عراق به کجا می‌رود؟

محسن جلیلوند‪-‬ درحالیکه برخی رسانه‌ها از استعفای رئیس جمهور عراق برهم صالح می‌گفتند این موضوع تکذیب و اعلام شد که رئیس جمهور عراق هنوز استعفا نداده بلکه آمادگی‌اش برای استعفا را بیان کرده است. برهم صالح بعد از مخالفت با نامزدی اسعد العیدانی برای نخست وزیری و اعلام آمادگی برای استعفا از پست ریاست‌جمهوری، بغداد را ترک کرده و به سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق رفته است. بسیاری می‌گویند با این اوضاع قرار است سرنوشت عراق به کجا منتهی شود؟
معتقدم وضعیت عراق به همین منوال متزلزل خواهد ماند. دو دلیل برای این موضوع می‌توان آورد، نخست اینکه در حال حاضر حکومت در مقابل مردم ناچار به عقب نشینی‌های متوالی شده است. حکومت‌های جهان سوم که هنوز با سازو کار دموکراسی آشنا نیستند وقتی عقب نشینی میکنند جامعه مدنی مرتب جلوتر می‌آید. مردم ابتدا خواستار استعفای نخست وزیر بودند که باکشته‌های بسیار توانستند به این نتیجه برسند، اما بعد از این مهم نیز کنار نکشیدند و گفتند باید پارلمان چه قدمهایی بردارد، پارلمان آن گام‌ها را نیز برداشت. در مورد نخست وزیر جدید هم عقب نشینی کرد اما روال طلب مطالبات مردم ادامه دارد. عدم توازن جامعه مدنی و ساختار قدرت موجب می‌شود که به تعادل نرسیم. از سویی در عراق قدرت‌های منطقه‌ای بنابه فراخور سود و زیانشان دراین کشور دخالت‌هایی دارند. فراکسیون‌هایی که در عراق نیز تشکیل می‌شوند به نوعی وابستگی به سایر کشورها دارند.
بنابراین عراق به آرامش نمی‌رسد، مگر اینکه در حال حاضر مدلی که در افغانستان در بحث وحدت ملی انجام شده است رخ دهد که آن را نیز بعید می‌دانم.
اما در این میان ترک کردن بغداد از سوی برهم صالح رئیس جمهور این کشور را باید چگونه ارزیابی کنیم؟ همه می‌دانیم که رئیس جمهور در عراق قدرت اجرایی ندارد و قدرت اصلی در اختیار نخست وزیر است. اما برهم صالح می‌خواهد از کانون درگیری دور باشد و بگذارد گروه‌هاخودشان با هم کنار بیایند. ازسویی این تبصره هم در عراق وجود دارد که اگر پارلمان نتواند نخست وزیر را معرفی کند، رئیس جمهور می‌تواند وظایف نخست وزیر را هم برعهده بگیرد. ممکن است برهم صالح به دنبال این قضیه نیز باشد.