ایرانشهر زیر دود

آفتاب یزد- یوسف خاکیان: روز گذشته خبر رسید که تماشاخانه ایرانشهر به علت تداوم آلودگی هوا و رعایت حال مخاطبان و هنرمندان در روزهای سه‌شنبه (دیروز) و چهارشنبه (امروز) تعطیل شده است. اگرچه روابط عمومی‌این تماشاخانه در خبر ذکر شده عنوان کرده بود که این تماشاخانه فردا پنجشنبه 5 دی میزبان مخاطبان خواهد بود و تمام نمایش‌ها هم طبق برنامه ریزی قبلی روی صحنه خواهند رفت اما همین اقدام تعطیل کردن دو روزه این تماشاخانه به خاطر آلودگی هوا را می‌توان به عنوان حرکتی پسندیده و قابل تامل قلمداد کرد که می‌تواند بازتاب‌هایی در جامعه داشته باشد و البته در کنارش ناگفته‌های زیادی برای مسئولان شهری و مردم بیان کند.
1- اولین نکته ای که درباره آلودگی هوا به نظر می‌رسد این است که در جامعه ما هرگاه ذرات مختلف آلاینده رقص کنان در هوا به حرکت در می‌آیند اولین کاری که می‌کنیم این است که اعلام کنیم مدارس تعطیل است، افراد مسن، پیرمردها، پیرزنها و تمام کسانی که مشکل قبلی عروقی دارند اکیدا از بیرون آمدن از خانه بپرهیزند و اگر کار به جایی رسید که چاره ای جز بیرون آمدن نداشتند حتما از ماسک استفاده کنند. در ادامه این اقدام سازنده پا را فراتر می‌گذاریم و اعلام می‌کنیم خدا کند بوزد بادی و ببارد بارانی. مسئول و غیر مسئول هم ندارد. ممکن است عده ای بگویند این اقدام از سوی مسئولین انجام می‌شود و ما به عنوان مردم عادی شاید موافق تعطیل شدن مدارس نباشیم و این راهکار که از خانه بیرون نیایید را نپسندیم. اما باید از این عده پرسید اگر چنین است که می‌گویید بیان کنید که در صورتی که شما یکی از مسئولان دست اندرکار مسائل مرتبط با رفع آلودگی هوا بودید در چنین شرایطی چه می‌کردید؟
2- اما خودمانیم با تمام تفاسیری که در بند یک این گزارش بیان شد باید از محضر مسئولان محترم این پرسش را مطرح کرد که آیا در این جامعه فقط دانش آموزان و افراد سالخورده که البته مشخص
است جزو گروه‌های حساس جامعه هستند دارای


ریه و قلب هستند که وقتی هوا آلوده می‌شود باید مراقب خود باشند و مدرسه نروند تا مبادا گازهای سمی‌معلق در آسمان آنها را آزار دهد و بقیه آدم‌ها مثل کارگران، کارمندان، مردم عادی، مغازه دارها، روزنامه فروش‌ها، نجارها، پاکبان‌ها و پارک بانها و ... جزو آدمیزاد محسوب نمی‌شوند یا قلب و ریه ندارند؟
3- توجه به بند دوم در درجه اول و اقدامی‌که تماشاخانه ایرانشهر در تعطیلی دو روزه این مرکز هنری به خاطر آلودگی هوا انجام داد در درجه دوم نشان می‌دهد که نه تنها بقیه مردم (بخوانید هنرمندان و هنردوستان) جزو آدمیزاد محسوب می‌شوند و ریه و قلب دارند بلکه این افراد هم می‌توانند در زمره اشخاصی قرار بگیرند که مواد آلاینده نه تنها ممکن است آنها را «اوخ» کند که صد در صد بلایی بدتر از این بر سر آنها خواهد آورد.
4- نتیجه ای که از بند سه گرفته می‌شود این است که اگر تمام مردم ایران را افرادی هنرمند و هنردوست بدانیم باید بپذیریم که آلودگی هوا کودک و پیر و جوان و میانسال نمی‌شناسد و می‌تواند جان همه را تهدید کند. برای اثبات همین ادعای ساده کافیست مردمی‌را که این روزها در خیابانها تردد می‌کنند زیر نظر بگیرید اکثریت قریب به اتفاقشان روی صورت خود ماسک دارند و پر واضح است که استفاده کننده از ماسک با این اقدام می‌خواهد اعلام کند که من جانم را دوست دارم و نمی‌خواهم آلودگی هوا امنیت آن را به خطر بیندازد. اگر چنین است چرا بقیه ادارات، سازمانها، سوپرمارکت‌ها، پمپ بنزین‌ها، قصابی‌ها، نانوایی‌ها و بانک‌ها شامل این تعطیلی نمی‌شوند و کارگران و کارمندان این مکان‌ها باید هر روز در محل کارشان حاضر شده و کلی مواد سمی‌وارد ریه‌های خود کنند؟
5- بند چهارم حاوی یک نکته بسیار مهم بود. نکته ای
که توجه به آن پرسشی را در ذهن متبادر می‌کند. استفاده از این ماسک‌های نازک پارچه ای چه اندازه می‌تواند درصد خطرناک بودن این مواد را کاهش دهد؟ اصلا تاثیری خواهد داشت یا تمام کسانی که از این ماسک‌ها استفاده می‌کنند فقط دارند خودشان را گول می‌زنند که پیشگیری کرده ایم؟
بهتر است با طرح یک پرسش برگردیم به تماشاخانه ایرانشهر که دیروز و امروز به دلیل آلودگی هوا تعطیل شد و بالطبع هیچ نمایشی در هیچ سالنی از این تماشاخانه روی صحنه نخواهد رفت. به نظر شما وقتی یک تماشاخانه که محیطی فرهنگی است و عده ای به عنوان هنرمند در آن به فعالیت هنری می‌پردازند و عده ای دیگر به عنوان هنردوست به آنجا می‌روند و به تماشای هنر آن هنرمندان می‌نشینند تعطیل می‌شود چه اتفاقی افتاده است؟ پرواضح است که یک تماشاخانه یا یک سینما ممکن است به دلایل مختلفی مانند ایام شهادت، تعطیلات مختلف، تعمیر و مرمت ساختمان و عواملی از این دست تعطیل شود اما بیایید بپذیریم که اتفاق آلودگی هوا برای اولین بار است که به تعطیلی یک مکان فرهنگی منجر شده است. اتفاقی که با توجه به شرایط آب و هوایی که در تهران و بقیه شهرهای دیگر وجود دارد می‌تواند فتح بابی برای تعطیلی‌های آینده این مرکز و البته مراکز دیگر هنری باشد. بنابراین اگر پس از این و در آلودگی‌هایی که در آینده رخ می‌دهد شاهد تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری بودید تعجب نکنید. می‌پرسید چرا؟ دلیلش کاملا روشن است هنگامی‌که در مواقع آلودگی هوا همه راه‌ها به تعطیل شدن مدارس، بیرون نیامدن مردم از خانه و منتظر ماندن برای وزش باد و بارش باران ختم می‌شود مشخص است که باید منتظر تعطیل شدن مراکز جدیدی که هیچ ارتباطی هم با وزارت آموزش و پرورش و البته بازنشستگان محترم ندارند، باشیم. امروز نوبت تماشاخانه ایرانشهر است که قدم جلو گذاشته و با تعطیل کردن دو روزه تمام نمایش‌هایش اعلام کرده که ما هم آدمیم، ریه و قلب داریم، جانمان را دوست داریم و برای اینکه آسیب نبینیم کارمان را تعطیل می‌کنیم تا هم خودمان کمتر در معرض خطر قرار بگیریم و هم مردمی‌که برای تماشای ما و هنرمان به اینجا می‌آیند پول می‌دهند، بلیت می‌خرند تا هنر ما را روی صحنه نظاره گر باشند.
> طرح یک مسئله
روی سخن این بخش از گزارش با مسئولان محترمی‌است که دست اندرکار مسائلی هستند که یک سرش با موضوع آلودگی هوا مرتبط است. دولت، شهرداری، سازمان‌ها و نهادهای مختلف، ایران خودرو، سایپا، کارخانه‌های صنعتی که نقش مهمی‌در آلوده کردن هوا دارند، مراکز معاینه فنی و ... اگرچه در میانه این گزارش کمی‌حق به جانب مسئولان سخن گفتیم و عنوان کردیم که هر کس دیگری هم جای این مسئولان بود شاید اوضاع تنها کمی‌بهتر از شرایطی بود که امروز گریبانگیر هوای تهران و برخی از شهرها شده است. اما آنچه مبرهن و واضح است اینکه سوء مدیریت‌ها و تصمیمات نادرستی که در طول زمان توسط مدیران و مسئولان مختلف درباره مسائل ریز و درشت گرفته شده به مرور موجبات ایجاد شرایط کنونی در آلودگی هوا را فراهم آورده و بالطبع مدیران بعدی (شما) که بر سر کار آمدید یا از پیش در جریان این تصمیم گیریهای نادرست بوده اید یا بعد از نشستن بر روی صندلی متوجه این نادرست بودن تصمیم‌های قبل شده اید که در هر دو صورت این مسئولیت بر عهده شما گذاشته شده که با اتخاذ تصمیمات درست اولا جلوی پیشرفت این وضعیت را بگیرید و دوما در صدد جبران مافاتی که البته شما در ایجادش نقشی نداشته اید، برآیید. با تمام این تفاسیر وقتی شرایط را بررسی می‌کنیم، در می‌یابیم که تصمیمات بعضا درستی هم که توسط مدیران پیش از شما گرفته شده در حد همان تصمیم گیری مانده و به مرحله اجرا نرسیده است. موضوعی که اگر ادامه داشته باشد این ذهنیت را ایجاد می‌کند که امروز هم همان داستان برقرار است و هیچکس به فکر حل کردن مسئله نیست و تنها راهی که اتفاقا بسیار ساده هم به نظر می‌رسد پاک کردن صورت مسئله با ایده‌هایی مثل تعطیلی مدارس، اعلام شرایط هشدار برای افراد مسن و همینطور انتظار برای وزش باد و بارش باران است.
به هر روی این گزارش بنا ندارد مشکلات ایجاد شده در حوزه آلودگی هوا را به گردن کسی بیندازد بلکه هدفش برطرف شدن این معضل بزرگ اجتماعی است. بنابراین با طرح یک درخواست محترمانه از تمام مسئولانی که کارشان مرتبط با مسئله آلودگی هواست می‌خواهد که با ایجاد نشست‌ها و میزگردهای کارشناسانه با در نظر گرفتن تمام تصمیمات درستی که پیش از این گرفته شده اما به مرحله اجرایی در نیامده شرایطی را فراهم آورند که پس از این شاهد بهبود وضعیت آلودگی هوا باشیم تا در آینده ای نه چندان دور شاهد سیر نزولی نمودارهای تعطیلی مدارس و البته مراکز فرهنگی مانند تماشاخانه ایرانشهر باشیم.
> نظر یک کارگردان درباره تاثیر آلودگی هوا
بر اجرای تئاتر
روز گذشته خیرالله تقیانی پور که به تازگی نمایش «بوقلمون» را در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه برده، درباره تعطیلی دو روزه این تماشاخانه و تاثیر کلی این شرایط بر کم شدن مخاطبان گفت: «واقعیت این است که من خودم هم پیشنهاد دهنده این تعطیلی بودم چون بازیگران کار به شدت از این آلودگی هوا آسیب می‌دیدند و دچار سردرد بودند و ما هر چه تلاش کردیم در پشت صحنه با مایعاتی مثل شیر که‌ می‌تواند از اثرات این آلودگی جلوگیری کند کار را پیش ببریم فایده نداشت.» او افزود: «علاوه براین وقتی شهردار تهران شرایط آلودگی در این شهر را در حالت اضطرار اعلام کرده و وقتی مدیران دولتی به فکر مردم نیستند تا چاره‌ای اندیشیده شود، فکر کردیم که خود ما باید کاری انجام دهیم چون با ادامه اجرا در این وضعیت تماشاچیان خود را به مریضی دعوت می‌کنیم و خودمان هم مریض می‌شویم.» وی با اشاره به اینکه این تعطیلی خیلی هم دیر اتفاق
افتاده است، گفت: «به عنوان هنرمند باید فرهنگ ساز
و جریان‌ساز باشیم و اگرچه بلیت‌های زیادی
در این دو روز از نمایش ما فروخته شده بود اما باید به مردم گفت که نباید هر چیزی را فدای پول کرد چون با رفت و آمد در این شرایط هزینه گزافی را به مخاطب تحمیل می‌کنیم و سلامتی‌شان در این شرایط آسیب می‌بیند. البته برای کسانی که بلیت تهیه‌کرده بودند می‌دانم که سایت فروش پیشنهاد تعویض بلیت را در زمانی دیگر می‌دهد و اگر هم کسی نخواست می‌تواند پول خود را پس بگیرد اما تاکید می‌کنم که در این‌باره مهم‌ترین مسئله برای من سلامتی گروه و مخاطبان بود.» تقیانی‌پور با انتقاد از اینکه مسئله آلودگی هوا جدی گرفته نمی‌شود اضافه کرد: «علیرغم اینکه کارشناسان و متخصصان فریاد می‌زنند که تهران در وضعیت اضطرار قرار دارد اما کاری هم انجام نمی‌شود و فکر می‌کنم برای سال‌های آینده که به نظر می‌رسد این شرایط همچنان ادامه داشته باشد دست‌کم مدیران سالن‌های تئاتری باید به فکر سلامت مردم باشند.»