ریشه‌یابی شایعات

مجید ابهری‪-‬ از نگاه رفتارشناسی، شایعات یکی از اساسی‌ترین ابزار تضعیف اعتماد عمومی‌و ایجاد اضطراب اجتماعی در جامعه می‌باشد. از آنجایی که رسانه ملی تنها ابزار اطلاع‌رسانی ایمن در جامعه می‌باشد پخش اخبار و موضوعات از رسانه ، مورد استناد بسیاری از مردم جامعه قرار می‌گیرد. حال متاسفانه بدون توجه به جایگاه علمی‌و تخصصی برخی از کارشناسان، میکروفن آزاد در اختیار آنها قرار می‌گیرد تا به این وسیله افکار عمومی‌را دچار تزلزل و آشوب فکری بنمایند. موضوع وجود آفلاتوکسین در شیرهای مصرفی در کشور عاملی بود که در چند روز اخیر باعث نگرانی عمیق خانواده‌ها گردیده است. از آنجا که استانداردهای ملی ایران یکی از سختگیرانه‌ترین استانداردهای جهان بوده ، دشوار و محال است که از مجاری استاندارد بتواند موضوعات برخلاف سلامت عمومی‌عبور کند. شاید استناد کارشناس در این برنامه به توزیع ذرت‌های آلوده در میان گاوداران بوده است که البته این موضوع هم در حالی است که بر اساس تحقیقات انجام شده این ذرت‌ها اساسا در کشور توزیع نشده تا چه برسد به اینکه به دست دامداران برسد.در شرایطی که تنش‌های فکری و اضطراب اجتماعی یک لحظه جامعه ما را آرام نمی‌گذارد، پخش این موضوعات معلوم نیست چه جایگاهی در ایجاد آرامش فکری جامعه دارد. آفلاتوکسین موجود در کشور ما در موادغذایی یک دهم میلیگرم بوده که حتی از آمریکا و اروپا کمتر می‌باشد.درحالی که شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ای روز و شب درحال بمباران کشور و افکار عمومی‌با شایعات خودساخته می‌باشند. معلوم نیست این گونه شایعات آزاردهنده با چه اهدافی در جامعه پخش می‌شوند. مقادیر قابل توجهی از لبنیات تولید شده در کشور ما به کشورهای همسایه و سایر کشورها صادر می‌شود. حال پخش این شایعات توسط رسانه رسمی‌کشور چه آثار اقتصادی و زیان‌هایی بر تولیدکنندگان که هر روز با قاعده جدیدی روبه‌رو هستند خواهند گذاشت؟ این اولین بار نیست که اینگونه شایعات اضطراب آور در کشور پخش می‌شود. اساسا کنترل مسائل گفته شده در این زمینه نه سانسور است و نه جلوگیری از آزادی بیان، بلکه به سلامت فکری و روانی جامعه کمک می‌کند. حالا هفته‌ها و ماه‌ها طول خواهد کشید تا کارشناسان با تکذیب این مسئله آرامش را به جامعه برگردانند و موجب امنیت تولید، اقتصاد و صنعت گردند. تازه معلوم نیست تکذیب این موضوع و بیان نکات واقعی آیا آثار این بمباران تخریبی را از بین خواهند برد؟ متاسفانه سرعت انتشار شایعات و نفوذ آنها بسیار بیشتر و قوی‌تر از اخبار واقعی می‌باشد. طبعا پخش این نوع شایعات فقط بر روی مصرف شیر موثر نخواهد بود. بلکه کلیه محصولات لبنی در سرتاسر کشور مشمول این شایعه خواهند گردید. صنایع دامداری و مشاغل وابسته به آن شاید دچار تزلزل گردند که در نهایت باید منتظر ورشکستگی آنها باشیم. به خاطر جو سوءظن حاکم بر مسائل اجتماعی، تکذیب این خبر نیز دیگر اثر واقعی خود را نخواهد داشت، چرا که همواره دیده شده وقتی شایعه‌ای پخش می‌شود تکذیب آن آثار اصلاحی ندارند. باید از آن کارشناس محترم و صاحبنظر پرسید که آیا از عواقب نظرات خود آگاه بوده است؟ اساسا این گونه نظریات و بیانات تخصصی چه آثار اصلاحی روی جامعه خواهد داشت؟ صدا و سیما و مسئولان بخش‌های مختلف در این ‌گونه موارد باید مطالب عنوان شده در این جلسات را قبلا بازنگری کرده و سپس اجازه پخش آن را بدهند. حالا اگر همین کارشناس محترم، خود در برنامه‌‌ای جداگانه سوگند یاد کند که این مسئله را بدون سوءنیت عنوان کرده است هیچ‌کس آن را باور
نخواهد کرد. تا کی باید جامعه زیان این گونه کارشناسان را پرداخت کند چه در مسائل اقتصادی و چه
در مسائل اجتماعی و فرهنگی.