روزنامه آفتاب یزد
1398/01/22
دوست سعودی‌ها در راه تهران
آفتاب یزد- گروه سیاسی : «عمران‌خان» اردیبهشت ماه به ایران سفر می‌کند. مقامات ارشد وزارت امور خارجه پاکستان اعلام کردند «عمران‌خان» تا پایان ماه جاری میلادی نخستین سفر خود به ایران را برنامه‌ریزی کرده است.به گزارش فارس در اسلام‌آباد، مقامات ارشد وزارت امور خارجه پاکستان در مصاحبه با دیلی اکسپرس اعلام کردند «عمران‌خان» تا پایان ماه جاری میلادی نخستین سفر خود به ایران را برنامه‌ریزی کرده است.
طبق این گزارش، عمران خان قرار بود زودتر راهی ایران شود اما با کارشکنی‌های مختلف سفر به تعویق افتاد. سفر عمران‌خان به تهران بعد از هماهنگی کامل مقامات دو کشور انجام میشود. اما چرا این سفر تا این حد به تعویق افتاد؟
>خوش خیالی آن روزها
زمانی که عمران خان سکان مدیریت اجرایی کشورش پاکستان را برعهده گرفت، برخی می‌گفتند او این بار ایران را به عنوان اولین مقصد برای سفرهای خارجی برمی گزیند. هنوز به طور رسمی نخست وزیر پاکستان نشده بود که سفیر ایران در پاکستان دیداری با او انجام داد و در همین دیدار چنین گمانه‌زنی ایجاد میشود.
عمران‌خان در این دیدار صریحا بیان داشت همه تلاشش را برای بهبود روابط سرد و متشنج تهران و ریاض انجام می‌دهد. او گفته بود می‌خواهد در این ارتباط نقشی مثبت و سازنده داشته باشد و برای ورود به ایران و دیدار با مقامات کشورمان لحظه‌شماری می‌کند.
از طرفی عمران خان در اوایل زمامداری‌اش برخلاف دولت سابق پاکستان که عربستان را بالاترین و بهترین همسایه و دوست خود می‌دانست، انتقادهایی به حاکمیت سعودی‌ها وارد ساخت و به طور غیر مستقیم چندین بار سیاست عربستان در منطقه را مورد نکوهش قرار داد. یکی از مشهورترین جملات گزنده او علیه عربستان زمانی بود که گفت: «نمی‌دانم چرا در بزنگاه‌های حساس ریاض به دامان آمریکا می‌غلتد و پشت پاکستان را خالی می‌کند!»
برخی کارشناسان این اظهارات او را نشانی از تعدیل روابط پاکستان با عربستان و نزدیکی اش به ایران در آینده ای نه چندان دور می‌دانستند و از همین رو معتقد بودند که ممکن است این بار نخست وزیر پاکستان برای اولین سفرش ایران را به جای عربستان انتخاب کند.
از طرفی سیاست‌های نواز شریف و حزب مسلم لیگ -که شاخه نواز بر آن حاکم بود- به گونه ای تداوم یافت که بی طرفی پاکستان ولو ظاهری بین ایران و عربستان حفظ نشد و پاکستان کاملا به سمت عربستان گرایش پیدا کرد، به همین دلیل عمران خان تصور می‌کرد که می‌تواند نقشی در تغییر این شیوه و سیاستگذاری داشته باشد.شاید از همین رو یکی از شعارهای اولیه عمران خان در هنگامه رقابت‌های انتخاباتی شعار سیاست متوازن میان کشورها بود. هرچند همان موقع نیز عده ای این نکته را مطرح کردند که اساسا سیاست‌های خارجی پاکستان را نه امثال عمران خان به عنوان نخست وزیر، بلکه ارتش پاکستان تعیین می‌کند. همان ارتشی که یکی از ژنرال‌هایش فرمانده ائتلاف عربستان سعودی در منطقه شد.
>انتخاب بین حوثی‌ها و سعودی‌ها
پاکستان هم در امارات و هم در عربستان سعودی نیرو دارد و هم اینکه در جنگ یمن به طور پنهانی مشارکت می‌کند. نهایت این ماجرا این است که اگر شرایط به گونه ای پیش رود که بین حوثی‌ها و سعودی‌ها نبرد زمینی صورت بگیرد ارتش پاکستان، سعودی‌ها را انتخاب می‌کند و این همان عاملی است که بسیاری سفر خارجی عمران خان به ایران پیش از عربستان را یک خوش خیالی ساده لوحانه می‌دانستند. البته نباید فراموش کرد که ارتش پاکستان مانند ارتش کشورهایی مثل مصر ارتباط و وابستگی نزدیکی به آمریکا و حمایت‌های آن نیز دارد. نتیجه همه این‌ها، آن شد که عمران خان هر چه قدر که در دیدار با سفیر ایران در پاکستان و در ابتدای ورودش به قدرت، خود را نزدیک به ایران نشان می‌داد با تداوم روزهایی که از زمامداری‌اش می‌گذشت بیشتر و بیشتر به سیاست قبلی این کشور که ارجح دانستن سعودی‌هاست نزدیک می‌شد. بنابراین عمران خان نخستین سفر خارجه‌اش را به عربستان سعودی انجام داد.
سفری که در شهریور ماه سال گذشته اتفاق افتاد اما دیدار حاکمان عربستان و پاکستان به غیر از آن چند بار دیگر نیز رخ داد. البته این نکته را هم باید اضافه کرد که در بسیاری از این دیدارها عربستان خواستار مشارکت بیشتر پاکستان در جنگ یمن علیه نیروهای مورد حمایت ایران بود و عمران خان می‌گفت در پی کاهش تنش میان ایران و عربستان است.
اما چه سود که در عوض سفر عمران خان به ایران مدام به تعویق می‌افتاد. نخست وزیر پاکستان حتی سفر به ترکیه را نیز واجب‌تر از ایران در آن مقطع زمانی قلمداد کرد.
ماجرای حملات تروریستی از مرز پاکستان به ایر ان اما، روابط کشورمان با اسلام‌آباد را با چالش‌های دیگری هم روبه‌رو ساخت. تا حدی که اساسا سفر عمران خان به ایران – به صورت نانوشته - به حالت تعلیق درآمد.
ولی اکنون در حالی که بسیاری عزمی جدی از سوی عمران خان برای آمدن به ایران و تحقق وعده‌هایش نمی‌بینند خبر می‌رسد که او اردیبهشت ماه قرار است به تهران بیاید.
خبری که می‌تواند تحلیل‌های متفاوتی درباره چرایی و اهمیت آن داشت و اینکه چرا سرانجام او تصمیم به این سفر گرفت ؟
>دلخوش به پاکستان نباشیم
فریدون مجلسی دیپلمات سابق با بیان اینکه ایران نباید زیاد به عهد و پیمان پاکستان دلخوش باشد، به آفتاب یزد می‌گوید : «پاکستان از قدیم هروقت نیاز پولی می‌دید بنا به شرایط به سمت ایران یا عربستان نزدیک می‌شد اما معمولا ظرفیت ایران محدود بود و سود ارتباط با عربستان برای این کشور بیشتر بوده است. از زمان ملک فیصل که او در پاکستان مسجد فیصل، استادیوم ورزشی و... ساخت پاکستانی‌ها به این روابط با سعودی علاقه‌مندند.»
وی ادامه می‌دهد :« البته بعدها خط لوله صلح قرار بود گاز ایران را به پاکستان ببرد و پاکستان سهم مصرفی خود را برداشته و این خط لوله به هند برودموضوعی که تبدیل به معضل میان ایران و پاکستان شد، توافقی که دراین خط لوله از 25 سال پیش صورت گرفت هنوز به طرح‌ها و برنامه‌ها دراین زمینه نرسیده است. این یعنی اگر چنانچه این خط لوله عملیاتی شده بود، فازهای ما در عسلویه و... سال‌ها زودتر به نتیجه می‌رسید. پاکستانی‌ها در این توافق تعهداتی داشتند جریمه‌هایی را باید پرداخت کنند که نه آن‌ها این کار را می‌کنند و نه ایران به دنبال آن رفته است، خط لوله گاز به منطقه هم رسید و باز هم آن‌ها به تعهداتشان نسبت به ایران عمل نکردند، چون درمیانه کار عربستان و امارات و قطر تعهد کردند که گاز پاکستان را به صورت مایع به آن‌ها می‌رسانند و ما به‌التفاوت قیمت را به این کشور سوبسید می‌دهند.»
این دیپلمات سابق اظهار می‌دارد:« از سویی پاکستان کانون تروریسم علیه ایران است. آن‌ها باید ابتدا مرز خودشان را امن بکنند. ده‌ها مرزبان ما در این مرزها شهید و اسیر شدند.»
مجلسی می‌گوید:« به غیر از مسائل امنیتی با این کشور باید گفت مبادلات اقتصادی ایران و پاکستان اصلا در خورو شان دو همسایه به این بزرگی نیست، من به دلیلی در جریان بودم که احمد بانک پاکستان اولین بانکی بود که در تاریخ بعداز انقلاب ایران را تحریم کرد آن هم نه در زمان احمدی نژاد و تحریم‌های سازمان ملل بلکه در زمان تهدیدهای دور اول آمریکا.»
او اظهار می‌کند :« باید دید که پاکستان چه قدر آزادی عمل دارد که بتواند تغییراتی در سیاست‌هایش به خرج دهد و تصور نکند لطف عربستان همیشه شامل حال این کشور میشود و دل به عربستانی خوش نکند که مدارس تربیت تروریسم می‌سازد تا پاکستان پایگاه تعصبات وهابی علیه ایران شود.»
>مباحثی که مطرح میشود
علی رغم همه انتقادات مجلسی، از وی درباره اینکه دیدار عمران خان با سران ایران می‌تواند شامل چه مباحثی باشد می‌پرسیم که اظهار می‌دارد :«مطمئنا مسائل امنیتی و نظامی در راس آن‌هاست، امکان دارد درباره عربستان و موضوع میانجیگری هم سخن گفته شود، مبادلات اقتصادی،موضوع راه آهن ایران تا پاکستان نیز مطرح میشود. همین طور تاکید براینکه نوع رقابت در بندرگوادر نباید مزاحم کار بندر چابهار بشود. موضوع مهاجرت نیز هست. همکاری‌های علمی و فنی در توسعه کشاورزی در دوکشور نسبتا خشک و کم‌آب می‌تواند مطرح شود. پاکستان از لحاظ تکنولوژی امکانات زیادی دارد که به سود ایران است. مسائل، زیاد هستند اما باید در مرحله اول از سوی پاکستان حسن نیت نشان داده شود. پاکستان زمانی نزدیک‌ترین دوست ایران بود اما در اثر سال‌ها دوری گزیدن، اعتماد ایران نسبت به پاکستان تا حدودی از میان رفت.»
سایر اخبار این روزنامه
معانی سفر عمران خان به ایران
پل دوساله در سیل ریخت، پل ۱۰۰ ساله نه!
سکه و ارز کاهشی شدند
«بیمه اجباری منازل» در حال جان گرفتن است
دوست سعودی‌ها در راه تهران
در منطقه رفراندوم برگزار شود تا منبع ظلم مشخص گردد
شمارش معکوس تا کوپنی شدن اجناس
گوشت ارزان فقط یک سراب بود!
ایران از آمریکا شکایت کند
فکرش را هم نمی‌کردم کسی از من فیلمبرداری کند!
در مجاورت رودخانه‌ها در شهرهای سیل زده چه کسی مجوز داده است؟
یک دامنه ناکامی‌روی دامن ایران دُخت‌ها!
پروانه‌ها و گلوله‌ها
فردوسی پور، شریعتی و ...!
باید و نبایدهای بیمه اجباری منازل
لزوم برخورد مناسب در برابر اقدام آمریکا
خبر آخر
معانی سفر عمران خان به ایران
