بنزین جلیلی در راه است؟

جزییات افزایش یارانه‌ها از دی ماه را در همین گزارش بخوانید
آفتاب یزد: دولت و مجلس بارها اعلام کرده‌اند که قرار نیست فعلا قیمت بنزین تغییری کند اما شواهد نشان می‌دهد گفته‌های مجلس و دولت خیلی هم مصداق عینی نخواهد داشت؛ تغییر سهمیه بندی بنزین و افزایش یارانه نشانه‌هایی است که قابل تامل است. می‌گویند قرار است که شیوه سهمیه‌بندی بنزین تغییر کند و سهمیه بنزین به جای خودرو، به افراد تعلق بگیرد و این طرح که شباهت زیادی به طرح وان که سال 98 مطرح شده بود دارد حالا قرار است از کیش و قشم آغاز شود و همین امر نیز ظن افزایش قیمت حامل‌های انرژی را برای کارشناسان این حوزه پر رنگ‌تر می‌کند.
>تغییر سهمیه بندی بنزین
شنیده‌ها حاکی از این است که قرار است طرحی شبیه به طرح وان در جزیره کیش و قشم آغاز شود. طرحی که بر اساس آن سهمیه بنزین خودروها در کیش و قشم حذف می‌شود و سهمیه بنزین به جای خودرو، به افراد تعلق می‌گیرد.


این طرح آزمایشی سهمیه‌بندی بنزین، شباهت زیادی به طرح وان دارد. طرح وان، از سال ۹۸ که بنزین سهمیه‌بندی و گران شد، سر از بهارستان در آورد.طبق این طرح، قرار بود سهمیه بنزین به جای خودرو به افراد هر خانواده تعلق بگیرد و افراد خودشان تصمیم بگیرند سهمیه‌شان را بفروشند یا نگه دارند. نمایندگان مجلس در آن زمان معتقد بودند که این گونه، بنزین عادلانه‌تر توزیع می‌شود. حالا هم قرار است سهمیه بنزین در جزیره قشم و کیش به جای خودرو، به افراد تعلق بگیرد.
نکته جالب توجه این است سعید جلیلی،کاندیدای ریاست جمهوری 1400 هم در برنامه هایش بارها به این طرح و اجرای آن پرداخته و بر آن تاکید داشت.او گفته بود هشت سال به‌عنوان «دولت سایه» مشغول بررسی مشکلات کشور بوده و یکی از طرح‌هایی که می‌خواهد اجرا کند طرح وان است.
حالااما به نظر می‌رسد که طرح جلیلی و پیشنهاد اعضای کمیسیون انرژی مجلس دهم، سرانجام به بهارستان رسیده است.
فریدون عباسی دوانی، رییس کمیسیون انرژی مجلس یازدهم با تایید این خبر گفته:« قرار شده که شیوه سهمیه‌بندی بنزین تغییر کند. برای شروع دو جزیره کیش و قشم را انتخاب کرده‌اند و این طرح از این دو منطقه آغاز می‌شود».
او دلیل انتخاب این دو جزیره را این گونه توجیه می‌کند: «این جزیره‌ها مناطق آزاد هستند و به همین دلیل هم می‌توان به صورت اولیه در این مکان‌ها طرح ساماندهی حامل‌های انرژی و تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین را انجام داد.هر طرح پس از بررسی‌های کارشناسی باید به صورت آزمایشی اجرایی شود.»
>افزایش دو برابری یارانه از ۹۰ تا ۱۲۶ هزار تومان
از سوی دیگر زمزمه‌هایی از افزایش دو برابری یارانه از ۹۰ تا
۱۲۶ هزار تومان به گوش می‌رسد؛ افزایش مبلغ یارانه‌های نقدی وعده‌ای
بود که قرار شد از آذرماه اتفاق بیفتد ولی اینگونه نشد؛ یارانه‌ای که به حذف ارز ۴۲۰۰ و منابع ناشی از آن برمی‌گردد. این در حالی است که طبق اعلام پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از محسن رضایی- معاون اقتصادی رئیس جمهوری- قرار است از ابتدای دی‌ماه،یارانه‌ها دو برابر شده و مثلا یک خانوار چهار نفره رقمی معادل ۸۰۰ هزار تومان کالا و پول دریافت کند.
با این همه و با وجود اینکه این یارانه قرار است به زودی پرداخت شود، اما هنوز توضیح شفاف و رسمی در این رابطه داده نشده است؛ با این حال پیگیری‌ها از منابع مطلع نشان می‌دهد که پرداخت یارانه جدید به جمعیت ۶۰ میلیون نفری انجام خواهد شد که همان افراد دریافت کننده کمک‌های معیشتی در هر ماه هستند؛ به طوری که ۳۰ میلیون نفر یارانه ۹۰ هزار تومانی و ۳۰ میلیون نفر دیگریارانه ۱۲۶ هزار تومانی دریافت می‌کنند.
توزیع یارانه به نحوی است که دهک‌های یک تا چهار مبلغ ۱۲۶ هزار تومان و پنج تا هفت مبلغ ۹۰ هزار تومان دریافتی خواهند داشت. این ۶۰ میلیون نفر که از بین جمعیت ۷۸ میلیونی یارانه بگیران در سال ۱۳۹۸ گزینش شده بودند، دریافت کننده کمک‌های معیشتی یعنی منابع ناشی از افزایش قیمت بنزین هستند که در دهم هر ماه برای آنها پرداخت صورت می‌گیرد، حال اینکه یارانه جدید هم دهم ماه همراه با کمک معیشتی پرداخت شود یا اینکه در روز جداگانه‌ای انجام شود، به طور کامل مشخص نیست. بر این اساس با پرداخت یارانه ۹۰ تا ۱۲۶ هزار تومانی به خانوارهای دریافت کننده کمک معیشتی که مقادیر متفاوتی بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان به همراه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به ازای هر نفر دریافتی دارند، جمع یارانه در ماه به ۸۰۰ هزار تومان هم می‌رسد.
پیش‌تر قرار بود که پرداخت این یارانه جدید در قالب کارت‌های اعتباری باشد اما ظاهرا به نتیجه مشخصی در این رابطه نرسیده‌اند و احتمالا به صورت کاملا نقدی پرداخت انجام می‌شود.گفته می‌شود
منابع پرداختی برای اینیارانه‌های جدید از محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی
باید صورت بگیرد اما فعلا چنین حذفی صورت نگرفته، با این حال شنیده‌ها حاکی از این است که توافقاتی بین دولت و مجلس برای تامین منابع تا زمان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود داشته است.
>قیمت بنزین تغییری می‌کند؟
موارد ذکر شده نگرانی‌ها در خصوص افزایش قیمت حامل‌های انرژی را افزایش داده است. کارشناسان بر این اعتقادند که با تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین، قیمت بنزین هم تغییر خواهد کرد اما مجلسی‌ها نظر دیگری در این باره دارند؛ عباسی دوانی در این باره می‌گوید:
« هنوز مشخص نیست این سهمیه قرار است چگونه به مردم داده شود. ملاک مصرف بهینه و بعد از آن رفاه مردم در حد معقول است. این یعنی هیچ کس برای گذران زندگی معمول خود در بحث حامل‌های انرژی کم نیاورد.»
عباسی دوانی درباره جزئیات تخصیص سهمیه بنزین و قیمت آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: «اگر لازم باشد قیمت حامل‌های انرژی افزایش پیدا کند، دستمزد مردم هم باید عادلانه توزیع شود.»
با این حال هنوز مشخص نیست که طرح تغییر قیمت بنزین در مجلس در چه مرحله‌ای است و آیا این همان طرح دولت سایه است یا فرق دارد. این در حالی است که تا همین چند وقت پیش دولت و مجلس گفته بودند که قرار نیست قیمت بنزین گران شوند.
اما حالا و با توجه به این که بودجه تحویل مجلس داده شده و از سوی دیگر محل تامین یارانه هنوز مشخص نیست، و از آن جایی که به گفته عباسی دوانی احتمالا پس از بررسی بودجه یا در هنگام بررسی بودجه به صورت تبصره‌ها و بندهایی درباره حامل‌های انرژی چگونگی اجرای گسترده طرح سهمیه بندی بنزین مشخص خواهد شد؛ احتمال اینکه قیمت حامل‌های انرژی در بند‌ها و تبصره‌های گفته شده افزایش پیدا کند بسیار بالاست.
>با افزایش قیمت بنزین مواجه خواهیم بود
سید مرتضی افقه درباره احتمال افزایش قیمت حامل‌های انرژی به آفتاب یزد می‌گوید:« واقعیت این است وقتی بحث سهمیه بندی یا همان کوپنی کردنی بنزین مطرح می‌شود؛ احتمال افزایش قیمت آن بالا می‌رود.»
وی تصریح کرد:« من فکر می‌کنم برای اینکه افزایش قیمت بنزین با اعتراضات همراه نباشد پیشاپیش مبلغی را دولت به عنوان یارانه به حساب افراد واریز خواهد کرد با این مضمون که افزایش قیمت بنزین همراه با افزایش یارانه بوده است؛ - دقیقا کاری که آقای احمدی نژاد انجام داد- و به این طریق اعتراضات احتمالی در خصوص گرانی قیمت بنزین را کنترل خواهند کرد. بنزین و ارز دو موردی است که در نهایت دولت وارد فاز افزایش آن خواهد شد. همانطور که دولت ناگزیر به حذف ارز 4200 شد.»
این اقتصاددان تاکید کرد:« من فکر می‌کنم دولت اگر برای واریز یارانه دو برابری، دچار مشکل هم شود، به صورت موقت آن را از بانک مرکزی استقراض خواهد کرد. با این همه به نظر من خیلی احتمال دارد که تا آینده‌ای نه چندان دور با افزایش قیمت بنزین مواجه شویم.»