نسبت به سال قبل
منبع: سایت پزشکی قانونی کشور

1393
تعدادکشته شدگان:
متوفی درون شهری:4644
متوفی جاده‌ای:10951
تعداد مصدومان:35702
بیشترین تلفات در شهرهای: فارس، تهران، خراسان رضوی،اصفهان و کرمان
کمترین تلفات در شهرهای: چهارمحال و بختیاری، اردبیل، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام
در ایام نوروز:
کشته: 1084
مصدوم: --
5درصد کاهش نسبت به سال قبل
منبع: سایت پزشکی قانونی کشور

1394
تعدادکشته شدگان:
متوفی درون شهری:4453 نفر
متوفی جاده‌ای:10860 نفر
جمع مصدومان: ۳۱۳۰۱۷ نفر
بیشترین تلفات در شهرهای: فارس، تهران، خراسان رضوی،اصفهان و کرمان
کمترین تلفات در شهرهای: چهارمحال و بختیاری، اردبیل و ایلام، کهگیلویه و بویر احمد
در ایام نوروز:
کشته: 1100نفر
مصدوم: --
5درصد کاهش نسبت به سال قبل
منبع: سایت پزشکی قانونی کشور

1395
تعدادکشته شدگان:
متوفی درون شهری:10427
متوفی جاده‌ای:4355
تعداد مصدومان:333065
بیشترین تلفات در شهرهای: فارس، تهران و خراسان رضوی
کمترین تلفات در شهرهای: ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و اردبیل
در ایام نوروز:
کشته: 964
مصدوم: 6138 نفر
کاهش 5درصدی نسبت به سال قبل

1396
تعدادکشته شدگان:
متوفی درون شهری:10749 نفر
متوفی جاده‌ای:14378نفر
تعداد مصدومان:335995
بیشترین تلفات در شهرهای: فارس، تهران و خراسان رضوی
کمترین تلفات در شهرهای: ایلام، اردبیل و کهگیلویه و بویراحمد
در ایام نوروز:
کشته:874
مصدوم:--
8 درصد کاهش نسبت به سال قبل

1397
تعداد کشته‌شدگان:
متوفی درون شهری:3597
متوفی جاده‌ای:90704
تعداد مصدومان:315092
بیشترین تلفات در شهرهای: فارس، تهران و خراسان رضوی
کمترین تلفات در شهرهای: ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و اردبیل
در ایام نوروز
کشته:1034
مصدوم:--
21 درصد افزایش نسبت به سال قبل

1398
طبق آمار منتشر شده تاکنون
ایام نوروز:
تعداد کشته شدگان: 121نفر
تعداد مصدومان:2800نفر
۳۳ درصد کاهش نسبت به سال قبل