وقتی میراث 5000 ساله «بُز» می‌آورد!

آفتاب یزد-گروه گزارش: پشت تلفن صدایش می‌لرزد، می‌گوید: «تا همین 200سال پیش زندگی جریان داشت و اما حالا می‌خواهند روی بقایای یک شهر 1400 ساله بُز پرورش دهند.» او که از اهالی فهرج ـ یکی از مناطق تاریخی ـ استان یزد است خواستار آن می‌شود تا برای تهیه گزارش، روزنامه آفتاب یزد حتماً خبرنگار اعزام کند.
خبر نارضایتی مردم و موضوع 4 هکتار زمینی که برای پرورش «بُز مورسیا» در نظر گرفته شده، چند وقتی است که در فضای مجازی و محافل خبری استان یزد دست به دست می‌شود. تجمع مردم این احساس را منتقل می‌کند که اعتراضات ـ حتی در فضای رسانه‌ای استان ـ نتوانسته مسئولان را از تصمیمی که گرفته‌اند منصرف کند.
>فهرج کجاست؟!
روستای فهرج از توابع بخش مرکزی شهرستان یزد، در ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در مسیر جاده یزد-بافق قرار گرفته است.این روستا از سطح دریا ۱۲۷۰متر ارتفاع دارد و آب‌وهوای آن نیمه بیابانی است. روستای فهرج از شمال شرقی به کوه چلته محدود می‌شود. قدمت روستای فهرج به پیش از اسلام مربوط است. آثار به جا مانده در فهرج، موید قدمت و پیشینه تاریخی آن است. از جمله آن آثار می‌توان به مسجد جامع تاریخی روستا اشاره کرد که بنای آن به دوره قبل از اسلام منسوب است. برخی منابع، قدمت روستای فهرج را در حدود پنج‌هزار سال ذکر کرده‌اند. این روستا در گذشته‌های دور، دروازه الیساتیس و یکی از چهار بخش مهم و اصلی شهر تاریخی یزد قدیم بوده است.


نام روستا نیز به قبل از اسلام مربوط است. نام اولیه آن «فرافر» بوده است که با گذشت زمان، در قرون چهارم و پنجم هجری قمری به «پهره» یا «پهرشت» و پس از آن به «فهرج» تغییر یافته است.مردم فهرج به زبان فارسی با لهجه یزدی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. مسجد جامع فهرج، آب انبار حسینیه، مسجد علاقه بندی و قلعه ی فهرج از آثار و ابنیه ی تاریخی و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
>چرا نگران
نباشیم؟!
حوالی ساعت 9 صبح به فهرج می‌رسم. جمعیتی نزدیک محلی معروف به شهدا تجمع کرده‌اند ـ زن و مرد ـ می‌گویند: «اگر برای آن‌ها مهم نیست برای مردم فهرج این خشت و گِل‌ها معنا و ارزش دارد.» جوانی از میان جمع می‌گوید:«بروند مجوز از میراث بگیرند نه جهاد سازندگی!» و دیگری که صورتش را نمی‌بینم می‌گوید:«با هر قانونی خواسته باشند اینجا پرورش بُز بزنند محال است مگر این که «میراث فرهنگی» خواب باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد معمولا برای چنین کارهایی اساساً کسی سراغ میراث فرهنگی برای اخذ مجوز نمی‌رود و میراث نیز معمولاً سکوت می‌کند اما این بار حساسیت مردمان محلی و حضور رسانه‌ها انگار میراث فرهنگی استان را به تکاپو انداخته تا جلوی این کار را بگیرد و حال باید دید زور میراث می‌رسد؟
در ادامه ی کنکاش‌های میدانی متوجه می‌شویم این مجموعه یعنی مجتمع در حال احداث پرورش بُز، بر روی بازمانده‌های شهرتاریخی فرافر ساخته خواهد شد و یکی از محکم ترین اعتراضات، اشاره به قدمت 5000ساله ی این شهرباستانی است که از حوالی فهرج تا مهریز ـ یکی از شهرستان‌های استان یزد ـ امتداد دارد.
مردی از اهالی فهرج می‌گوید:«‌ای کاش صبر می‌کردند تا کاوش‌های باستان شناسی انجام شود تا حداقل اگر مواریث ارزشمندی مدفون شده زیر پای بُزها از بین نرود!
آفتاب یزد بر اساس رسالت‌های اطلاع‌رسانی این موضوع را تا حصول نتیجه نهایی دنبال خواهد کرد و آن چه از بررسی‌ها و پیگیری‌های خود به دست آورد را جهت اطلاع افکار عمومی منتشر خواهد کرد.