بهشت مافیای داوری را جهنم کنید

محمد محمدی سدهی
خبرنگار
 در چند سال اخیر بارها صحبت‌هایی درخصوص فساد در داوری فوتبال و اتفاقات پشت پرده مطرح شده است. در همین لیگ برتر و دسته اول فصل گذشته بخصوص در هفته‌های پایانی شاهد اتفاقاتی شائبه‌برانگیز بودیم و بعضاً رسانه‌های دیداری، شنیداری و نوشتاری هم به آن پرداختند. این مسائل با افشاگری اخیر وحید صالحی در برنامه تلویزیونی وارد فاز تازه‌ای شد و به نوعی زنگ خطر و هشدار را به صدا درآورد. صالحی مدعی شد که داورها هم دلال دارند، کمیته داوران ابلاغ‌فروشی می‌کند، فامیل بازی و سفارش ها در چینش‌ داوران مؤثر است و البته شخصاً شاهد مواردی بوده که نشان از وجود فساد سیستماتیک و مافیا در این بخش مهم از فوتبال‌مان دارد.
حال سؤال این است که وظیفه فدراسیون و نهادهای نظارتی برای مقابله با فساد در فوتبال چیست و چه راهکاری برای مقابله با گسترش فساد و ریشه کن کردن مافیا وجود دارد؟ براین اساس، خبرنگار «ایران» با محمد فنایی و حیدر سلیمانی، 2 پیشکسوت داوری گفت‌و‌گویی انجام داده که ماحصل آن پیش روی شماست.


سکوت فدراسیون نشان دهنده متهم بودن شان است
محمد فنایی جزو پیشکسوت‌های خوشنام عرصه داوری محسوب می‌شود. او که به عنوان کمک داور در فینال جام جهانی 1994 حضور داشت، درخصوص حواشی اخیر و افشاگری‌های وحید صالحی گفت: «صالحی داوری است که سال‌ها در فوتبال ایران قضاوت کرده و قطعاً ادله‌ای برای صحبت‌هایش دارد. او صحبت‌های خود را در رسانه ملی و در یک برنامه پربیننده مطرح کرد و قطعاً رسانه ملی هم مدرکی درخصوص اظهارات او دارد اما از این متعجبم که چرا مسئولان فوتبال به موضوع به این مهمی ورود نمی‌کنند و پاسخگو نیستند. این سکوت فدراسیون نشانه خوبی نیست و به نظرم آنها را در معرض اتهام قرار می دهد. اظهارات صالحی برای من به عنوان یک داور بازنشسته که سال‌ها در فوتبال ایران قضاوت کرده، آزاردهنده است چرا که من از بدنه این فوتبال هستم و ترکش این اتهامات به امثال من هم برخورد می‌کند.» او به سؤالی مبنی بر اینکه نحوه مواجهه با چنین موضوع حساسی چگونه باید باشد؟ پاسخ داد: «افشاگری‌های صالحی نشان می‌دهد که شاید موضوع فراتر از اتفاقات گذشته باشد، موضوع دریافت رشوه و پولشویی است و این در حالی است که نظام ما تأکید دارد در حال مبارزه با آن است. اگر این صحبت‌ها در لیگ‌های معتبر دنیا که تیم‌ها 3 میلیارد یورو هزینه می‌کنند، مطرح می‌شد نه تنها بشدت با آن برخورد می‌کردند بلکه بلافاصله برای پیشگیری از بروز و رشد چنین مسائلی دست به کار می‌شدند. اگر فدراسیون به موضوع رسیدگی نمی‌کند باید کمیسیون اصل نود مجلس پیگیر باشد. کشور ما بر پایه نظام اسلامی اداره می‌شود و باید موارد براساس اصول و عرف اسلامی باشد و مردم باید به صورت شفاف از اتفاقات آگاه شوند.» این پیشکسوت داوری صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه داد: «در سال‌های اخیر شاهد بودیم که یک داور توسط کمیته انضباطی 8 ماه محروم و بعد از پایان محرومیت دوباره مشغول به کار شد، این موضوع خنده‌دار است. یا مورد دیگری داشتیم که یک داور تأکید کرد عمداً باعث باخت پرسپولیس در دربی شده و حالا در لیگ ناظر داوری می‌شود! آسیا آلوده‌ترین نقطه دنیا از نظر اتفاقات داوری است.» فنایی گفت: «اگر این مسأله در داخل کشور حل نشود، ای‌اف‌سی و فیفا به موضوع خواهند پرداخت چون به هر حال باید بدانند که چه اتفاقاتی در داوری کشور ما می‌افتد تا این داوران را به بازی‌های مهم و بین‌المللی دعوت نکنند. به هرحال افرادی در داخل هستند که اتفاقات فوتبال کشورمان را به خارج از کشور منتقل می‌کنند، مثل حضور بانوان در ورزشگاه‌ها که خواسته فیفا است، خیلی‌ها به فیفا نامه زدند که در کشور ما این اجازه صادر نشده و حال داوری که قضیه بسیار حساس‌تری است.» او با انتقاد از فضای آلوده فوتبال ایران اظهارداشت: «برخی از مسئولان کنونی فوتبال هم اتهامات این چنینی داشتند و حتی خودشان هم موضوع را در تلویزیون تأیید کردند اما جالب اینجاست که به اینها پست می‌رسد! داورانی که رشوه گرفته‌اند باید معرفی و محاکمه شوند و سایر افراد خاطی هم باید مادام‌العمر از فوتبال محروم شوند. اما متأسفانه فعلاً که فوتبال ایران برای متخلفان بهشت است و به آنهایی که تخلف می‌کنند، پست و مقام هم داده می‌شود.»
داوران متخلف خیلی زود معرفی شوند
حیدر سلیمانی معتقد است باید مراقب باشیم تا به خاطر عده‌ای متخلف، جامعه داوری آسیب نبیند: «قطعاً تمام داوران ما عضوی از فساد موجود نیستند. به هر حال در هر مجموعه‌ای ممکن است که تعداد انگشت شماری خطا کنند ولی این‌گونه نیست که همه خطاکار باشند. در سال‌های گذشته تعداد اندکی از داوران خطاکار بودند که برکنار شدند. در لیگ بیستم و فصول قبل‌تر این موضوعات وجود داشت و نمی‌توان کتمان کرد.» او افزود: «وحید صالحی 20 روز پیش هم در مصاحبه‌ای افشاگری و همین صحبت‌هایی که در تلویزیون گفت را مطرح کرد. بهتر بود بلافاصله مسئولان فدراسیون فوتبال موضوع را پیگیری و مستندات او را بررسی کنند. صالحی زمانی که دید کسی صحبت‌هایش را نمی‌شنود در رسانه ملی این موضوع را مطرح کرد، مطرح شدن این موضوعات در رسانه ملی باعث ایجاد تشویش اذهان عمومی می‌شود. این موضوع تبعات خوبی نخواهد داشت و نه تنها جامعه فوتبال بلکه جامعه ورزش‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.» این پیشکسوت داوری اظهار داشت: «در دوره فعالیت ما هم چنین مواردی بود و به ما هم پیشنهادهای نامتعارفی دادند. سال 86 از تلفن‌های ناشناس تماس‌های مشکوکی داشتم و از من درخواست می‌کردند که بازی را برای یک تیم دربیاورم که من موضوع را گزارش دادم. این اتفاقات برای هر داوری ممکن است بیفتد اما همه داوران ما این‌گونه نیستند که چنین پیشنهادهایی را بپذیرند. یک‌بار در حال تمرین بودیم که دیدم یکی از داوران ما را کتک زدند، بعدها متوجه شدیم که این وسط دلالی بوده که پول را گرفته ولی کتکش را داور خورد. قرار بوده داور در آن بازی پنالتی بگیرد که این اتفاق نیفتاده بود.»او با اشاره به اینکه فدراسیون باید شدیدترین تنبیهات انضباطی را برای داوران خطاکار در نظر بگیرد، افزود: «فدراسیون باید خیلی شفاف عمل کند و داوران متخلف را در سریع‌ترین زمان ممکن معرفی کنند. صحبت‌های صالحی پایان ماجرا نیست و داوران ما از این به بعد کار سخت‌تری خواهند داشت. پس از صحبت‌های صالحی چند نفر از داوران با من تماس گرفتند و معتقد بودند که از این به بعد با هر سوت آنها اتهام داشتن دلالی مطرح خواهد شد. قطعاً این فضا باعث می‌شود با استرس زیاد قضاوت کنند.» صالحی اظهار داشت: «به نظر من باید حقوق داوران متناسب با کار سختی که انجام می‌دهند باشد. از سویی اگر برای هر تخلف، جریمه‌ای سنگین در نظر گرفته شود دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود. متأسفانه فوتبال ایران برای دلال‌ها و متخلفان جای خوبی است و باید مسئولان ورزش و کشور دست این افراد را کوتاه کنند.»

بازتاب
نهادهای امنیتی به مسائل داوری ورود کنند

حسین عسگری، رئیس اسبق کمیته داوران فدراسیون فوتبال درباره افشاگری‌هایی که وحید صالحی در مورد شرایط داوری انجام داده، اظهارداشت: «وظیفه فدراسیون فوتبال و نهادهای امنیتی و انتظامی است که به این قضیه توجه کنند. یک نفر سفت و سخت مدعی شده و مسائلی را بیان کرده و حتماً چیزهایی دیده که این مسائل را بازگو کرده است. تشکیلات فدراسیون فوتبال و نهادهای امنیتی و حراستی قطعاً نباید از این مسأله راحت عبور کنند و باید آن را پیگیری کنند زیرا صحبت از اتهامات بزرگی در داوری است.» او در مورد اینکه آیا در زمان ریاستش در کمیته داوران هم چنین مسائلی وجود داشت؟ به فارس گفت: «متأسفانه شاهد چنین قضیه‌ای بودیم و وقتی با شواهد و مدارک متوجه تخلف داور شدیم، آن داور را از فوتبال کنار گذاشتیم. من آن داور را از فوتبال کنار گذاشتم اما برای حفظ حرمت خودش و جامعه داوری این مسأله را رسانه‌ای نکردم. داوری که تخلف کرده ممکن است هر وقت شرایط را مهیا ببیند چنین کاری کند.»