روزنامه آفتاب یزد
1398/11/14
مسئول اتحادیه اروپا برای نجات برجام و آخرین مذاکرات ایران و اروپا به ایران میآید
ماموریت سخت آقای بورلآفتاب یزد- گروه سیاسی: اتحادیه اروپا با اعلام سفر جوزپ بورل هماهنگ کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران تصریح کرد که او در دیدار با مقامات ایرانی درباره تحولات منطقه، روابط دوجانبه و همچنین حفظ برجام رایزنی خواهد کرد.
اتحادیه اروپا با انتشار اطلاعیهای که روی وب سایت آن قرار گرفته است، اعلام کرد جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار است روزهای سوم و چهارم فوریه به ایران سفر و با رئیس جمهور، رئیس مجلس و وزیر امورخارجه ایران دیدار کند.
در این اطلاعیه آمده است: سفر بورل فرصتی را برای گفتوگو درباره تحولات اخیر در منطقه فراهم میکند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از سوی وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه موظف شده است که برای کاهش تنشها و یافتن راهحلهای سیاسی برای بحران کنونی با بازیگران منطقهای وارد گفتوگو شود.
اتحادیه اروپا همچنین در بیانیه خود آورده است: این سفر پس از سفر جوزپ بورل به اردن در روز دوم فوریه انجام خواهد شد.
در ادامه این بیانیه آمده است: این سفر، علاوهبراین فرصتی است برای ارسال پیام تعهد جدی اتحادیه اروپا بر حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رایزنی درباره روابط دوجانبه و همکاریها میان ایران و اتحادیه اروپا.
سفر امروز بورل به ایران در حالی صورت میگیرد که او به عنوان جانشین فدریکا موگرینی، برای نخستین بار پس از تصدی این سمت راهی تهران شده است.
حضور مسئول اتحادیه اروپا اما در حالی صورت میگیرد که شرایط کنونی ایران و اروپا با روزهایی که موگرینی برسر کار بوده بسیار متفاوت شده است. ایران گام پنجم و نهایی خود را در کاهش تعهدات برجامی برداشته است و اروپا را تهدید به این کرده که حتی از NPTهم خارج میشود از سویی اروپا نیز بیش از هر زمان دیگر در بحث برجام به آمریکا نزدیک شده است، مکانیسم ماشه را فعال کرده و موضوع ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت تمام تحریمهای سازمان ملل را مطرح ساخته است حتی از تحریمهای جداگانه اروپایی به دلیل گامهای ایران در کاهش تعهدات برجامی سخن به میان میآورد. دراین اوضاع و احوال سفر مسئول اتحادیه قاره سبز به تهران بیش از همیشه محل پرسش است؛ اینکه به راستی بورل امروز در تهران به دنبال چیست و به چه میخواهد برسد. این دیدار، مقدمهای است برای افزایش تنشها یا راه حلی برای اوضاع کنونی؟
>دیدار از نزدیک
سید جلال ساداتیان سفیر سابق ایران در انگلیس دراین باره به آفتاب یزد میگوید: قاعدتا بورل برای نجات برجام به ایران میآید. پیش از او موگرینی اساسا نقش بزرگی در برجام داشت و وقتی هم که ترامپ میخواست از برجام خارج شود، تلاش زیادی برای جلوگیری ازاین موضوع کرد. بیانیه سران سه کشور را در آن زمان به دلیل تلاشهای موگرینی از یاد نبردیم، او سران سه کشور تروئیکا را راهی آمریکا کرد تا با ترامپ حرف بزنند و رئیس جمهور آمریکا را متقاعد کنند تا از برجام خارج نشود.
وی ادامه داد: به هر حال ناکام بود و بعد از ماجرای ادامه دار تحریم و شرایط امروز،موگرینی نیز مسئولیتش به اتمام رسید تا نفر جدیدی به نام بورل برسر کار آمده است. بورل در ابتدا تا مدتی در سایه قرارگرفته بود و وارد عمل نشد اما اکنون واکنشهایی از سوی خود نشان میدهد. از طرفی ایران در حال حاضر در شرایط بسیار عجیبی قرار دارد. جمهوری اسلامی تهدید کرده است که بعد از گام پنجم کاهش تعهدات برجامی حتی از NPT نیز خارج میشود.
ساداتیان افزود: اروپاییها با توجه به فشارهای آمریکا به ویژه بعدازتهدید اعمال افزایش 25 درصدی تعرفههای اروپایی مخصوصا در بحث خودرو در هراس از دست دادن بازار آمریکا، و جایگزینی خودروی چین و ژاپن و هند به جای اروپا رفتارش را تغییرداده است. طبیعی است که اروپا باتوجه به حجم مبادلات غیر قابل قیاسش با آمریکا نسبت به ایران، در چنین شرایطی به سمت آمریکاغش کند و نتیجه آن میشود که اروپا مکانیسم ماشه را نیز در راستای آخرین گام ایران در کاهش تعهدات برجامی علیه جمهوری اسلامی بردارد. همه اینها نشان میدهد که اکنون شرایط بسیار خاصی داریم.
این کارشناس مسائل بین الملل درباره اینکه امروز دو طرف در باره برجام چه خواهند گفت و چرا اروپا اساسا هنوز تلاش دارد تا برجام را حفظ کند؟ اظهار میدارد: امنیت منطقه و تامین انرژی از این ناحیه، برای اروپا مهم است. اروپا باید به فکر خودش باشد و کاری کند. از یکسو آمریکا علیه اروپا در بحث برجام فشار میآورد و از طرفی ایران خود را ذی حق در برجام میداند. دراین میان اروپاییها قرار نیست اساسا ایران را نادیده بگیرند بلکه تلاش میکنند هم آمریکا و هم کشورمان را حفظ کنند. اروپا نفوذ ایران در منطقه را قبول دارد. از سویی به دنبال امنیت در منطقه و تامین انرژی خودش نیز هست. اروپا به نوعی خود را همسایه خاورمیانه میداند ازاین جهت نیز اروپاییها بسیار تلاش داشتند تا بتوانند در بحث برجام موضع مستقلی بگیرند، اما نتوانستند.
>اهرم فشار
ساداتیان گفت: حتی امروز هم که اروپا از فعالسازی مکانیسم ماشه سخن میگوید میبینیم که ارجاع پرونده ایران را به تعویق میاندازند. نکتهای که نشان میدهد آنها نیز به دنبال این هستند تا ببینند آینده چه میشود. آنها هم سرنوشت ترامپ را درنظر دارند و هم ایران را و به دنبال خرید زمان برای حفظ برجام هستند، هرچند که در نهایت نتوانند برجام را حفظ کنند به هرروی اروپا به دنبال این است که رایزنی کند تا ببیند چه اتفاقی در نهایت خواهد افتاد. هر چند که این دیدار بی تردید در سایه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز صورت میگیرد. اما بی تردید اصل قضیه حفظ برجام است که ببینند میتوانند برایش راهی پیدا کنند؟ ضمن آنکه بورل به دنبال این است که از نزدیک با مواضع ایران آشنا شود.
این نماینده سابق مجلس افزود: این طور نیست که اروپاییها به راحتی از موضوع برجام گذر کنند و بگذارند که ایران ازNPT خارج شود. البته اینکه ایران از برجام خارج شود و اورانیومش را غنیسازی کند تهدید چندانی برای اروپاییها نیست، اما خروج از NPT میتواند یک چرخه رقابت تسلیحات اتمی را ایجاد کند که به نفع هیچکس نخواهد بود. از همینرو اروپاییها میخواهند ببینند میتوانند راهی برای خروج از معضل کنونی پیدا کنند و یا خیر.
وی گفت: باید سخنان امروز طرفین را بررسی کرد. به هر حال مشکلات بسیار زیادی وجود دارد و فراتر از مباحث و تحلیلهای رسانهای است. از سویی با توجه به اینکه نظام اعلام کرده به غیر از آمریکا با سایر کشورها میتوان مذاکره کرد، دیدار امروز را میتوان عمل به این خواست نظام تعبیر کرد.
وی درباره اینکه آیا میتوان سفر بورل را به نوعی اتمام حجت اروپا و ایران با یکدیگر دانست؟ پاسخ میدهد: این موضوع هم میتواند باشد، اما لزوما غرب و دیگران دیپلماسی را به مفهوم پایان یک روند نمیدانند. دیپلماسی یک جریان است از هر فرصتی برای دیپلماسی استفاده میکنند. اصل دیپلماسی هم معمولا این است که قطع نشود اما از ابزارهای مختلف حتی اهرم فشار و زور برای پیشبرد دیپلماسی بهره برد.
>مواضع نرمتر اروپا
مرتضی مکی دیگر کارشناس مسائل بین الملل درباره این سفر به آفتاب یزد میگوید: سفر بورل بعد از انتصاب ایشان به عنوان مسئول اتحادیه اروپا نخستین سفر به ایران است در حالیکه پیش از او موگرینی نقش بزرگی در موضوعات مختلفی ایفا کرد. مهمترین پروندههایی که در دفتر سیاست خارجه و امنیت اروپا باز است پرونده برجام است. پروندهای که دربدترین شرایط قرار دارد و قطعا جوزف بورل، با هدف کاهش تنشها و حفظ برجام به تهران آمده است. آقای بورل همچون خانم موگرینی معتقد به این است که برجام یک دستاورد سیاسی و امنیت برای اتحادیه اروپاست هرچند اتحادیه اروپا به تعهدات خودش دراین پرونده به دلیل مانع تراشی و خروج آمریکا از برجام نتوانسته عمل کند. ولی همچنان میکوشد این پوسته نمادین برجام را حفظ کند چرا که برجام همچنان میتواند مبنای هر گونه مذاکرات میان ایران و اتحادیه اروپا در سطح کلانتر و حل یکی از پروندههای مهم خاورمیانه در راستای صلح و ثبات منطقه باشد. وی در پاسخ به این سوال که «پیشتر اروپا و ایران بارها مذاکره کردند و نتوانستند به توافقی در راستای تداوم برجام برسند، مگر گفتگو بورل با مقامات تهران چه نکته خاصی خواهد داشت که میتواند مسیر بازی را تغییردهد؟» گفت: اینکه دولتهای اروپایی تلاش کردند با بحث مکانیسم ماشه ایران را به تعهدات خودش به برجام برگردانند نشان میدهد که آنها از این مکانیسم به عنوان یک اهرم فشار سیاسی استفاده کردند تابرجام از بین نرود، تمدید مهلت مذاکرات ایران و اروپا برسر برجام در زمانی که این مکانیسم آغاز شده نیز نشان میدهد که آنها نمیخواهند این فرصت را ازدست بدهند و پرونده را خیلی سریع به شورای امنیت بکشانند. چرا که میدانند اگر پرونده ایران به سازمان شورای امنیت برود در آن جا دیگر اروپا هیچ نقشی را نمیتواند بازی کند و این آمریکاست که یکه تاز میدان خواهد بود و قطعا این ارجاع پرونده به معنای بازگشت همه تحریمهای ایران است.
مکی اعلام میکند: از سویی این درست که جمهوری اسلامی تهدیدهایی مبنی بر خروج ایران از NPT مطرح کرده است اما خروج از NPT هم یک فرصت و هم یک تهدید است و جمهوری اسلامی ایران باید از حداقل فرصتهایی که برای ایجاد حفظ پوسته برجام باقی مانده استفاده کند چرا که همچنان مذاکره و گفتگو بهترین راه حل برای خروج از این بن بست است. به هر حال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و خروج از NPT گرهها را بیشتر خواهد کرد و گشایشی در وضعیت ایران ایجاد نمیکند. درست است که ایران بحث خروج از NPT را مطرح کرده اما این یک هشدار به اتحادیه اروپاست باید از این رایزنیهای دیپلماتیک میان ایران و اتحادیه اروپا حداکثر استفاده را کرد و سفر بورل به تهران در کنار سفر آتی ظریف به مونیخ یک فرصت است تا راه حلی برای حفظ برجام اندیشید و مانع ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شد. این کارشناس مسائل بین الملل درباره اینکه بناست در دیدار بورل چه مسائلی مطرح شود که بتوان به این گفتگوها و حفظ برجام امیدوار بود اظهارکرد: دولتهای اروپایی تا حدودی نرمشهایی خاص از خودشان نشان دادند. پیش از سفر بورل به تهران چند موضوع را مطرح کردند، یکی اینکه ایران بیش از این گامی در جهت کاهش تعهدات خودش در برنامه برجام برندارد. ایران 5 گام برداشته است که گام دیگر میتواند منع نظارات آژانس بر فعالیتهای ایران باشد اما جمهوری اسلامی هم چنین چیزی را مطرح نکرده و این نشان میدهد که ایران درب گفتگو و مذاکره را بازگشاده است. اروپاییها از طرفی دیگر با به تعویق انداختن روند مکانیسم ماشه نشان دادهاند که عجلهای برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت ندارند و میخواهند دیدگاه مشترکی برای حل و فصل مشکلاتشان پیدا کنند.
سایر اخبار این روزنامه
«مُفت خریدن» از کشاورز، عامل اصلی از بین رفتن خودکفایی
وقتی میراث 5000 ساله «بُز» میآورد!
تطهیر روسیه در کتب درسی؟!
باز هم غم در گذشت کولبری دیگر
جدال نابرابر بقالیها و هایپرمارکتها
جبهه پایداری با اعلام 60 نامزد اصلح برای تهران بار دیگر نشان داد بعید است با سایر اصولگرایان به وحدت برسد
پرندگانِ مهاجر هنوز در میانکاله میمیرند
مسئول اتحادیه اروپا برای نجات برجام و آخرین مذاکرات ایران و اروپا به ایران میآید
نیاز نفت به دیپلماسی
احمدتوکلی شایسته تقدیر است زیرا...
نحوه ارائه مجوز به صوت و تصویر فراگیر
به بهانه روز جهانی سرطان
گامیبرای رونق کسب و کار