جداسازی اینترنت کودکان از اینترنت عمومی طرحی غیر عملی و غیر کارشناسی

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: فضای مجازی علاوه بر تمام مزایایی که دارد، در برخی از موارد برای گروه سنی‌های خاصی مثل نوجوانان آسیب‌هایی را به همراه دارد که کارشناسان معتقدند عدم وجود آموزش صحیح در نحوه استفاده از اینترنت و فضای‌مجازی باعث به وجود آمدن چنین آسیب‌هایی شده است. با این حال اما روز گذشته خبر از تفکیک اینترنت کودکان از اینترنت عمومی با هدف صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی منتشر شد. در نگاه اول شاید این موضوع از جنبه‌های مثبتی برخوردار باشد اما کارشناسان می‌گویند که چنین روش‌هایی از آسیب‌های فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان جلوگیری نخواهد کرد بلکه آسیب‌های دیگری هم به همراه خواهد داشت. این در شرایطی است که کارشناسان رسانه این کار را غیر عملی و غیر کارشناسی می‌دانند و با اینکه مسئولان گفته‌اند در خیلی از کشور‌های اروپایی نحوه استفاده از اینترنت به همین منوال است، اما کارشناسان می‌گویند که چنین اتفاقی در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست!
>جداسازی اینترنت عمومی و اینترنت کودکان
روز گذشته معاون مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به تهیه سندی برای اینترنت و تناسب محتوای مورد نیاز کودکان، گفت:« یکی از اقدامات ما، تهیه سند صیانت از کودکان و نوجوانان است که مراحلش تمام شده و در کمیسیون هم تصویب شده و اکنون هم در دستور شورای عالی فضای مجازی برای تصویب قرار دارد.»
امیر خوراکیان افزود:« دستاورد این سند این است که هم اینترنت کودکان مستقل از اینترنت‌عمومی جامعه باشد و هم تولید محتوای گسترده‌ای مخصوص کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت صورت می‌گیرد و امکاناتی را در اختیار والدین و خانواده‌ها برای کمک به فرزندانشان قرار می‌دهد. چگونگی فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای تولید محتوای مخصوص کودکان هم از این قرار بوده که با وجود عدم نیاز این کار به زیرساخت مستقل، بخشی از یک زیرساخت تعریف‌شده و درواقع وزارت ارتباطات باید امکانات لازم را به‌ازای این سند تعریف کند. در بسیاری از کشورهای اروپایی هم این موضوع وجود دارد و اینترنت کودکان و نوجوانان و اینترنت خانواده و اینترنت عموم در بعضی از کشورها متفاوت است؛ البته یک اینترنت است اما میزان دسترسی را خود خانواده‌ها انتخاب می‌کنند که بتوانند با شرایط متناسب‌تری مواجه باشند.»


>این طرح تنها در حد یک ایده خام
عنوان شده است
سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که آیا جدا‌سازی اینترنت کودکان از اینترنت عمومی امکان پذیر است؟ حسن معظمی کارشناس رسانه در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« من به طور قطع می‌توانم بگویم که این کار نشدنی است چون کاملا غیر عملی و غیر کارشناسی است. ما امکانات این چنینی نداریم و از طرف دیگر شرایط اینترنتی که ما مورد استفاده قرار می‌دهیم مثل سایر کشور‌هاست با این تفاوت که ما محدودیت‌هایی هم در رابطه با این مسئله داریم. بزرگ ترین مشکل ما در زمینه فضای‌مجازی جدا‌سازی اینترنت کودکان و نوجوانان از اینترنت عمومی نیست بلکه بزرگترین مشکل ما نبود آموزش در رابطه با استفاده از فضای مجازی است. وقتی آموزشی در این خصوص صورت نمی‌گیرد چطور می‌خواهیم تفکیک سنی قائل شویم که کودکان از چه محتوایی استفاده کنند و بزرگ سالان از چه محتوایی!وقتی مکانیسم آن وجود ندارد چطور می‌توان برای آن برنامه ریزی و اجرا کرد.»
او در ادامه تصریح کرد:« این ایده چون از ابتدا ناپخته و غیر عملیاتی است، بنابر این اگر هم قرار باشد اجرا شود طبیعتا اثرات نا مطبوع خود را می‌گذارد چون ایده پردازان این طرح هیچ تصور و تفکری در رابطه با اینکه پیامد‌های آن چه خواهد بود و این طرح به طور کلی چگونه باید اجرایی شود، ندارند. اگر این طرح قرار باشد انجام شود بر اساس همان تصورات ذهنی خودشان است و طبیعتا تاثیرات نا مطلوب خودش را هم در کوتاه مدت و میان مدت روی سایت‌ها و یک‌سری فضاهایی که موجود است، در پی خواهد داشت. از طرف دیگر من تا کنون نشنیدم که در هیچ کشوری در دنیا این اتفاق افتاده باشد، اصلا چنین کاری در دنیا مرسوم نیست. به نظر من این کار نشدنی است و اگر هم قرار بر این باشد که اتفاق بیفتد آیا مسئولان روی این ایده‌ای که به صورت خام مطرح کرده‌اند برنامه ریزی یا آیتم بندی دارند یا مثلا قرار است پنجره‌های جدیدی بازکنند؟ تا آن جایی که من دیدم تنها در حد یک ایده خام طرح موضوع شده است.»
>به جای این طرح‌ها
رسانه ملی به وظایفش بپردازد
موضوع دیگری که در این بین مطرح می‌شود این است که آیا چنین طرحی می‌تواند از آسیبهای فضای مجازی به کودکان و نوجوانان جلوگیری کند؟ امیر محمود حریرچی در خصوص این موضوع به آفتاب یزد گفت:« این کار به هیچ وجه از آسیب‌های فضای مجازی جلوگیری نمی‌کند بلکه ممکن است این آسیب‌ها را تشدید هم بکند چون به صورت نا خود آگاه حس کنجکاوی کودکان و نوجوانان را نسبت به مسائل مختلف تحریک می‌کند. این نشان میدهد که مسئولان ما هیچ شناختی از آسیب‌های ریشه‌ای ما ندارند که چنین برخورد‌های سطحی با موضوع می‌کنند. ما هنوز آموزش دقیق و درستی در رابطه با استفاده از فضای مجازی برای خانواده‌ها نداشتیم، پدران و مادران هنوز هم نمی‌دانند به چه صورت از فضای‌مجازی استفاده کنند آن وقت ما می‌خواهیم اینترنت کودکان را جدا کنیم؛ بزرگترین اتفاقی که با این طرح می‌افتد این است که محدود کردن انسان‌ها را حریص‌تر می‌کند و آن وقت کودکان و نوجوانان به صورت مداوم می‌خواهند کنجکاوی کنند که در اینترنت بزرگسالان چه خبر است.»
او در ادامه تصریح کرد:« ما باید استفاده درست از اینترنت را به خانواده‌ها آموزش دهیم؛ هیچ جای دنیا اینترت را تفکیک نمی‌کنند بلکه به خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهند که از چه محتواهایی باید استفاده کنند. متاسفانه مسئولین ما هدف را نمی‌دانند، ریشه‌های آسیب را نمی‌شناسند و تنها روی وسیله کار می‌کنند، این در حالی است که ریشه‌ها خیلی عمیق‌تر از این حرف‌‌ها است. مسئولان باید تفریحات مناسب را برای دانش آموزان مهیا کنیم، به همین دلیل هم می‌گویم این طرح‌ها وسیله است و وسیله ی نا‌به‌جایی هم هست چون هدف مورد نظر از طریق این وسیله‌ها حاصل نمی‌شود. برای مناسب‌سازی استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت باید والدین آموزش لازم را ببینند تا بتوانند فرزندانشان را آگاه کنند و به صورت نا محسوس آن‌ها را کنترل کنند.»
او تاکید کرد:« به نظر من بهتر است به جای این کار‌ها رسانه ملی وظیفه خودش را درست انجام دهد و برنامه‌های سرگرم کننده که به درد بچه‌ها می‌خورد را برای آن‌ها فراهم سازد تا آن‌ها بتوانند اوقات فراغتشان را با تماشای رسانه ملی بگذرانند نه اینکه از برنامه‌های کسل کننده صدا و سیما به فضای مجازی روی بیاورند. این دست اقدامات نمی‌تواند جای خالی رسانه ملی را پر کند. سرگرم کردن و تفریح مردم وظیفه رسانه ملی است که این کار با طرح‌ها و برنامه‌های این چنینی جبران نمی‌شود. از طرف دیگر این رسانه ملی است که می‌تواند به خانواده‌ها و کودکان و نوجوانان آموزش دهد که از فضای مجازی چطور بهترین استفاده را ببرند.»
استفاده از فضای مجازی پیش از هر طرح و برنامه‌ای نیاز به آموزش دارد، اگر آموزش لازم در این خصوص به نحو احسن اجرا شود دیگر نیاز نیست که میلیارد‌های تومان بودجه، صرف چنین طرح‌هایی شود که به گفته کارشناسان کارایی لازم را هم نخواهد داشت.