روزنامه آفتاب یزد
1398/01/22
در مجاورت رودخانه‌ها در شهرهای سیل زده چه کسی مجوز داده است؟
آفتاب یزد- گروه اجتماعی: «برخی خانه‌ها در اطراف تهران، وسط رودخانه ساخته شده؟ چه کسی مجوز داده؟ چگونه مجوز داده‌اند؟» این جملات را حسن روحانی، رییس جمهور هنگام افتتاح بزرگترین طرح‌های شهری به زبان آورد البته این تنها زمانی نبود که این سخنان را می‌شنیدیم، قبل و بعد از آن هم در سال‌های متمادی درست هنگامی که خطر احتمال سیلاب در جامعه فراگیر می‌شد این جملات و جملات مشابه آن از زبان مسئولان مرتبط و غیرمرتبط به حوزه آسیب‌های شهری شنیده می‌شد. این روزها هم که سیل خیلی از استانهای کشور را درگیر کرده است بارها و بارها از زبان مسئولان مختلف شنیده میشود که علت اصلی سیلاب‌ها به ویژه سیل لرستان ساخت و سازهای مجاور رودخانه‌ها بوده است اما فارغ از سوالی که رئیس جمهور بارها و بارها تکرار کرده که البته سوال مهمی هم هست، باید به موضوع دیگری نیز اشاره کرد و آن هم ساخت و سازهای دولتی مثل مدرسه و بیمارستان در مجاور رود خانه‌ها است! واقعا چه کسی برای اینساخت و سازها مجوز صادر کرده است؟
> یک پرسش مهم
چند روزی است که کلیپ‌ها‌یی از خراب شدن خانههایی در مناطق سیل زده در شبکه‌ها‌ی اجتماعی دست به دست میشود و کارشناسان بر این باورند که این خانه‌ها دقیقا همان خانههایی هستند که معلوم نیست چه کسی برای ساخت آن‌ها مجوز صادر کرده است، حالا که خیلی از کارشناسان محیط زیست دلیل اصلی سیل را این ساخت و سازها می‌دانند و سیلاب خسارت‌ها‌ی زیادی را به بار آورده است، از گوشه و کنار هر مسئولی می‌گوید با ساخت و ساز در مجاورت رودخانه‌ها به شدت برخورد صورت خواهد گرفت! که در واقع این همان نوشدارو بعد از مرگ سهراب به شمار می‌آید! هنگامی که احتمال وقوع سیل در شهر تهران در رسانه‌ها قوت گرفت بسیاری از ساکنان در روستاهای اطراف رودخانه تهران و مناطقی مانند اوشان فشم، شمشک، آهار و... از محل سکونتشان ابراز نگرانی کردند، تصور سکونت روزانه در چند متری رودخانه و خسارتی که آب می‌تواند در عرض چند دقیقه به خانه وارد کند، قطعا وحشت بر انگیز است، اما واقعیت این است که مهندسان معتقدند ساخت و ساز در حریم رودخانه ضوابطی دارد که ظاهرا این روزها به فراموشی سپرده شده است. از طرف دیگر خبرنگار آفتاب یزد با حضور در مناطق سیل زده با مراکز دولتی مثل بیمارستان و مدرسه‌ها‌یی رو به رو شده که دقیقا مجاور رودخانه‌ها ساخته شده بودند و حالا بعد از سیل هیچ چیزی از آن‌ها باقی نمانده است!
> ساخت و ساز در مجاورت رودخانه ممنوع است؟
تا همین چند سال پیش بود که مسئولان اعم از مسئولان مدیریت شهری و حتی مسئولان محیط زیستی، ساخت و ساز در حواشی رودخانه‌ها را ممنوع نمی‌دانستند، برای مثال در سال 94، جواد حسن نژاد رئیس گروه محیط زیست و کیفیت منابع آب ایران در مصاحبه‌ای گفته بود: «ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها ممنوع نیست؛ اما با توجه به کاربری رودخانه‌ها از نظر اکولوژی و حفاظت کیفی، محدودیت‌ها‌یی از لحاظ استقرار وجود دارد. حریم رودخانه از هر طرف 150 متر است، محدودیت‌ها‌ی ساخت مانند ساخت کارخانه فولاد در حریم کیفی 150 متر ممنوع است اما ساخت واحد مسکونی که آلودگی کمتری دارد در فاصله بعد از حریم کف که 20 متر است با نصب سیستم فاضلاب، مجاز میشود. ساخت و ساز براساس میزان آلودگی از معیار الف تا و تقسیم بندی شده است و اجازه ساخت و ساز داده میشود و این فاصله‌ها به مسئولان حفاظت از منابع آبی کمک می‌کند به حاشیه رودخانه‌ها دسترسی داشته باشند.»
حلا اما بعد از گذشت 4 سال از آن زمان محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی می‌گوید:« ممنوعیت ساخت و ساز مجدد در حریم و بستر رودخانه از تصمیمات دولت است، با همکاری دستگاه قضایی از ساخت مسکن در مناطق پرخطر جلوگیری میشود.» او افزود:« به منظور ایمن‌سازی، مناطق مسکونی باید شهرها و روستاها در مناطق پرخطر جابه جا شوند.»
> ساخت و ساز در مجاورت رودخانه
دلیل اصلی سیل است
فارغ از ابعاد قانونی ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها، تعداد بسیاری از مسئولان مکرراً توصیه‌هایی پیرامون عدم ساخت و ساز در حریم رودخانه داشتند. دی‌ماه سال گذشته، رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان اعلام کرد که ساخت و ساز در حریم رودخانه ممنوع نیست اما می‌تواند باعث ایجاد
سیلاب شود.
عبدالرضا قاسمیان لنگرودی گفته بود:« اگر دستگاه‌های متولی با نظارت دقیق از صدور هر گونه مجوز جلوگیری کنند، قطعا میزان این تهدید برای مردم کاهش می‌یابد همچنین برداشت بی‌رویه شن و ماسه از بستر رودخانه، خانه سازی درحریم و بستر رودخانه،احداث سازه‌ها‌ی تقاطعی و... موجبات تعرض به رودخانه را به وجود می‌آورد وتعادل و پایداری آن را برهم میزند. ساخت و سازهای غیرمجاز در بستر و حریم رودخانه‌ها یکی از اصلیترین علل بروز سیل است و اگر دستگاه‌های متولی با نظارت دقیق از صدور هرگونه مجوز جلوگیری کنند، قطعا میزان این تهدید برای مردم کاهش پیدا می‌کند.»
> مجوزهایی که نباید صادر می‌شدند
طبق آخرین اخبار، این دهیاری‌ها و شهرداری‌ها هستند که باید اقدام به ثبت درخواست پروانه ساختمانی در حریم رودخانه‌ها کنند. این در حالی است که در پروانه‌ها‌ی ساختمانی که از طرف دهیاری صادر میشود باید حداکثر مدتی که برای پایان یافتن ساختمان ضروری است و نوع استفاده از آن درج گردد که حداکثر این مدت در ساختمان‌های معمولی نباید از سه سال بیشتر باشد، اقدام به دریافت پروانه ساختمانی با ثبت درخواست مالک در دهیاری شروع خواهد شد و مالک موظف است طبق مجوز تهیه نقشه نسبت به تهیه و ارائه آن به دهیاری در اسرع وقت اقدام نماید و عوارض پروانه ساختمانی با ارزش معاملاتی زمان صدور پروانه ساختمانی محاسبه خواهد شد.
> چه کسی این مجوز‌ها را صادر کرده است؟
سوالی که اینجا مطرح میشود این است که چرا نهادی که خودش ضوابطی برای ساخت خانه در اطراف رودخانه‌ها ایجاد کرده، از قوانین خودش تخطی می‌کند و به ساختمان‌هایی مجوز احداث می‌دهد که آسیب جدی در سیلاب‌ها می‌بینند؟ آمارها می‌گوید در استانهای شمال کشور دست‌کم خانههای روستایی کنار رودخانه در رده صدگان هستند و احتمالا به همین ترتیب خانههای دیگری در کشور در اطراف رودخانه احداث شده باشند. خانههایی که با کوچکترین تهدید طبیعی، بیشترین آسیب را می‌بینند.
از طرف دیگر به غیر از مجوزهایی که برای خانههای مسکونی صادر شده است، مراکز دولتی نیز بعضا در حریم رودخانه‌ها ساخته شده که با گفته‌ها‌ی مسئولانی که چند سال است از عدم امنیت در مجاورت رودخانه‌ها سخن می‌گویند تناقض آشکار دارد! چه کسی این مجوز‌ها را صادر کرده است؟
سایر اخبار این روزنامه
معانی سفر عمران خان به ایران
پل دوساله در سیل ریخت، پل ۱۰۰ ساله نه!
سکه و ارز کاهشی شدند
«بیمه اجباری منازل» در حال جان گرفتن است
دوست سعودی‌ها در راه تهران
در منطقه رفراندوم برگزار شود تا منبع ظلم مشخص گردد
شمارش معکوس تا کوپنی شدن اجناس
گوشت ارزان فقط یک سراب بود!
ایران از آمریکا شکایت کند
فکرش را هم نمی‌کردم کسی از من فیلمبرداری کند!
در مجاورت رودخانه‌ها در شهرهای سیل زده چه کسی مجوز داده است؟
یک دامنه ناکامی‌روی دامن ایران دُخت‌ها!
پروانه‌ها و گلوله‌ها
فردوسی پور، شریعتی و ...!
باید و نبایدهای بیمه اجباری منازل
لزوم برخورد مناسب در برابر اقدام آمریکا
خبر آخر
معانی سفر عمران خان به ایران
