روزنامه آفتاب یزد
1399/12/14
پاکستان پس از روسیه با قطر هم بست!
آیا تهران میتواند از اسلام آباد به مجامع بینالمللی شکایت کند؟
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: پاکستان از واردات گاز ایران با وجود خط لوله گاز ایران که تا لب مرز پاکستان کشیده شده بود؛ انصراف داد و با قطر برای واردات ۱۰ساله گاز قرارداد بست. این کشور۲ ماه پیش هم با روسیه قرارداد امضا کرده بود. بازار گاز هند هم احتمالا از دست رفته است! به همین سادگی،؛ اما تلختر از یک فنجان قهوه تلخ..! البته این احتمال از مدتها پیش به ذهن کارشناسان خطور کرده بود؛ به ویژه برای آنها که ۲ ماه پیش در روزنامه «آفتابیزد» گزارش گروه اقتصادی روزنامه را در خصوص «توافق روسیه و پاکستان برای ساخت خط لوله ۱۱۰۰ کیلومتری انتقال گاز» خوانده بودند. گزارشی که تیتر «روسیه و پاکستان ایران را دور زدند!» برای ۲ کشور دوست و برادر ایران در صفحه نخست این روزنامه هم نشست!
پروژهای که پاکستان در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ خورشیدی به ایران اطلاع داده بود: «مادام که این کشور تحت تحریمهای آمریکاست، امکان تکمیل خط لوله ایران- پاکستان وجود ندارد!»
به طور قطع این رویکرد پاکستان در قبال ایران ناشی از انفعال دیپلماسی ما در مقابل کشورهای همسایه است که میتواند در میانمدت و دراز مدت و به لحاظ اقتصادی و ژئوپولتیک بسیار خسارتزا و حتی جبران ناپذیر باشد. محمد فرحیان، کارشناس انرژی در گفتگو با روزنامه «آفتاب یزد» در خصوص چگونگی شکست ایران در رقابت گازی با روسیه و قطر وعدم تعهد برادری پاکستان نسبت به جمهوری اسلامی ایران میگوید: ایران از سال ۱۹۹۰ تلاش کرد تا خود را به عنوان یک صادرکننده گاز به همسایه شرقی خود مطرح کند، اما تا کنون تمامی تلاشهای کشورمان ناکام مانده است و این موضوع ارتباط به ضعف و قوت یک دولت به دولت دیگر هم ندارد.
وی میگوید: پس از لغو پروژه احداث خط لوله صلح به دلیل اختلافهای سیاسی هند و پاکستان که قصد داشت روزانه ۱۵۰ میلیون متر مکعب از گاز ایران را به این دو کشور برساند، ایران طرح احداث خط لولهای ۲۱۰۰ کیلومتری را به پاکستان ارائه کرد که مسئولیت احداث ۱۱۰۰ کیلومتر آن از پارس جنوبی تا مرز پاکستان بر عهده ایران و احداث مابقی آن بر عهده پاکستان بود. وی تصریح میکند: در حالی که ایران این خط لوله را تا نزدیکی مرز خود با پاکستان کشیده بود، همسایه شرقی از توقف عملیات احداث خط لوله در خاک خود خبر داد! جالب آنکه حتی کشورمان متعهد شد ۵۰۰ میلیون دلار از هزینه ۱.۵ میلیارد دلاری خط لوله یک هزار کیلومتری در خاک پاکستان را متقبل خواهد شد؛ ولی این کشور در نهایت با استناد به تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران از ادامه اجرای این پروژه انصراف داد.
فرحیان با بیان اینکه «رویکرد ضدتوسعهای که اساسا توسعه را مفهومی غربی و وارداتی میداند موجب شده تا فرصتهای طلایی که در تاریخ کشور به ندرت رخ میدهد از دست رفته باشد، اظهار میدارد: درآمد سرشار نفت در دهه ۸۰ که با توجه به زیرساختهای به نسبت آماده میتوانست موجب جهش کشور در مسیر توسعه اقتصادی شود، به علت وجود رویکرد ضدتوسعهای به کلی از دست رفت. در حالی که یکی از آنها همین ظرفیت عقد قراردادهای بلندمدت عملیاتی و اجرایی برای فرصتها و ظرفیتهایی است که به لطف موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک کشور میتوانست با پیوندزدن اقتصاد کشور به اقتصاد منطقهای و جهانی، تضمینکننده همکاریهای اقتصادی کشورها با ایران، جذب سرمایه خارجی و توسعهای پایدار برای کشور باشد.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه با وجود اصرار و نقد کارشناسان و فعالان رسانهای در این سالها فرصتهای مشابه همین خط لوله گازی ایران و پاکستان و هند یکی پس از دیگری از دست رفته است؛ میافزاید: کما اینکه پیشتر هم خط لوله گاز با اروپا، خط لوله گاز به آسیای میانه و همسایگان شمالی، خط لوله گاز به پاکستان و هند، خط راهآهن از چین به اروپا و... به دلیل سیاست خارجی منطقهای و بینالمللی از دست رفت و رقبای منطقهای ایران این فرصتها را یکی پس از دیگری از کشور عزیزمان ربودند و هیچ شخصی هم پاسخگوی این ضعف فاحش رخ داده نشد.
وی با بیان اینکه زیانهای متوجه از این مسیر به کشور فقط به محرومشدن ایران از درآمدهای ثابت سالانه این پروژهها خلاصه نمیشود تصریح میکند: زیان مهمتر اینکه ایران درحالحاضر در عمل از مسابقه توسعه اقتصادی که در سطح منطقه و جهان رخ داده به کل خارج شده است.
فرحیان با بیان اینکه نوع سیاست خارجی ایران در سطح منطقهای و بینالمللی در عمل همکاری با قطبهای اقتصادی جهان در پروژههای اقتصادی کشور مانند همین پروژه حتی با پاکستان را منتفی کرده است میگوید: این سیاست خارجی نهفقط همکاری با اروپا بلکه همکاری موثر و معطوف به توسعه اقتصادی با کشورهایی مانند چین که آنها را در برابر آمریکا متحد استراتژیک خود تصور میکنیم نیز ممتنع شده است!
این کارشناس انرژی با بیان اینکه آمریکا نتوانست تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران را در پروژه چابهار یا فروش گاز به ترکیه اعمال کند، علت آن را انجام پروژه چابهار با همکاری و سرمایهگذاری هندوستان برشمرده و میگوید: وقتی خط لوله گاز به ترکیه، در عمل ترکیه را نیازمند و وابسته به ایران کرده است. بنابراین تحریم در این دو مورد با مخالفت هندوستان و ترکیه روبهرو شد و آمریکا ناگزیر این دو مورد را از شمول تحریمهای خود استثنا کرد. این تجربه نشان میدهد ارتباطهای استراتژیک با کشورهای دیگر، تحریم ایران را عملا غیرممکن یا بیاثر میکند. با توجه به این مهم باید به هر شکل ممکن این توافقها به سود کشورمان تحکیم شود و از مزیت آن در مناسبات بینالمللی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گاز در جهان شناخته میشود اما در حال حاضر سهمی کمتر از ۲ درصد از بازار گاز جهانی را داراست میگوید: این درحالی است که کشورهای دیگر همچون روسیه، قطر و ترکمنستان به ترتیب ۲۰.۱۲ و ۴ درصد از صادرات گاز کل جهان را در انحصار خود دارند.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه براساس قراردادی که در سال ۱۳۸۷ میان ایران و پاکستان به امضا رسید باید تا دسامبر سال ۲۰۱۴ میلادی گاز ایران به پاکستان ارسال میشد، اما به علت ناتوانی اسلام آباد در تامین منابع مالی، روند احداث بخش پاکستانی این خط لوله متوقف شده بود میافزاید: تهران میتواند برای طلب خسارت تاخیر در ساخت این خط لوله به مراجع داوری بینالمللی شکایت کند. جالب آنکه احداث بخش اصلی خط لوله گاز ایران - پاکستان (بخش مربوط به پاکستان) در جریان سفر بهار ۹۴ رئیس جمهوری چین به اسلام آباد، با یک شرکت بزرگ چینی به ارزش حدود ۳ میلیارد دلار با شرکت بزرگ چینی سی. پی. پی. بیکه یکی از شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی نفت چین محسوب میشود، برای احداث خط لوله گاز از بندر گوادر تا منطقه نوابشاه امضا
شده بود.
وی با بیان اینکه اجرای این پروژه از ابتدا با درایت همراه نبوده است تصریح میکند: ما ۱۱۰۰ کیلومتر خط لوله از پارس جنوبی تا مرز پاکستان کشیدهایم که اگر با قیمتهای امروزی حساب کنیم هزینهای بیش از ۳ میلیارد دلار در پی داشته است. این در حالی است که پاکستان طی این همه سال اقدامی برای احداث خط لوله در خاک خود نکرد!
فرحیان در خصوص سیاست گازی پاکستان میافزاید: پاکستان توان امنیت خط لوله در خاک خود را نداشته و هیچ اقدام اساسی هم برای احداث خط لوله نکرد و حتی در مذاکرات خواهان قیمتهای پایین برای خرید گاز شده بود. از طرف دیگر، پاکستان تمایلات سیاسی هم در این خصوص داشته و با کشورهای عربی خلیج فارس نزدیکی بیشتری پیدا کرده بود تا در نهایت با قرارداد ۱۰ساله با قطر تیشه به ریشه تمام مذاکرات انرژی بر ایران با پاکستان و هند زد.
سایر اخبار این روزنامه
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری یزد پاسخ دهد
نماینده مجلس این بار FATF را با FBI اشتباه گرفت!
دولت بعدی اصولگرا باشد با مجلس یازدهم کنار خواهد آمد؟!
پاکستان پس از روسیه با قطر هم بست!
مرگ را حس میکنم، اما منتظرش نیستم!
گزینههای مطرح شده ربطی به اصلاحطلبان ندارد!
بلیتی کنسل شود مبلغ آن باز نمی گردد!
چندبار بگوییم شفافیت؟!
آقای روحانی! بازار سهام و ارز را «بایا» کن
درختی بپَرور که بار آورد
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری یزد پاسخ دهد
اوج افول موسیقی
خودزنی در نوجوانان
در رثای مصدق
ساده بودن ساده نیست