روزنامه آفتاب یزد
1398/10/04
آن قدر روی اعصاب مردم راه نروید
عماد افروغ، استاد جامعه شناسی و فعال سیاسی در گفتوگو با جماران فضای جامعه و سیاست ایران را رادیکال توصیف کرد و گفت: رادیکالیسم در جامعه ما ریشه دوانده است؛ از این رادیکالیسم هم میتوان قرائت چپگرایانه و هم میتوان قرائت به اصطلاح محافظه کارانه داشت؛ جامعه ما یا به سمت تفکیک میرود و یا به سمت اقتدارگرایی و انسجام. این جامعه شناس با بیان اینکه ریشههای این رادیکالیسم هم ساختاری و هم فردی است، گفت: برای بررسی هر نوع رادیکالیسم باید آن را به گذشته ارجاع داد و نمیتوان آن را به صورت مستقل از گذشته مورد بررسی قرارداد. اگر ما فضای رادیکال داریم و پیشبینی من این است که در فضای انتخاباتی هم این فضای رادیکالیزه را شاهد خواهیم بود؛ ریشه این رادیکالیسم دولت فعلی و وضع فعلی جامعه است.این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: دولتها در نظام سیاسی ایران چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب جایگاه ویژهای دارند؛ اگر دولت یک سویه پیش رود یعنی به برخی نیازها توجه کند و به برخی دیگر از نیازها بیتوجه باشد باید منتظر افراط باشد. کما اینکه اگر به دولتهای پس از جنگ نگاه کنیم مدام شاهد افراط و تفریط بوده ایم.> ممکن است مردم در انتخابات آینده
حضور کمرنگ داشته باشند
افروغ ادامه داد: وقتی به سمت فرد گرایی میرویم باید منتظر جمع گرایی باشیم. وقتی به سمت جمع گرایی میرویم باید منتظر فردگرایی باشیم. مثلا اصلاحطلبان مدعی هستند که هرگاه مردم در انتخابات حضور پرشور داشته باشند به آنها رای میدهند. اما سوال پیش میآید چرا هر وقت دولتهای اصلاحطلب سر کار میآیند حضور مردم در انتخاباتهای بعدی کمرنگ میشود؟ این اتفاق هم بعد از دولت اصلاحات افتاد و هم اینکه ممکن است مردم در انتخابات آینده حضور کمرنگی داشته باشند.وی ادامه داد: برخی میپرسند دلایل حضور کمرنگ مردم را به چیزهای دیگری ارجاع میدهند. اما شما سیاست متعادلانهای را پیش نبردید. مردم وقتی دلسرد و ناامید میشوند کمتر پای صندوق میآیند؛ ریشه این ناامیدی و کمرنگ شدن اعتماد مردم چیست؟
> باید منتظر یک دولت پوپولیستی باشیم
این فعال سیاسی افزود: بر حسب پیمایشهای ملی دولت فعلی، مردم بیشترین بیاعتمادی را به دولت نشان دادهاند. این بیاعتمادی منتج به حضور کمرنگ مردم در انتخابات میشود. این یکی از دلایل عمده است. مشخص است که شما سیاستهای یک سویهای را پیش گرفتهاید. شما به عدالت توجه نکردید. وقتی به عدالت توجه نمیکنید مردم خواهان عدالت میشوند، اینجا ریشههای پوپولیسم شکل میگیرد و به طور طبیعی باید منتظر یک دولت پوپولیستی باشیم. اما ریشه این دولت پوپولیستی قابل انتظار در کجاست؟ وی با طرح این پرسش که در دولت فعلی چقدر عدالت و امحای نابرابری اجتماعی مطرح شد؟ افزود: چقدر به نتیجه پیمایشهای ملی خود دولت فعلی که مهمترین دغدغه مردم اقتصادی است، استناد شد؟ مردم عملا چیزی ندیدند. به این ترتیب طبیعی است که واکنش نشان دهند به سمت و سوی دیگر و خلاف آنچه تبلیغ میشود سمت و سو پیدا کنند.
> تا دیروز سکوت و مصلحت سنجی کرده بودند
اما حالا معترض شده اند
این نماینده پیشین مجلس با تاکید بر اینکه در فضای کنونی همه چیز رادیکالیزه شده است، گفت: همه تفسیرها بوی افراط میدهد؛ چه تفسیر سیاسی، چه تفسیر امنیتی، چه تفسیر فرهنگی، چه تفسیر اقتصادی، انگار در این چهل سال در مملکت هیچ کاری انجام نشده و هیچ چیز مثبتی در این جامعه نداریم. همه کسانی که تا دیروز سکوت اختیار کرده بودند و مصلحت اندیش شده بودند معترض و نقاد شدهاند. ناگهان میآیند چنان ندای اعتراض سر میدهند که انگار در این چهل سال ما در حال احتضار بوده ایم. این نشان میدهد که در فرهنگ سیاسی چپ و راست ما یک ناپختگی وجود دارد.
> افراد وقتی به قدرت میرسند
تازه منزلت پیدا میکنند
افروغ ادامه داد: رابطه قدرت و ثروت ما یک عامل بزرگ این ناپختگی است؛ چرا که در ایران بیشتر از آنکه ثروت به قدرت برسد، قدرت به ثروت میرسد. کافی است شما به قدرت دولتی چنگ بزنید تا سرمایههای اقتصادی، فرهنگی و سرمایههای سیاسی خود را بتوانید سامان دهید؛ افرادی از نظر قدرت مدنی منزلت ندارند اما وقتی به قدرت سیاسی میرسند منزلت پیدا میکنند. اینها دردی است که باید ریشهای آن را حل کرد. این فعال سیاسی با بیان اینکه باید قوتها و ضعفها، افراطها و تفریطها را دید و سیاست متعادل اتخاذ کرد، افزود: باید درد انسجام و وحدت جامعه را داشت. این را کسی میگوید که در این سالها مدام بحث نقد را مطرح کرده است. همیشه سعی
کردهایم نقد را تئوریزه کنیم. اما در کنار اینکه نقد باید تئوریزه شود شروطی را هم برای نقد خوب ذکر کرده ایم. اگر کسی میخواهد بحث نقد را مطرح کند باید شروط نقد را هم لحاظ کند. نقد او باید مستند، مستدل، محتوایی، مضمونی و نقد به فکر باشد و نه نقد به شخص.وی رادیکالیزه فضای اجتماعی را متاثر از جایگاه قدرت دولتی خواند و گفت: قدرت دولتی در تاریخ ما جایگاه داشته و دارد؛ باید ریشههای هر اتفاقی که در قدرت اجتماعی و مدنی رخ میدهد را به قدرت دولتی برگرداند. با این حال ما میگوییم قدرت اجتماعی باید خط بدهد نه اینکه خط بگیرد.
> قبلا کجا بودید؟
افروغ ادامه داد: شما به هر شبکه اجتماعی که نگاه میاندازید میبینید که یک نفر آمده و دارد انتقادهای تند میکند. این انتقادها خیلی خوب است اما تا دیروز کجا بودید؟ اگر یک نقد مستمر سازنده و مستدل وجود داشت اوضاع به این شکل در نمیآمد که هر دولتی و هرطوری که خواست بتواند بتازد و آن نظارتهای تاریخی اعم از روشنفکری، غیرروشنفکری و... وجود نداشته باشد. به اعتقاد این استاد جامعه شناسی، همه این مسئله به قدرت دولتی برنمیگردد که بگوییم مانع شدند، سانسور کردند؛ این فقط بخشی از ماجراست، بخش دیگر مربوط به خود عاملیت، خلاقیت روشنفکری است. افروغ با تاکید بر اینکه باید جلوی رادیکالیزه شدن را گرفت، گفت: این رادیکالیزه شدن فعلی میتواند به متلاشی شدن نظام، متلاشی شدن اجتماعی و یک آنارشیسم بینجامد.
> فرصت اعتراض غیرمدنی فراهم میشود
که آن هم به حق است
وی ادامه داد: برای اعتراضهای مدنی معبری فراهم نکردهایم و به این ترتیب فرصت اعتراض غیرمدنی فراهم میشود که آن هم به حق است. خود اعتراض غیرمدنی را نیز میتوان سنخ شناسی کرد؛ بخشی از آنها امیدبخش است، اما بخشی از آن امیدبخش نیست، یعنی وقتی رهبری ندارد سازماندهی ندارد و هیچ جریان سیاسی متشکلی پشت سر آن نیست که پاسخ گو باشد مسلما نتیجهاش آنارشیسم میشود.
> آنقدر روی اعصاب مردم راه نروید
وی افزود: این مسئله در سطح کلان هم وجود دارد؛ آنقدر روی اعصاب مردم راه نروید. این شکاف نظر و عمل فقط برخورد پلیس نیست. در بین ادارات، خود مقامات اداری و سیاسی کشور هم هست. یک چیزی را میگویند اما چیز دیگر عمل میکنند. ما باید واقعا به مبانی انقلاب اسلامی که آزادی، اخلاق، عدالت و معنویت بود برگردیم.
> راه چاره بازگشت به دهه اول انقلاب است
به اعتقاد افروغ، راه چاره رجعت و بازگشت به مبانی انقلاب اسلامی و بازگشت به دهه پرشور اول انقلاب اسلامی است. در دهه اول انقلاب همه حق خودشان را میشناختند و کسی حق تبعیض و برخورد ناروا نداشت. همه حساب میبردند. دولتمرد و پلیس حساب میبردند؛ چرا که مردم آگاه بودند. مردم به حق خود واقف بودند و حق خود را مطالبه میکردند. به گزارش جماران، افروغ در پایان گفت: من نمیدانم چه کسی از ناامن شدن کشور سود میبرد. باید جلوی فضای رادیکالیسم را گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
از طرحهای کمک هزینهای به رانندگان تا افزایش زیر پوستی قیمتها
آن قدر روی اعصاب مردم راه نروید
کالدرون در مسیر استرا و ویلموتس
قیمت و کیفیت گوشت مصنوعی در بازارها
مگر فردوسیپور چه کرده است؟
ایرانشهر زیر دود
ما چه کنیم؟
جوانان اصولگرا علیه پیران اصولگرا
نهاوندیان کجا است و چه میکند؟!
عزم ملی برای مبارزه با مفاسد اقتصادی
بودجه سال ۹۹ در خواب و خیال نوشته شده است
پوست اندازی به سبک اصولگرایی
عزم ملی برای مبارزه با مفاسد اقتصادی
جداسازی اینترنت کودکان از اینترنت عمومی طرحی غیر عملی و غیر کارشناسی