مارپیچ اتاق پژواك رسانه‌های اجتماعی

 
 
 
 


خودگرفتاري شهروندان در مارپيچ رسانه‌هاي جمعي و اجتماعي تمامي ندارد. شرح آن مثنوي هفتاد من کاغذ مي‌شود. حکايت وابستگي شهروندان به رسانه‌هاي اجتماعي و جمعي، سعي بين چاله و چاه در طول تاريخ و عرض جعرافيا است.! شهروندان براي رهايي از قيد و بند رسانه‌هاي سنتي به وسايل ارتباطات جمعي خوشامد گفته‌اند. محدوديت‌ها و استيلاي اين رسانه‌ها و نمايش سراب واقعيت به‌جاي دنياي واقعي موجب شد ورود رسانه‌هاي اجتماعي را شادباش گويند. رسانه‌هايي بي‌محدوديت که با نشان دادن فراواقعيت‌ها به‌جاي واقعيت، مشکلات جديدي روي دست انسان امروزي تلنبار کرده‌اند. در موقف کنوني مشکلات و چالش‌هاي ناشي از رسانه‌هاي اجتماعي يکي پس از ديگري از راه مي‌رسند؛ تروريسم رسانه‌اي، خشونت عريان، سرک کشيدن به زندگي خصوصي، کلاهبرداري، حباب اطلاعات و ده‌ها مورد ديگر. تازه‌ترين آنها شکل‌گيري پديده اتاق پژواک؛ نورسيده‌اي که كنايه از گروه‌ها و كانال‌هايي‌ هستند كه با حضور همفكران تشكيل شده است و در آن انتخاب اطلاعات مطابق ترجيحات كاربران انجام مي‌شود. در چنين گروه‌هايي اعضاي خانواده‌ها، دوستان، همكلاسي‌ها و همكاران كه به احتمال زياد اغلب جهان‌بيني مشابه دارند دور هم جمع شده‌اند. پژواك صداي داخل اتاق طنين‌انداز و تكرار مي‌شود و صداهاي بيروني به درون اتاق راهي ندارند. اتاق پژواك ايده‌هاي همسو با جريان اصلي اطلاعات درون‌گروه‌ها را، به‌طور مستمر تكرار مي‌کند و تقويت مداوم ايده‌ها و باورها موجب مي‌شود منابع اطلاعات زير سوال نرود. در اتاق پژواك رسانه‌هاي اجتماعي، ديدگاه‌هاي متفاوت و متضاد به حاشيه رانده مي‌شوند حذف نظرات غيرهمسو موجب ديدن دنيا از پنجره كوچك اتاق پژواك و به‌صدا در‌آمدن زنگ خطر براي ادراک دنياي واقعي است. اتاق پژواك با تضعيف گفت‌وگو بين ديدگاه‌هاي متفاوت، تعصبات ايدئولوژيك و ذاتي کاربران را تشديد مي‌كند و فرصت‌ گفت‌وگوهاي سازنده را از بين مي‌برد. اتاق پژواك موجب محاصره شدن كاربران در حباب اطلاعات خودساخته شده و به قطبيت‌سازي جامعه منجر مي‌شود. اتاق‌هاي پژواك در مواردي به كارخانه توليد خبرهاي جعلي تبديل مي‌شوند و چالش‌هاي ريز و درشتي روي دست جامعه مي‌گذارند. مواجهه گزينشي با اطلاعات در رسانه‌هاي اجتماعي و پژواك يك تفكر و سليقه، موجب فرسايش بنيان ثبات دموكراتيك و زائل شدن آزادي بيان و منجر به گسترش قطبي‌سازي در ديدگاه‌هاي سياسي مي‌شود. برون‌رفت از مارپيچ اتاق پژواک رسانه‌هاي اجتماعي از رهگذر شنيدن و ديدن آرا و ديدگاه‌هاي متضاد و انتخاب منابع اطلاعاتي موثق و گزينه‌هاي انطباق با دنياي واقعي ميسر است.