وین به نتیجه نرسد تهران فیلم‌های هسته‌ای را از بین می‌برد

سرویس بین‌الملل جوان آنلاین: ایران به طور غیر رسمی و البته در لفافه اعلام کرده که اگر مذاکرات وین برای احیای برجام به نتیجه نرسد، از بین بردن فیلم دوربین‌های نصب‌شده در تأسیسات هسته‌ای یک گزینه محتمل است، موضعی که باعث شده معاون رافائل گروسی، مدیرکل آژانس طی روز‌های آینده، راهی تهران شود. «جن ساکی»، سخنگوی کاخ سفید، دیروز چالش‌های موجود برای رسیدن به توافق برای بازگشت امریکا به برجام را کوچک‌نمایی کرد و گفت که امریکا در گذشته نیز در برخورد با ایران «در موقعیتی مشابه» قرار گرفته است. او گفت: «می‌دانیم که پیش از رسیدن به توافق با ایران چالش‌هایی وجود دارند و ما این موقعیت را قبلاً هم تجربه کرده‌ایم.» سخنگوی کاخ سفید جزئیات بیشتری در این باره ارائه نکرده، ولی ظاهراً اشاره او به کش‌وقوس‌هایی است که قبل از دستیابی ایران و ۱+۵ به توافق در تابستان ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) اتفاق افتاد. هرچند مقام‌های ایرانی و امریکایی جزئیات اختلافات تا پایان دور ششم مذاکرات در وین را فاش نکرده‌اند، ولی ظاهراً بخشی از اختلاف نظر‌هایی که عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی آن‌ها را «کلیدی» خوانده، یکی به تقدم و تأخر انجام تعهدات و دیگری مربوط به اصرار ایران بر این است که طرف امریکایی بایستی متعهد شود که مجدداً از برجام خارج نخواهد شد. یک مقام ارشد ایرانی روز پنج شنبه به رویترز گفت: ««با توجه به اینکه امریکا از توافق خارج شده لازم است اطمینان حاصل کنیم که این اتفاق مجدداً رخ نخواهد داد. این یکی از خط قرمز‌های ایران است.»
همکاری با آژانس در برزخ
علاوه بر این دو اختلاف، تنش‌ها بین ایران و آژانس نیز در حال تشدید شدن است. مجلس ایران اسفندماه ۱۳۹۹ قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» را تصویب کرد که دولت ایران را موظف می‌کرد در صورتی که امریکا ظرف سه ماه به برجام بازنگردد، در همکاری با آژانس بازنگری خواهد کرد. با وجود اینکه دولت بایدن تا اوایل خرداد ۱۴۰۰ به برجام بازنگشت، ایران طی توافق با آژانس، تا اوایل تیرماه ۱۴۰۰، همکاری با آژانس را تمدید کرد، ولی حال با نزدیک شدن به اواسط تیرماه، ایران هیچ توافقی با آژانس برای ادامه همکاری‌های غیرپادمانی انجام نداده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه چهارم تیرماه در گزارشی به شورای حکام آژانس و شورای امنیت اعلام کرد که ایران به درخواست‌های آژانس پاسخی نداده که این تفاهم فنی را مجدداً ادامه دهد و تمدید کند، گزارشی که با واکنش «کاظم غریب‌آبادی» نماینده دائم ایران در آژانس روبه‌رو شد. غریب‌آبادی با بیان اینکه ایران متعهد به تعهدات پادمانی است، نه کمتر و نه بیشتر، گفت: «آژانس هیچ‌گونه وظیفه‌ای برای ارائه گزارش در مورد تفاهم منقضی شده مشترک و ثبت داده‌ها نداشته و ندارد.» او گفته که هرچند تفاهم فنی مشترک سه ماهه بین آژانس و ایران صورت گرفت، اما باید توجه داشت که مبنای این تفاهم، تسهیل مذاکرات سیاسی و کمک به موفقیت آن در جهت مختصات مدنظر کشورمان بود و نه الزام ایران نسبت به اجرای خواست آژانس.
حالا با گذشت یک هفته از این وضعیت برزخی که با توقف مذاکرات در وین همزمان شده، بحث‌ها درباره فیلم‌های ضبط شده از تأسیسات هسته‌ای ایران طی دو ماه گذشته بالاگرفته است. «جن ساکی» جمعه شب در نشست مطبوعاتی گفت: «اعتقاد ما این است که ایران بایستی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.» هفته قبل هم آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، تمدید نشدن توافق موقت میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مایه نگرانی دانسته و گفته بود این نگرانی به تهران اطلاع داده شده است. بلینکن هشدار داد که در صورت ادامه به‌کارگیری سانتریفیوژ‌های پیشرفته‌تر و غنی‌سازی بیشتر اورانیوم، این خطر وجود دارد که زمان «گریز هسته‌ای» برای ایران پایین بیاید و این کشور بتواند به سرعت تسلیحات هسته‌ای بسازد.


پکن: وضع فعلی تقصیر امریکا است
در حالی که روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» دیروز مدعی شد معاون رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از دو شنبه هفته جاری به تهران سفر خواهد کرد، یک مقام ایرانی دیروز در یک واکنش غیر رسمی به شبکه «سی‌ان‌ان» گفته که تا وقتی مذاکرات در وین برای احیای برجام به نتیجه نرسد، اطلاعات موجود روی دوربین‌های نصب شده در تأسیسات هسته‌ای ایران در اختیار بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار نخواهد گرفت. این مقام ایرانی در اختیار قرار دادن فیلم‌ها را منوط به نتیجه‌گیری از مذاکرات وین دانسته و گفته است: «اگر مذاکرات به موفقیت برسد، ایران قطعاً نوار‌های ویدئویی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان خواهد داد.»‌وی ادامه داد: «به اشتراک‌گذاری نوار‌ها به شیوه پیشروی مذاکرات (وین برای احیای برجام) بستگی دارد. کلید این مسئله، توافق است؛ توافقی که در‌های همکاری و فهم بهتر از جمله در زمینه شفافیت را باز کند.» این مقام ایرانی همچنین با گفتن اینکه تهران به هیچ عنوان تا زمان ادامه مذاکرات وین، قصد از بین بردن داده‌های موجود در تصاویر ویدئویی ضبط شده را ندارد، تلویحاً این سیگنال را به طرف‌های غربی ارسال کرده که «حذف داده‌های ویدئویی» آژانس از تأسیسات ایران، در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد، یک گزینه است. «وانگ یی» وزیر خارجه چین دیروز در واکنش به وضعیت فعلی گفت که بسیار مهم است که ایالات متحده زودتر تصمیم به بازگشت به برجام بگیرد و همچنین این را هم روشن کرد که ریشه اصلی بحران فعلی، خروج یکجانبه امریکا از برجام و فشار حداکثری آن علیه ایران است.